ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္တြင္း ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပ အက်ဳိးစီးပြားမ်ား (၁၂)

ျပင္ပ ေဆာင္းပါးရွင္ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႔မွာ ရွိတဲ့ The Brookings Institution အဖြဲ႔က ထုတ္ေ၀တဲ့ "ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္တြင္းျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပအက်ဳိးစီးပြားမ်ား " (Myanmar/ Burma: Inside Challenges, Outside Interests) ဆိုတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္းကို တင္ဆက္ေနပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ ျမန္မာနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏို္င္ငံေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ပညာရွင္ေတြရဲ႔ ေဆာင္းပါးေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ ေျမျပင္စစ္ဆင္ေရးဌာန က ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္ ဂါမိ ကန္ေ၀ါ (Gurmeet Kanwal) ရဲ႔ေဆာင္းပါးကို ဆက္လက္တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယ-ျမန္မာ ဆက္ဆံ ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႔ ဗ်ဴဟာရႈျမင္ခ်က္မ်ား" ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးကို သံုးသပ္တင္ျပထားပါတယ္။

ေသာတရွင္မိတ္ေဆြမ်ား ခင္ဗ်ား
ျမန္မာ-အိႏၵိယဆက္ဆံေရးအေပၚ ဗ်ဴဟာအျမင္ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ စစ္တပ္ထိပ္တန္းအရာရွိ ႀကီးတဦး တင္ျပထားတဲ့ အျမင္ကို ဆက္လက္တင္ျပ ခ်င္ပါတယ္။ စာတန္းေရးသားသူ ဂါမိကန္ေ၀ါက အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီအေျခစိုက္ ေျမျပင္စစ္ဆင္ေရး ဗဟိုဌာန (CLAW) က ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္တဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယနဲ႔ ျမန္မာဟာ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ ကၽြန္ျပဳမႈေအာက္အတူ က် ေရာက္ခဲ့ရၿပီး၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ အၿပီးမွာ လြတ္လပ္ေရး ရလာၾကပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခါစ ႏွစ္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ဂ်ာ၀ါဟာရာေနရူး၊ ဦးႏု တို႔က အေတာ့္ကိုခ်စ္ၾကည္ ဆက္ဆံခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘက္မလိုက္ႏိုင္ငံတကာ လႈပ္ရွားမႈကို ေတာင္ အတူစတင္ဦးေဆာင္လာ ၾကသူေတြပါ။ ေနာက္ေတာ့ ဦေန၀င္း စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ဆက္ဆံေရးေတြ ေအးစက္ခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယက ျမန္မာ ျပည္မွာ ဒီမိုကေရစီအေရးကို ေထာက္ခံပါတယ္။ ၁၉၈၈ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးစ မွာလည္း အိႏိၵယက ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြဖက္ကို ေထာက္ခံခဲ့ပါေသး တယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာေတာင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ကို ဂ်ာ၀ါဟာလာေနရူး ႏိုင္ငံတကာ နားလည္မႈဆုကို ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါ ေသးတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းေတာ့ အိႏၵိယရဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေတြ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာရာဆင္ဟာေရာင္း လက္ထက္မွာ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံ ေတြဖက္ကို အက်ဳိးစီးပြားမ်က္ေစ့က်လာၿပီး၊ "အေရွ႔ေမွ်ာ္၀ါဒ" ကို စတင္က်င့္သံုး ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေအာင္ ဆက္ဆံေရးကိစၥေတြက လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ကိစၥေတြမွာ ပါ၀င္လာခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယအတြက္ ျမန္မာက မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရး ပါတဲ့အေၾကာင္းကို သူက အခ်က္အလက္ ေတြနဲ႔ တင္ျပပါတယ္။

ပထမအခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ေနရာက အေရွ႔ေတာင္အာရွ၊ ေတာင္အာရွ ဆံုခ်က္ေပၚမွာ တည္ရွိေနတာပါ။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ တဖက္မွာ အိႏၵိယနဲ႔ ဆက္ဆံျခင္းအားျဖင့္ တရုတ္အေပၚ အလြန္အက်ဴးမွီခိုအားထားေနရာတာကို ေလ်ာ့ခ် ႏိုင္မယ္ လို႔လည္း ျမင္ပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံက အိႏၵိယနဲ႔ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ဒုတိယအႀကီးဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ကီလို မီတာ ၁၆၄၀ ေလာက္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီလိုထိစပ္ေနရာဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႔ မေအးခ်မ္းတဲ့ အေရွ႔ေျမာက္ သူပုန္ေတြ ဆူပူထႂကြရာ ေနရာလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ေဒသမွာလည္း ျမန္မာနဲ႔ အိႏၵိယ ေရပိုင္နက္ခ်င္း ထိစပ္ေနၾကပါေသးတယ္။ ဒီေနရာမွာ အိႏၵိယနဲ႔ ၿပိုင္ဖက္ႏိုင္ငံေတြကို ေရတပ္စခန္းခြင့္ျပဳလိုက္မွာကိုလည္း စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနရပါတယ္။ ေနာက္ တခ်က္က ျမန္မာက တရုတ္နဲ႔ နယ္နိမိတ္ခ်င္း အရွည္အလ်ားထိစပ္ေနၿပီး၊ တခ်ိန္က ရန္ဖက္ျဖစ္ဖူးတဲ့ တရုတ္-အိႏၵိယ နယ္စပ္နဲ႔လည္း နီးကပ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာက ကမၻာေပၚမွာ ၁၀ ခုေျမာက္အႀကီးဆံုး သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔သိုက္ႀကီး ရွိေနၿပီး၊ ကုဗေပ ၉၀ ထရီလီယံေလာက္ေတာင္ ရွိေနတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၾကပါတယ္။ အိႏၵိယက နည္း ပညာ၊ တူးေဖာက္ေရးအေထာက္အကူေတြေပးလို႔ ဒီဓာတ္ေငြ႔သိုက္ကို ေဖာ္ထုတ္ ရယူလိုပါေသးတယ္။

အိႏၵိယ-ျမန္မာ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈစာခ်ဳပ္ အမ်ားအျပားလည္း ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။ ၁၉၈၀-၈၁ မွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ၾကားကုန္သြယ္မႈက ေဒၚလာ ၂၇၃ သန္းပဲ ရွိေနရာကေန၊ ၂၀၀၇-၀၈ မွာေတာ့ ေဒၚလာ ၉၉၅ သန္းအထိ တိုးတက္လာခဲ့ပါ တယ္။ အိႏၵိယက စတုတၳေျမာက္အႀကီးဆံုး ကုန္သြယ္ဖက္ပါ။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကတည္းက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူ ညီခ်က္ေတြ ခ်ုပ္ဆိုလုပ္ကိုင္လာခဲ့ပါတယ္။ အေျခခံ အေဆာက္အဦက႑မွာလည္း နယ္စပ္မွာ ၁၆၀ ကီလိုမီတာအရွည္ ကားလမ္း ေဖာက္လုပ္ေပးခဲ့ပါေသးတယ္။ အိႏၵိယ-ျမန္မာ-ထိုင္း ဆက္သြယ္မယ့္ကာလမ္းရဲ႔ တစိတ္တပိုင္းလို႔လည္း ေျပာ ၾကပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနကလည္း စစ္ေတြေရနက္ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ အဲဒီကေန မီဇိုရမ္-အေရွ႔ေျမာက္ ေဒသအထိ ကားလမ္းဆက္သြယ္ဖို႔လည္း လ်ာထားပါေသးတယ္။ မဲေခါင္-ဂၤဂါဖက္စံုက႑ နည္းပညာ၊ စီးပြားေရးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြကိုလည္း ၾကည့္ထားပါေသးတယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္မွာလည္း လက္မေႏွးခဲ့ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ သူေဌးေခ်ာင္း ေရအားလွ်ပ္စစ္၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္၀ွမ္း ေရအားလွ်ပ္စစ္၊ ထံမသီေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းေတြ သေဘာတူထား ပါေသးတယ္။ ျမန္မာျပည္က သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ကို ၀ယ္ယူလို႔ စစ္ေတြ၊ အိုက္ေဇာ၊ ဆီလခ်ာ၊ ဂြာတိ၊ ဂါယာ ပိုက္လိုင္းကို လည္း အဆိုျပဳထားပါေသးတယ္။

အဲဒါအျပင္ စစ္တပ္အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြလည္း သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။ ေသာင္းက်န္းသူႏွိမ္နင္းေရး ကိစၥ ေတြ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ကတည္းက သေဘာတူညီခဲ့သလို၊ စစ္ေျမျပင္သင္တန္းေတြကို ပံ့ပိုးဖို႔ သေဘာတူ ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္အတြက္ ယူနီေဖာင္းေတြ ပံ့ပိုးဖို႔၊ ရဟတ္ယာဥ္အုပ္စုတစု ငွားရမ္းဖို႔၊ ရုရွားက ၀ယ္ထားတဲ့ ဂ်က္ ေလယာဥ္ေတြ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးကိစၥေတြကူညီေပးဖို႔ အိႏၵိယက သေဘာတူညီထားပါေသးတယ္။

အိႏၵိယအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရတက္မေအးရတဲ့ ကိစၥေတြလည္း ရွိေနပါေသးတယ္။ တရုတ္ၾသဇာလႊမ္းမိုးလာ မႈကို သူတို႔က ထိန္းညိႇခ်င္ပါတယ္။ သူတို႔အျမင္မွာ ျမန္မာျပည္ကတဆင့္ တရုတ္အေနနဲ႔ အိႏၵိယသမုဒၵရာထဲမွာ ၾသဇာႀကီး လာေနတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ျမန္မာဖက္က ေရဒါစခန္း၊ ႏိုင္ငံျခားတပ္ အေျခခ်မႈေတြ ခြင့္မျပဳပါဘူး ကတိေပးထားေပမယ့္ ရတက္မေအးႏိုင္ပါဘူး။ ပုလဲလံုးေတြလို သီကုန္းၿပီး အိႏၵိယကို ၀ိုင္းပတ္မယ့္ တရုတ္ရဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဗ်ဴဟာမွာ ျမန္မာက ပုလဲလံုးတလံုးလို႔ ျမင္ထားပါတယ္။ ေနာက္တခုက အႏုျမဴလက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီေလာက္ႀကီး ခရီးမေရာက္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာသိထားေပမယ့္၊ ျမန္မာဖက္မွာ ရည္မွန္းခ်က္ရွိေနတယ္လို႔ အိႏၵိယက ယူဆထားပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားဆီက လည္း နည္းပညာေတြ ရသြားႏိုင္ပါေသးတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႔ ေနာက္ထပ္စိုးရိမ္ခ်က္တခုကေတာ့ ျမန္မာျပည္ေပါက္ အိႏၵိယႏြယ္ဖြား ေတြကို ခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံလူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ မရရွိၾကပါဘူး။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အိႏၵိယက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေပၚထြန္း လာတာ၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ျဖည္ျဖည္းခ်င္း အသြင္ေျပာင္းလာတာကို ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီျမန္မာႏိုင္ငံကသာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႔ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားကို ပိုမိုစြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္မယ္လို႔လည္း ယံုၾကည္ထားေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)