ေဒါက္ျဖဳတ္သူ (A Knocker)

သူတို႔ ေခါင္းမ်ားထဲမွာ
ပန္းဥယ်ာဥ္ ပ်ဳိးထားသူေတြ ရွိတယ္
သူတို႔ ဆံပင္မ်ားထဲက လမ္းေၾကာင္းမ်ားက
ေနသာတဲ့၊ အျဖဴေရာင္ ၿမိဳ႔ေတာ္မ်ားဆီ။

သူတို႔အတြက္ စာေရးရတာ လြယ္တာေပါ့
သူတို႔ မ်က္ေစ့ကို ပိတ္လိုက္
ခ်က္ခ်င္းပဲ ပံုရိပ္မ်ားရဲ႔ ေက်ာင္းမ်ားက
သူတို႔ နဖူးက စီးဆင္းလာတယ္။ 

ငါ့ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြက
ဘုတ္တခ်ပ္လိုပဲ
ငါ့ရဲ႔ တခုတည္းေသာ ကရိယာက
သစ္သားတုတ္တံပဲ။

ငါက ဘုတ္ျပားကို ေခါက္လိုက္တယ္
ဒါက အေျဖျပန္ေပးတယ္
ဟုတ္တယ္—ဟုတ္တယ္
မဟုတ္ဘူး— မဟုတ္ဘူး 

အျခားသူမ်ားအတြက္ေတာ့ သစ္တပင္ရဲ႔ အစိမ္းေရာင္ေခါင္းေလာင္းက 
ေရဆီက အျပာေရာင္ေခါင္းေလာင္းက။ 
ငါ့မွာေတာ့ ကာကြယ္မႈ မရွိထားတဲ့
ဥယ်ာဥ္မ်ားက
တံခါးေခါက္တံ တုတ္တေခ်ာင္း ရွိတယ္။

ငါက ဘုတ္ျပားကို ေခါက္တယ္ 
က်င့္ဝတ္ေရးရာ အေလးထားသူေတြရဲ႔ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ကဗ်ာေတြလို
ဒါက ခ်က္ခ်င္းတုံ႔ျပန္တယ္
ဟုတ္တယ္—ဟုတ္တယ္
မဟုတ္ဘူး— မဟုတ္ဘူး။

ဘစ္ႏ်ဴး ဟားဘတ္ (ZBIGNIEW HERBERT)
TRANSLATED BY CZESLAW MILOSZ

ေသသြားတဲ့ ငါတို႔လူေတြ ဘာလုပ္ၾကမလဲ (What Our Dead Do)

ဂ်န္က ဒီမနက္ေရာက္လာ

— ငါ့အေဖကို အိပ္မက္တယ္
သူေျပာတယ္။

သူက ဝက္သစ္ခ်အေခါင္းကို စီးလို႔
နိဗၺာန္ယာဥ္ေဘးက ငါ့ဆီေလွ်ာက္လာ
ၿပီးေတာ့ အေဖက ငါ့ဖက္လွည့္လာတယ္။

မင္းက ငါ့ကို ေကာင္းေကာင္းဆင္ေပးထားတာပဲ
အသုဘကလည္း သိပ္လွပတာပဲ
ႏွစ္တႏွစ္ရဲ႔ ခုလို အခ်ိန္မ်ားဆို ပန္းေတြက အမ်ားႀကီး
သိပ္တန္ဖိုးႀကီးမွာပဲ။

ဒီအတြက္ မပူပါနဲ႔အေဖ
— ငါကေျပာ — လူေတြ ျမင္ၾကပါေစ
ငါတို႔က မင္းကိုခ်စ္တာကို
ငါတို႔ ဘာမွေခၽြတာစရာ မလို။

ငါတို႔ေဘးမွာ အထူး ဝတ္စံုနက္နဲ႔ လူ ၆ ေယာက္
ျငင္ျငင္သာသာ ေလွ်ာက္လာတယ္။

အေဖက ခဏစဥ္းစားၿပီး
ေျပာတယ္ — စားပြဲခံုေသာ့က
ေငြေရာင္ မင္အိုးထဲရွိတယ္
ဘယ္ဖက္ ဒုတိယအံဆြဲထဲ
ေငြတခ်ဳိ႔ ရွိေနေသးရဲ႔
အဲဒီေငြေတြနဲ႔ — ငါေျပာတယ္ —
ငါတို႔ အုတ္ဂူေက်ာက္တိုင္ ဝယ္လိုက္ပါမယ္
အနက္ေရာင္ စက်င္ေက်ာက္နဲ႔ ခပ္ႀကီးႀကီးေပါ့။

အေဖကေျပာတယ္ — မလိုပါဘူးကြာ —
ဆင္းရဲတဲ့သူေတြ ေပးလိုက္တာ ပိုေကာင္းပါတယ္။

ငါတို႔ေဘးမွာ အထူး ဝတ္စံုနက္နဲ႔ လူ ၆ ေယာက္
ျငင္ျငင္သာသာ ေလွ်ာက္လာတယ္။
ေလာင္ကၽြမ္းေနတဲ့ မီးအိမ္ေတြကိုင္လို႔။

ေနာက္တခါ သူစဥ္းစားေနပံုရ
— ဥယ်ာဥ္ထဲက ပန္းေတြေတာ့ ဂရုစိုက္ကြာ
ေဆာင္းတြင္းမွာ အုပ္ထားေပး
ငါ ဆံုးရႈံးမသြားေစခ်င္ဘူး။

သူေျပာတယ္ — မင္းကအႀကီးဆံုး —
ပန္းခ်ီကားအေနာက္က သကၠလတ္အိပ္ထဲက
ပုလဲအစစ္နဲ႔ လက္ၾကယ္သီးကို ယူလိုက္
မင္းအတြက္ ကံေကာင္းေစလိမ့္မယ္
အထက္တန္းေက်ာင္းၿပီးေတာ့
ငါ့အေမက ငါ့ကိုေပးခဲ့တာ
ၿပီးေတာ့ သူဘာမွ ဆက္မေျပာေတာ့ဘူး
ၾကည့္ရတာ အိပ္ေမာက်သြားပံုရတယ္။

ဒါက တို႔ရဲ႔ေသဆံုးသြားသူေတြ
တို႔ကို ဂရုစိုက္ပံုပဲ
အိပ္မက္ထဲကေတာင္ လာသတိေပးေနေသးတယ္
ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ့ ေငြေတြ ယူလာေပးတယ္
အလုပ္ရွာေပးေသးတာ
ထီနံပါတ္ေတြ တီးတိုး ေျပာျပေသးတာ
ဒါမွမဟုတ္ ဒီလိုမလုပ္ႏိုင္ရင္ေတာင္
သူတို႔လက္ေတြနဲ႔ ျပဴတင္းမွာ လာေခါက္ေသးတာ။

ေက်းဇူးတင္ရင္းနဲ႔
ငါတို႔ သူတို႔ထာဝရ မေသဘဲရွိေနပံုကို မွန္းဆမိၾက
ႂကြက္တေကာင္ရဲ႔ တြင္းထဲ ေႏြးေထြးသက္သာရွိေနပံု။

ဘစ္ႏ်ဴး ဟားဘတ္ (ZBIGNIEW HERBERT)
TRANSLATED BY JOHN CARPENTER

ႏွစ္ေယာက္ (The Two)

အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကတဲ့ႏွစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္ထဲနဲ႔ သူပုန္ထၾကတယ္။
ခ်ဳိးႏွိမ္ေစာ္ကားမႈမ်ားကို ေဖာက္ခြဲထြက္လိုက္တဲ့ မုိးၿခိမ္းသံ တီးတိုးစကားမ်ားပဲ။

ျမက္ေျခာက္မ်ားထဲက၊ ဒါမွမဟုတ္ သစ္ေတာထဲက ခ်စ္သူႏွစ္ဦးက အရွင့္ရဲ႔ ဘုန္းေတာ္ႀကီးျမတ္မႈနဲ႔ လင္းေစႏိုင္တယ္၊
မေရမတြက္ႏိုင္တဲ့ ဘဝႀကိဳးစမ်ားစြာနဲ႔ ေဝါ့ဇ္စံုတြဲအက လိုပါ။

စံုမက္ခ်စ္ခင္ၾကတဲ့ ႏွစ္ေယာက္ဟာ မိဘမဲ့ကေလးငယ္ ႏွစ္ေယာက္နဲ႔တူလွတယ္။
ေကၽြးေမြးရာအေျပးလာတဲ့ ေခြးေပါက္ကေလးလို၊
လွပတဲ့ စကတ္ကို တြယ္ဖက္ထားတာနဲ႔တူတယ္။

သူတို႔က အေရျပားကို ဖတ္သူလိုမ်ဳိး၊ ၿပီးေတာ့ လူသားမ်က္ေစ့ကို ဖြင့္ၾကတဲ့ ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ား၊
ဘယ္လိုအၾကံေပးမႈမွ မလို၊ စိတ္လႈပ္ရွား
တုန္ယင္ေနမႈကို သူတို႔နားလည္ၾကတယ္။

သူတို႔ခ်မြထားတဲ့ အိပ္ယာခင္းမ်ားကို တျခားဟာေတြထက္ သူတို႔ ပိုတန္ဖိုးထားတယ္။
သူတို႔တီးတိုးေခၚၾကတဲ့ နာမည္မ်ားက၊ ႀကီးျမတ္တယ္ဆိုတဲ့
အျခားနာမည္မ်ားထက္ ပိုႀကီးျမတ္တယ္။

အဲဒါက ႀကီးေလးတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ၊ လွ်ဳိ႔ဝွက္ၾကံစည္မႈ၊
အရာအားလံုးထက္ ႀကီးေလးတဲ့ကိစၥပဲ။
ဝိညာဥ္ကေန ခြဲထုတ္လိုက္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႔ သူပုန္ထမႈေပပဲ။ အဲဒါဟာ လံုးဝထိန္းခ်ဳပ္မရႏိုင္၊ ၿပီးေတာ့

အဲဒါက ဘုရင့္ႏိုင္ငံ ႏွစ္ခုလို၊ ဒါမွမဟုတ္ စစ္ေၾကညာျခင္းမရွိဘဲ
စိတ္ဆႏၵအေလ်ာက္ေပါင္းၾကတဲ့ ႏိုင္ငံႏွစ္ခု။ အရူးႏွမ္းေတြလိုေစာင့္ၾကည့္၊ ေလွာင္ေျပာင္သေရာ္ခ်င္သူမ်ား

ဒီ လူအုပ္ႀကီးကိုေတာ့ မ်က္ကန္းလို႔ေျပာေနၾကတဲ့ အခ်စ္နဲ႔
ႀကီးေလးတဲ့ အျပစ္ေပးမႈ၊ ပညာေပးမႈကို ရေစမယ္၊ ေစာင့္ေနၾက။
ဒါေပမယ့္ မ်က္ကန္းေနၾကလို႔ သာယာေပ်ာ္ေမြ႔ေနမႈ၊
ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြကေန ကုသဖို႔ တို႔ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး၊
တို႔ေတြ လက္ထပ္ျဖစ္ၾကရင္ ေကာင္းမွာလား။

မ်က္ကန္းမႈတို႔က ရွက္ေၾကာက္စြာ ရယ္ေမာခဲ့ရင္၊
ေနာက္ပိုင္း ငါယူဆတာေတာ့၊ ကမၻာႀကီးက ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ပ်က္စီးမွာပဲ။ ၿပီးေတာ့
တီးတိုးစကားလံုးမ်ားနဲ႔ ျပန္ထလာမယ္။

ယက္ဗ္ေဂနီ ယက္ဗ္တူရွင္ကို ဇူလိုင္ ၆၊ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္။
Translated from the Russian by Alec Vagapov

ငါေဖာ္ျပခ်င္တာ (I would like to describe)

အရိုးရွင္းဆံုး ခံစားခ်က္ကို ငါ ေဖာ္ျပခ်င္တာ 

ေပ်ာ္ရႊင္မႈျဖစ္ျဖစ္၊ ဝမ္းနည္းမႈျဖစ္ျဖစ္
ဒါေပမယ့္ တျခားသူေတြ လုပ္သလိုမဟုတ္ဘဲ
မိုး၊ ဒါမွမဟုတ္ ေနရဲ႔ ဝင္ရိုးကို ေရာက္တဲ့အထိ။

ငါ့ကိုယ္ထဲ ေမြးဖြားလာတဲ့

အလင္းကိုေဖာ္ျပခ်င္တာ
ဒါေပမယ့္ ဘယ္ၾကယ္တာရာနဲ႔မွ မတူဘူးဆိုတာ

ငါသိတယ္။
သိပ္မေတာက္ပ
သိပ္မသန္႔စင္
ၿပီးေတာ့ သိပ္မေသခ်ာ။

ငါက ဖုန္ေပေနတဲ့ ျခေသၤ့တေကာင္ေနာက္

ဆြဲခ်ခံရတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ သတၱိကိုေဖာ္ျပခ်င္တာ
ၿပီးေတာ့ ေရအျပည့္နဲ႔ဖန္ခြက္ တုန္လႈပ္ေနပံုမ်ဳိး မရွိတဲ့

စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြနဲ႔။

တနည္းဆိုရရင္
ငါကေဝါဟာရ တခုအတြက္

အတံု႔အလွယ္အေနနဲ႔

တင္စားေဖာ္ျပမႈေတြ အားလံုး ေပးႏိုင္ပါတယ္။
စကားတလံုးအတြက္

ငါ့အေရျပား နယ္နမိတ္မ်ဥ္းမ်ားၾကား

ထိန္းသိမ္းထားတဲ့

ငါ့ရင္အံုကို နံရိုးတေခ်ာင္းလို ဆြဲထုတ္ေပးသလိုေပါ့။

ဒါေပမယ့္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိသာပါတယ္။ 

ၿပီးေတာ့ ငါခ်စ္တယ္ လို႔ ေျပာဖို႔
အရူးတေယာက္လို ငါပတ္ေျပး
ငွက္မ်ားကို လက္ထဲဆုပ္ကိုင္လို႔
ၿပီးေတာ့ ငါ့ရဲ႔ၾကင္နာမႈမ်ားက

အဆံုးမွာ ေရနဲ႔ လုပ္ထားတာ မဟုတ္ေပဘူး။
မ်က္ႏွာတခုအတြက္ ေရကိုေတာင္းဆို

ၿပီးေတာ့ ေဒါသေတြက

မီးနဲ႔ ကြာျခားတယ္
အဲဒါေတြက ေခ်းငွားၿပီး
စကားေဖာင္ေဖာင္ လွ်ာတေခ်ာင္းျဖစ္လာ။

ဒါေၾကာင့္ ေဝဝါးေနတာ
ဒါေၾကာင့္ ငါ့အတြင္းမွာ

မျပတ္သားတာ
အားလံုးထဲက ဆံျဖဴလူႀကီးမင္းကို

တခါတည္း ခြဲျခားလိုက္ၿပီး ဆိုတယ္
ဒါက ႀကိယာပုဒ္

ဒါက ကံပုဒ္။

ငါတို႔က လက္တဖက္ကို ေခါင္းေအာက္ထားလို႔

ငါတို႔ အိပ္ေပ်ာ္ၾကတယ္
တျခားလက္ကိုေတာ့ ၿ၈ိဳဟ္ကမၻာမ်ားရဲ႔ ေတာင္ပူစာမ်ားထဲထား။

ငါတို႔ေျခမ်ားက စြန္႔ခြာၿပီး
သူတို႔ရဲ႔ ေသးငယ္တဲ့အျမစ္ေတြနဲ႔

ေျမကမၻာကို ျမည္းစမ္း 
ေနာက္တေန႔ နံနက္မွာေတာ့

ငါတို႔ နာက်ဥ္စြာ ငိုရိႈက္တယ္။

Zbigniew Herbert

အေမ (Mother)

ခ်ည္ခင္တလံုးလိုပဲ သူမရဲ႔ ဒူးမ်ားဆီက ျပဳတ္က်လာတယ္

အေဆာတလ်င္ေပမယ့္ ဒဏ္ရာအနာတရမရွိ၊ မျမင္မကန္း သူေျပးတယ္။

ဘဝရဲ႔ အစပိုင္းကိုေတာ့ သူမက ထိန္းခ်ဳပ္ထားလို႔။ ကြင္းတခုလို သူ႔လက္ေတြမွာ

ရစ္ပတ္ဖို႔။ သူမက သူ႔ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ထားခ်င္တာေပါ့။

သူက မတ္ေစာက္ေခ်ာက္ ေတြအတိုင္း လွိမ့္ဆင္းလာတယ္။ တခါတေလ

သူ အထက္ျပန္တက္ခဲ့။ သူ အရႈပ္အေထြးေတြ တြယ္ညိျပန္လာ၊  သူ..

တိတ္ဆိတ္ေန။

သူမ ဒူးေခါင္းမ်ားဆီက ခ်ဳိၿမိန္တဲ့ ထီးနန္းမ်ားဆီေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ သူျပန္လိမ့္မွာ မဟုတ္။

ဆန္႔တန္းထားတဲ့ လက္မ်ားက ၿမိဳ႔ေဟာင္းတခုလို
အေမွာင္မ်ားထဲ ေတာက္ေလာင္လို႔။ 

ဘစ္ႏ်ဴး ဟားဘတ္ (Zbigniew Harbert)

မိုးေရ (The Rain)

ငါ့အစ္ကို စစ္ပြဲက

ျပန္လာေတာ့
သူ႔နဖူးမွာ ေငြေရာင္ၾကယ္ကေလး ပါခဲ့တယ္
အဲဒီၾကယ္ပြင့္ေအာက္မွာ
သူ႔အမာရြတ္။

ဗံုးစေတြနဲ႔
ဗာဒြန္ (Verdun) မွာ
ဒါမွမဟုတ္ ဂရုန္ေဝါ (Grünwald) မွာ ထိခဲ့တယ္။
(အတိအက် သူေမ့ေလ်ာ့ေနခဲ့ၿပီ)

သူက ဘာသာေပါင္းစံုနဲ႔
သိပ္စကားမ်ားတဲ့သူ
ဒါေပမယ့္ သူအားလံုးထဲ အႏွစ္သက္ဆံုးက
သမိုင္းဆိုင္ရာ စကားေတြ၊

သူ အသက္ရွဴမွားေလာက္ေအာင္
က်သြားတဲ့ သူ႔ရဲေဘာ္ေတြကို ထြက္ေျပးဖို႔ အမိန္႔ေပးခဲ့တယ္
ရိုလန္ (Roland)၊ ကိုဝါဆကီ (Kowaski)၊ ဟန္နီေဘာ (Hannibal)၊

သူေအာ္တယ္
ဒါဟာ ေနာက္ဆံုး ကရူဆိတ္ စစ္ပြဲပဲ
ကာေသ့ (Carthage) က မၾကာခင္ က်မွာပဲ
ေနာက္ေတာ့ သူက ရိႈက္သံေတြနဲ႔ ဝန္ခံတယ္
နပိုလီယံက သူ႔ကို မႀကိဳက္လွဘူးတဲ့။

ငါတို႔ သူ႔ကို ၾကည့္ရတာ
ပိုၿပီး ျဖဴေဖ်ာ့လာ
အသိဉာဏ္ေတြ တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ကုန္လို႔
ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ရုပ္ထုတခုလို ျဖစ္လာေနတယ္။

နားမ်ားထဲ ဗံုးသီးမ်ားရဲ႔ ဂီတသံ
ေက်ာက္စိုင္ သစ္ေတာထဲ ဝင္လို႔
ၿပီးေတာ့ သူ႔မ်က္ႏွာ အေရျပားက
ၾကယ္သီးလို ျမဴတိမ္ကြယ္ ေခ်ာက္ေသြ႔ မ်က္လံုးမ်ားကို
ကာရံထားရံု။

သူ႔မွာ ဘာမွ မက်န္ေတာ့ဘူး
ဒါေပမယ့္ လက္နဲ႔ပဲ စမ္းေတာ့တယ္။
သူလက္ေတြနဲ႔ ေျပာတဲ့ ပံုျပင္ဇာတ္လမ္းေတြ
ညာဖက္မွာ သူ႔မွာ အခ်စ္ဇာတ္လမ္းေတြ ရွိခဲ့တယ္
ဘယ္ဖက္မွာ စစ္သားမွတ္ဉာဏ္ေတြနဲ႔။

သူတို႔က ငါ့အစ္ကိုကို ေခၚၿပီး
ၿမိဳ႔အျပင္ကို ေခၚသြားၾကတယ္
သူ ေဆာင္းတြင္းတိုင္း ျပန္လာေတာ့
ပိန္ခ်ဳံး၊ အလြန္အမင္း တိတ္ဆိတ္
သူက ျပန္မလာခ်င္ေတာ့ဘူး
သူက ျပဴတင္းကိုေခါက္ၿပီးပဲ ငါ့ကိုေခၚေတာ့တယ္။

ငါတို႔ လမ္းမ်ားေပၚ အတူတူေလွ်ာက္သြားၾက
မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ပံုျပင္မ်ားကို
သူက ထပ္ခါထပ္ခါေျပာျပ
ငါ့မ်က္ႏွာကို စမ္းလို႔
မိုးေရေတြနဲ႔ သူ႔လက္ေခ်ာင္းေတြ ကန္းလို႔။

ဘစ္ႏ်ဴး ဟားဘတ္ (ZBIGNIEW HERBERT)

TRANSLATED BY CZESLAW MILOSZ

ဇာတ္လမ္းျဖစ္ရပ္ (Episode)

ပင္လယ္ကမ္းေျခမွာ ငါတို႔ေလွ်ာက္သြားရင္း

လက္ေတြကို တင္းတင္းဆုပ္လို႔ 

ဂႏၶဝင္ေျမာက္ ေဆြးေႏြးမႈရဲ႔ အစြန္းႏွစ္ဖက္မွာ
— မင္းငါ့ကို ခ်စ္ရဲ႔လား
— ငါ မင္းကိုခ်စ္တယ္။

ထယ္ေၾကာင္းထင္ေနတဲ့ မ်က္ခံုးေတြကိုညႇစ္
သမၼာက်မ္း ႏွစ္ခုထဲက
ငါ့ ဉာဏ္ပညာအားလံုးကို အႏွစ္ခ်ဳပ္တယ္
နကၡတ္ေဗဒင္ဆရာမ်ား ေရွ႔ျဖစ္ေဟာသူမ်ား
ဥယ်ာဥ္မ်ားရဲ႔ အေတြးအေခၚပညာရွင္မ်ား
ၿပီးေတာ့ ျပင္ပကမၻာနဲ႔ အဆက္ျပတ္ေနတဲ့ အေတြးအေခၚပညာရွင္မ်ား။

ၿပီးေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိးအသံျပဳ
— မငိုပါနဲ႔ကြယ္
— ရဲရင့္စမ္းပါ
— တျခားလူေတြကို ၾကည့္စမ္းပ။

မင္းက ႏႈတ္ခမ္းကိုစူၿပီး ေျပာတယ္
— မင္းက ဘုန္းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သင့္တာ
ၿပီးေတာ့ စိတ္ပ်က္ ထြက္ခြာသြားတယ္
ဘုရားျဖစ္မယ့္ အုတ္ခဲေတြကို ဘယ္သူမွ မႏွစ္သက္ၾကပါဘူး။

ပင္လယ္ေသ ခပ္ငယ္ငယ္ ကမ္းေျခမွာ
ငါ ဘာျပန္ေျပာရပါ့။
ေရမ်ားက တျဖည္းျဖည္း တက္လာ
ေျခရာေတြကို ပ်က္သြားေစခဲ့တယ္။

ဘစ္ႏ်ဴး ဟားဘတ္ (ZBIGNIEW HERBERT)

TRANSLATED BY CZESLAW MILOSZ