ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္တြင္း ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပ အက်ဳိးစီးပြားမ်ား (၁၆)

ျပင္ပ ေဆာင္းပါးရွင္ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႔မွာ ရွိတဲ့ The Brookings Institution အဖြဲ႔က ထုတ္ေ၀တဲ့ "ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္တြင္းျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပအက်ဳိးစီးပြားမ်ား" (Myanmar/ Burma: Inside Challenges, Outside Interests) ဆိုတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္းကို တင္ဆက္ေနပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ ျမန္မာနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏို္င္ငံေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ပညာရွင္ေတြရဲ႔ ေဆာင္းပါးေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ စာအုပ္ေနာက္ဆံုးအခန္းအျဖစ္ အေမရိကန္ အေရွ႔အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ ေရးရာ ဗ်ဴရို လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကာ့တ္ ကင္းဘဲလ္က အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က တင္ျပခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ မူ၀ါဒကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေသာတရွင္မိတ္ေဆြမ်ား ခင္ဗ်ား
"ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္တြင္းျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပအက်ဳိးစီးပြားမ်ား" စာအုပ္ ေနာက္ဆံုးခန္း မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ အေရွ႔အာရွ နဲ႔ ပစိဖိတ္ဆိုင္ရာဗ်ဴရို လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကာ့တ္ ကင္းဘဲလ္က ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ၾကားနာပြဲမွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလက တင္ျပခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္ ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒမိန္႔ခြန္းကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားတာေတြ႔ရပါတယ္။ စာအုပ္အဖြင့္ပိုင္းမွာ တည္းျဖတ္သူ Lex Riffel က အမွာစာ ေရးခဲ့တဲ့အခါမွာ ဒီစာအုပ္အျဖစ္ ျဖစ္လာေစမယ့္ ေဆြးေႏြးပြဲကို ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႔မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ေနရာမွာ၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ အစိုးရ အရာရွိေတြ ျမန္မာအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔တဲ့ သေဘာထားအျမင္ေတြ ရေစေအာင္ က်င္းပခဲ့ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေရးပါတဲ့ အေမရိကန္အစိုးရ အရာရွိ အမ်ားအျပားလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အခု အစည္း အေ၀းျဖစ္တာေတာင္မွ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခား ေရး၀န္ႀကီး ကာ့တ္ ကင္းဘဲ (Kurt Campbell) ျမန္မာျပည္ခရီး မသြားခင္ ၄-ရက္ အလိုမွာ ျဖစ္ၿပီး သူကလည္း တက္ ေရာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေသးတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ မွာ ကာ့တ္ကင္းဘဲ ေျပာၾကားတဲ့မိန္႔ခြန္းကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပထားတာကေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႔ မူ၀ါဒအေပၚ ထင္ဟပ္သိသာ ေစႏိုင္ေအာင္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။

ကာ့တ္ကင္းဘဲက တင္ျပတဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာမူ၀ါဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းကတည္းက ျပန္လည္စိစစ္ေနခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီလိုစိစစ္တဲ့ေနရာမွာ သူတို႔အသိအမွတ္ျပဳတာက ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လူသား ခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ ဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြက ဆိုးရြားေနတုန္းပဲ။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အေပၚ ခ်ည္း ကပ္ဆက္ဆံေရးမူကိုေရာ၊ ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္ေရးမူကိုပါ ခြဲျခားခြဲျခား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၾကတဲ့အခါ ဒီအေျခအေနေတြက မတိုးတက္လာသလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို႔ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲေတြ ေရွ႔ဆက္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ေရွ႔ခရီးမတြင္ခဲ့ဘူး ဆိုတာ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ ဒီေတာ့ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ခ်ည္းကပ္ဆက္ဆံေရးမူသစ္ကို ခ်မွတ္က်င့္ သံုးဖို႔ သူတို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီမူ၀ါဒသစ္ရဲ႔ အေရးပါတဲံ အစိတ္အပိုင္းကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရ အာဏာပိုင္ ထိပ္တန္းအရာ ရွိေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ခ်ည္းကပ္ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို အစားထိုးပစ္ပယ္ လိုက္တာ မဟုတ္ဘဲ၊ ဒီမူကို ေနာက္ထပ္ျဖည့္စြက္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္သာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈေတြကေန ေရွ႔ဆက္ ရမယ့္လမ္းကို ေတြ႔လာလိမ့္မယ္လို႔လည္း သူတို႔က ယူဆပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အခု တေလာ အေမရိကန္အစိုးရ အရာရွိေတြ ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ခဏမၾကာဆိုသလို လာေနၾကတာ သတိထားမိပါလိမ့္မယ္။

၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့တဲ့ အဲဒီမူ၀ါဒအသစ္အတြက္ သူတို႔က အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ထဲက အင္အားစုေတြအျပင္၊ အျခားဌာနဆိုင္ရာေပါင္းစံု၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ NLD အပါအ၀င္ ျမန္မာအတိုက္အခံ အင္အားစုေတြနဲ႔လည္း ေဆြးေႏြးအၾကံရယူတာ အမ်ားအျပားလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္ ဆိုပါတယ္။ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ထပ္ၿပီး အတည္ျပဳ ေျပာဆိုထားတာကေတာ့ သူတို႔ဟာ တစည္းတလံုးတည္း ျဖစ္တဲ့၊ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့၊ သာယာ၀ေျပာတဲ့၊ ဒီမိုကေရစီရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျမင္လိုပါတယ္။ အဲသလိုျဖစ္ဖို႔ ျမန္မာျပည္သူေတြကပဲ သူတို႔ အနာဂတ္ကို ဆံုးျဖတ္ခရီးႏွင္ၾက ရမွာလည္း ျဖစ္ပါ တယ္။ အဲသလို ခရီးႏွင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ယူဆထားတာကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က မလြတ္ ေျမာက္ေသးတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးလြတ္ေျမာက္တာ ျမင္လိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ရပ္စဲဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့သူေတြကို တာ၀န္ခံ တာ၀န္ယူမႈ ရွိေစ ဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြအၾကား အစစ္အမွန္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျဖစ္ေျမာက္ေစဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ သူတို႔ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈ မူ၀ါဒေတြ ေျပာင္းသြားဖို႔ကေတာ့၊ အခ်ိန္ယူရမယ္၊ ေႏွးမယ္၊ တဆင့္ၿပီး တဆင့္သြားရမယ္ ဆိုတာလည္း ယူဆထားပါတယ္။ အဲဒီလိုပင္မက်တဲ့ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရး စိုးရိမ္ပူပန္ခ်က္ကိစၥေတြအျပင္ သူတို႔က ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီဆံုး ျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ (၁၇၁၈) နဲ႔ (၁၈၇၄) ကို တိတိက်က် လိုက္နာ ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ သမားရိုးက်ျဖစ္ေစ၊ ဖ်က္အားျပင္းဒံုး၊ အႏုျမဴ၊ လူအမ်ားအျပား ေသေၾကေစတဲ့ လက္နက္မ်ဳိး ေဖာက္ ကားေရာင္း၀ယ္မႈေတြကို ပိတ္ဆို႔ထားတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပါ။ ျမန္မာ-ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရးအေပၚမွာလည္း အေမရိကန္က ပြင့္လင္းျမင္သာရွိၿပီး၊ သကၤာရွင္းေစလိုပါတယ္။

အဲဒါေတြအျပင္ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ ႏွစ္ဖက္ အက်ဳိးတူ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ဧရိယာ၊ လုပ္ငန္းေတြ ရွိေနေသးတာလည္း ကာ့တ္ကင္းဘဲက ေဖာ္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါး တိုက္ဖ်က္ေရး ကိစၥ၊ က်န္းမာေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိ္န္းသိမ္းေရးကိစၥေတြ၊ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းက ျမန္မာ့ေျမအတြင္းမွာ က်ဆံုးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္စစ္သားေတြ ရုပ္အေလာင္းေကာက္ယူေရးကိစၥေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ျမန္မာျပည္ အေရးမွာ တဦးတည္းမစြမ္းတာကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ အာဆီယံ အဖြဲ႔ေတြက မ်ားစြာထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီေပးႏိုင္တာကိုလည္း သူတို႔က ျမင္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမႈေရးအရကူညီဖို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အဆင္သင့္ရွိေနတယ္။ နာဂစ္ကပ္ေဘးမုန္တိုင္း ၾကံဳရတုန္းက လည္း ေဒၚလာ ၇၅ သန္းေက်ာ္ ကူညီေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ပါေသးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အစိုးရအိပ္ထဲမေရာက္ေစဘဲ၊ ျပည္သူေတြလက္ ထဲ တိုက္ရိုက္ေရာက္ေစႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြလည္း သူတို႔မွာ အဆင္သင့္ရွိေနပါတယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။

ကာ့တ္ကင္း ဘဲ လႊတ္ေတာ္မွာ အခုလိုတင္ျပခ်ိန္က ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီပါ။ သူတို႔အေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အေပၚမွာေရာ၊ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ လြတ္လပ္တရားမွ်တပါ့မလားဆိုတာ သံသယရွိတယ္လို႔ ေျပာဆို ခဲ့ပါေသးတယ္။ အခုအခ်ိန္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႔ လမ္းစေပၚလာသလို၊ အေမရိကန္ဖက္က ပိုၿပီးေျခလွမ္းေတြ မ်ားလာ တယ္ဆိုတာလည္း ျမင္ေနၾကရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္လည္း ဒီမိုကေရစီရ၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံလည္း ေျပလည္ေက်ေအးႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ဆုေတာင္းၾကဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။

ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ စာအုပ္သစ္တအုပ္ကို တင္ျပဖို႔ စဥ္းစားထားပါတယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)