ေႂကြလြင့္ေမ်ာသြားတဲ့ သစ္ရြက္တရြက္လို
တဖက္စြန္းကေန တဖက္စြန္းကို ေလၾကမ္းက လြင့္ေစခဲ့
ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိပါဘဲ ျပည္ပကို ဝတ္ျပဳခရီးတခု ေျခဦးတည့္ရာ
အခ်စ္မရွိဘဲ၊ ႏိုင္ငံ ဒါမွမဟုတ္ ဝိဉာဥ္မရွိဘဲ လွည့္လည္။
ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိပါဘဲ ျပည္ပကို ဝတ္ျပဳခရီးတခု ေျခဦးတည့္ရာ
အခ်စ္မရွိဘဲ၊ ႏိုင္ငံ ဒါမွမဟုတ္ ဝိဉာဥ္မရွိဘဲ လွည့္လည္။
ေသြဖီေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့ ကံၾကမၼာေနာက္ကို စိတ္လႈပ္ရွားႀကီးစြာ လိုက္ရင္း
သူက ဆုပ္ကိုင္ဖို႔လိုက္ေလ၊ ေျပးေလကံၾကမၼာမ်ဳိး
သူေတာင့္တႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်င္းေတြထဲ ပင္ပန္းနာက်ဥ္
ဒါေပမယ့္ ဝတ္ျပဳခရီးက ပင္လယ္မ်ားေပၚရွိေနတုန္း။
သူက ဆုပ္ကိုင္ဖို႔လိုက္ေလ၊ ေျပးေလကံၾကမၼာမ်ဳိး
သူေတာင့္တႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်င္းေတြထဲ ပင္ပန္းနာက်ဥ္
ဒါေပမယ့္ ဝတ္ျပဳခရီးက ပင္လယ္မ်ားေပၚရွိေနတုန္း။
မျမင္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းအင္ေတြနဲ႔ အျမဲတေစ ေစ့ေဆာ္ခံရ
အေရွ႔ကေန အေနာက္ကို ဦးတည္သြားဖို႔
တခါတေလေတာ့ သူခ်စ္ရသူေတြ မ်က္ႏွာမ်ားကို သတိရမိတယ္
သူ နားေနရတဲ့အခ်ိန္မ်ားမွာ မက္တဲ့ေန႔အိပ္မက္။
အေရွ႔ကေန အေနာက္ကို ဦးတည္သြားဖို႔
တခါတေလေတာ့ သူခ်စ္ရသူေတြ မ်က္ႏွာမ်ားကို သတိရမိတယ္
သူ နားေနရတဲ့အခ်ိန္မ်ားမွာ မက္တဲ့ေန႔အိပ္မက္။
ကႏၱာရထဲက အုပ္ဂူငယ္တခုမွာ သူ႔အတြက္ အခြင့္ရွိေကာင္းပါရဲ႔
သူၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနာက္ဆံုးလဲေလ်ာင္းခြင့္ ျပဳဖို႔ေပါ့
ခဏတြင္းမွာပဲ ကမၻာႀကီးနဲ႔ သူ႔ႏိုင္ငံက (သူ႔ကို) ေမ့ေပ်ာက္လို႔
သူ႔လွည့္လည္ခရီး ရပ္တဲ့အခါ ဘုရားသခင္က သူ႔ဝိဉာဥ္ကို ရပ္နားေစလိမ့္မေပါ့။
သူၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနာက္ဆံုးလဲေလ်ာင္းခြင့္ ျပဳဖို႔ေပါ့
ခဏတြင္းမွာပဲ ကမၻာႀကီးနဲ႔ သူ႔ႏိုင္ငံက (သူ႔ကို) ေမ့ေပ်ာက္လို႔
သူ႔လွည့္လည္ခရီး ရပ္တဲ့အခါ ဘုရားသခင္က သူ႔ဝိဉာဥ္ကို ရပ္နားေစလိမ့္မေပါ့။
မၾကာခဏဆိုသလို ဝမ္းနည္းဖြယ္ သူ႔ရဲ႔ဝတ္ျပဳခရီးကို အားက်မနာလိုျဖစ္ၾက
မိုးထက္က စင္ေရာ္ငွက္ငယ္ ကမၻာထဲဝဲပ်ံေနသလို
သူတို႔က ပလာက်င္း ဟင္းလင္းျဖစ္ေနမႈကို နည္းနည္းမွ်ပဲ… အင္း.. နည္းနည္းမွ်ပဲ သိၾကေပလိမ့္
အခ်စ္မဲ့တဲ့ သူ႔ဝိဉာဥ္ဝမ္းနည္းေနရပံုေပါ့။
မိုးထက္က စင္ေရာ္ငွက္ငယ္ ကမၻာထဲဝဲပ်ံေနသလို
သူတို႔က ပလာက်င္း ဟင္းလင္းျဖစ္ေနမႈကို နည္းနည္းမွ်ပဲ… အင္း.. နည္းနည္းမွ်ပဲ သိၾကေပလိမ့္
အခ်စ္မဲ့တဲ့ သူ႔ဝိဉာဥ္ဝမ္းနည္းေနရပံုေပါ့။
ဝတ္ျပဳခရီးေနာက္ အနာဂတ္မွာ ျပန္ေရာက္ေကာင္း ေရာက္မဲ့အိမ္
ေျခလွမ္းမ်ား ျပန္လွည့္လို႔ သူ႔ခ်စ္သူမ်ားရွိရာ ျပန္ေရာက္မယ္
ႏွင္းေတြနဲ႔ အပ်က္အစီးေတြကလြဲရင္ သူဘာမွ် ေတြ႔လိမ့္မယ္ မဟုတ္ဘူး
အခ်စ္ရဲ႔ ျပာႂကြင္းမ်ားနဲ႔ သူ႔မိတ္ေဆြတို႔ရဲ႔ အုတ္ဂူမ်ား။
ေျခလွမ္းမ်ား ျပန္လွည့္လို႔ သူ႔ခ်စ္သူမ်ားရွိရာ ျပန္ေရာက္မယ္
ႏွင္းေတြနဲ႔ အပ်က္အစီးေတြကလြဲရင္ သူဘာမွ် ေတြ႔လိမ့္မယ္ မဟုတ္ဘူး
အခ်စ္ရဲ႔ ျပာႂကြင္းမ်ားနဲ႔ သူ႔မိတ္ေဆြတို႔ရဲ႔ အုတ္ဂူမ်ား။
ဝတ္ျပဳခရီး… ၿပီးတာေတြ ၿပီးပါေစေတာ့။ ဒါၿပီးရင္ ျပန္လာေတာ့မွာ မဟုတ္။
သူေမြးဖြားရာ ဇာတိအရပ္မွာ သူစိမ္းမ်ား
အခ်ဳိ႔ကေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္လို႔ သူတို႔အခ်စ္အေၾကာင္းေတြ ဖြဲ႔ဆိုေန
သင္ ကမၻာထဲေနာက္တခါ ခရီးလွည့္ရဦးမွာေပါ့။
သူေမြးဖြားရာ ဇာတိအရပ္မွာ သူစိမ္းမ်ား
အခ်ဳိ႔ကေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္လို႔ သူတို႔အခ်စ္အေၾကာင္းေတြ ဖြဲ႔ဆိုေန
သင္ ကမၻာထဲေနာက္တခါ ခရီးလွည့္ရဦးမွာေပါ့။
ဝတ္ျပဳခရီး… ၿပီးတာေတြ ၿပီးပါေစေတာ့။ ဒါၿပီးရင္ ျပန္လာေတာ့မွာ မဟုတ္။
သူတို႔ေျပးေနခ်ိန္မွာ မ်က္ရည္ေတြ ေျခာက္ပါေစေတာ့
ဝတ္ျပဳခရီး… ၿပီးတာေတြ ၿပီးပါေစေတာ့။ သူတို႔ရဲ႔ ဖိစီးႏွိပ္စက္မႈေတြ ေမ့လိုက္ပါေတာ့။
လူေယာက္်ားရဲ႔ ဝမ္းနည္းမႈေတြမွာ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ရယ္ေမာလိုက္ပါေတာ့။
သူတို႔ေျပးေနခ်ိန္မွာ မ်က္ရည္ေတြ ေျခာက္ပါေစေတာ့
ဝတ္ျပဳခရီး… ၿပီးတာေတြ ၿပီးပါေစေတာ့။ သူတို႔ရဲ႔ ဖိစီးႏွိပ္စက္မႈေတြ ေမ့လိုက္ပါေတာ့။
လူေယာက္်ားရဲ႔ ဝမ္းနည္းမႈေတြမွာ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ရယ္ေမာလိုက္ပါေတာ့။
ဟိုေဆး ရီေဇာ္ (Jose Rizal) (1861-1896)
Translated by Arthur P.Ferguson
ဖိလစ္ပိုင္ သူရဲေကာင္း ဟိုေဆးရီေဇာ္ရဲ႔ ကဗ်ာပါ။ သူ႔ကဗ်ာ၊ စာေတြကို
စပိန္ဘာသာနဲ႔ ေရးပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ဘာသာ စကား တဂါေလာ့နဲ႔လည္း ေရးတာရွိပါတယ္။ ခုကဗ်ာက
စပိန္ဘာသာကေန အာသာ၊ ပီ၊ ဖာဂူဆန္က အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္ခဲ့တာပါ။
သူက ဥေရာပမွာ ပညာတတ္၊ ႀကီးျပင္းခဲ့ရတယ္။ (မ်က္ေစ့အထူးကု ဆရာဝန္)
ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႔ဇာတိ ေျမ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက စပိန္ကိုလိုနီလက္ေအာက္မွာ ဆင္းရဲေနဆဲ။
သူ႔ဘဝနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ကို အျပန္ခရီးဘဝအတြက္ စိတ္ခံစားမႈေတြနဲ႔ ေတြေဝေနပံု ကို ေရးဖြဲ႔တယ္။
ျပည္ပ အေျခခ်ေနထိုင္သူတဦးရဲ႔ အထီးက်န္ဆန္မႈကို လွပစြာ သူေရးဖြဲ႔ပါ တယ္။ သူေနတဲ့ ဥေရာပအိမ္မွာ
လည္း သူက အမွန္တကယ္ အိမ္မျဖစ္ႏိုင္၊ ျပင္ပလူတေယာက္သာ၊ အကယ္၍ ျပန္လာ ခဲ့ရင္လည္း သူ႔မိခင္ေျမ
ဖိလစ္ပိုင္ မွာ သူတသားတည္းရက္ယွယ္ လူျပန္မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဘဝႏွစ္ခုအၾကား အထီးက်န္၊ ခရီးသည္ျဖစ္ေနရသူ။
စပိန္ကိုလိုနီအစိုးရက သူ႔ကို သူပုန္ထရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈနဲ႔ ေသဒဏ္အျပစ္ေပးခံခဲ့ရသူပါ။
