ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္တြင္း ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပ အက်ဳိးစီးပြားမ်ား (၄)

ျပင္ပ ေဆာင္းပါးရွင္ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႔မွာ ရွိတဲ့ The Brookings Institution အဖြဲ႔က ထုတ္ေ၀တဲ့ "ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္တြင္းျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပအက်ဳိးစီးပြားမ်ား " (Myanmar/ Burma: Inside Challenges, Outside Interests) ဆိုတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္းကို တင္ဆက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ ျမန္မာနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏို္င္ငံေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ပညာရွင္ေတြရဲ႔ ေဆာင္းပါးေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ ေဒါက္တာေက်ာ္ရင္လိႈင္ေရးသားထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးျပႆနာမ်ား ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးကို တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေသာတရွင္မိတ္ေဆြမ်ား ခင္ဗ်ား
ဒီစာအုပ္မွာ City University of Hong Kong က လက္ေထာက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေက်ာ္ရင္လိႈင္က ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိး သား ရင္ၾကားေစ့ေရးျပႆနာမ်ားဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးကို တင္ျပထားပါတယ္။ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ အင္ အားစုႀကီးဆိုလို႔ အဓိက အားျဖင့္ စစ္အစိုးရရယ္၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြကို ကိုယ္စားျပဳထားတဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ရယ္၊ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုေတြရယ္ ရွိေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ NLD နဲ႔ စစ္အစိုးရက ၁၉၈၈ အၿပီး မွာ တခ်ိန္တည္းေလာက္ ေပၚေပါက္လာတာပါ။ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုေတြနဲ႔ ပဋိပကၡကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက ျဖစ္ၿပီး ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာရွည္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ NLD နဲ႔ စစ္အစိုးရ ၾကားထဲမွာ ထင္ရွားတဲ့ႏိုင္ငံေရးအရ သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ထူးျခားတဲ့ ေရွ႔တိုးေဆာင္ရြက္မႈေတြ ႏွစ္ဖက္စလံုးက မေတြ႔ခဲ့ရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ နဲ႔ ေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးတခ်ဳိ႔ လုပ္ေဆာင္ထားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရဖက္ကေတာ့ လမ္းျပေျမပံု ၇-ခ်က္ျပဌာန္းမႈ ေအာက္ မွာ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုေပမယ့္၊ က်န္တဲ့အင္အားစုေတြ လိုခ်င္တာက ဒီအေျဖ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္မွာ ကိုးကန္႔တိုင္းရင္းသားအုပ္စုေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္မႈေတြ ျပန္ျဖစ္ခဲ့ ပါတယ္။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းဖို႔ဆိုၿပီး က်န္တဲ့ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြကို ဖိအားေပးလာလိုက္တာ အခုလို တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္လာတာလည္း အမ်ားအျမင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္လယ္ေလာက္မွာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းေရး ကူညီေပမယ္လို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမယ့္၊ မၾကာခင္မွာပဲ ဂၽြန္ ယက္ေတာကိစၥကို အေၾကာင္းျပဳလို႔ အိမ္ခ်ဳပ္သက္တန္းထပ္တိုးတာ ေတြလည္း ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲသည္ေတာ့ အင္အားစု တိုင္းက ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို ေျပာဆိုေတာင္းဆိုေနၾကေပမယ့္ အလွမ္းေ၀းေနဆဲ ျဖစ္ရတယ္လို႔ စာေရးသူက သံုးသပ္ ထားပါတယ္။

ဒီေနာက္ပိုင္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အတည္ျပဳၿပီး၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စစ္အစိုးရ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့အတိုင္း စစ္အစိုး ရ လိုလားတဲ့ ၾကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီက အႏိုင္ရပါတယ္။ တင္းက်ပ္လြန္းတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲစည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြေၾကာင့္ NLD က ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ဖို႔၊ ပါတီမွတ္ပံုတင္ဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာတန္းက ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က ေရးထားတာျဖစ္ေတာ့ ေစာေနၿပီး၊ အခု အစိုးရသစ္၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အခုေဆြးေႏြးပြဲေတြကိုေတာ့ လႊမ္းျခံဳသံုးသပ္ထားတာ မရွိပါဘူး။ အခုပဋိပကၡေတြမွာ ဖက္အသီးသီးက သမိုင္း၀န္ထုပ္၀န္ပိုးေတြ လြယ္ထားၾကေလေတာ့၊ စာေရးသူက ဒီသမိုင္း ေနာက္ခံေတြကို ျပန္တင္ျပပါတယ္။

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ စစ္အစိုးရက က်င္းပေပးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD က အႏိုင္ရခဲ့ေပမယ့္ စစ္အစိုးရက အာဏာလႊဲမေပးခဲ့ပါ ဘူး။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းကာလမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း ၃ ႀကိမ္တိုင္တိုင္ အိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ စစ္ အစုိးရက သူတို႔တရားမ၀င္တာ၀န္ ယူထားရေတာ့ တရား၀င္မႈလိုခ်င္ပါတယ္။ တဖက္က NLD ပါတီကလည္း ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ကိုင္ထားရတာ ဟာ တရား၀င္မႈအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တေယာက္ရဲ႔တရား၀င္မႈ ကို တေယာက္က ေခ်ဖ်က္သလိုႀကိဳးပမ္း ခဲ့ၾကတယ္လို႔ စာေရးသူက သံုးသပ္ထားပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ စစ္အစိုးရဖက္မွာ လည္း သူ႔တို႔အတြင္း အုပ္စုျပႆနာေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခင္ညြန္႔နဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးအုပ္စုကို ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖဳတ္ထုတ္အေရးယူမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ စစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ေတြ ဖက္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပႆနာရွာေနသူေတြလို႔ ျမင္ပါ တယ္။ တဖက္နဲ႔ တဖက္ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ အစား အရင္တခ်ိန္က သူျပဳတ္-ကိုယ္ျပဳတ္နည္းနဲ႔ ရွင္းေနခဲ့ၾကပါတယ္။

ဆန္ရွင္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ လြတ္ေျမာက္ေစဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ့ ေၾကညာခ်က္ဟာ အရင္ ခ်ည္းကပ္ပံုကေန လမ္းခြဲထြက္လာတယ္ ေျပာလို႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရနဲ႔နီးစပ္တယ္ ဆိုတဲ့သူေတြအဆိုအရ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးမွာေတာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေခါင္းေဆာင္မႈေနရာ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊဖက္က ျမင္ထားတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ စစ္အစိုးရအၾကား ပဋိပကၡမွာေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက တိုက္ပြဲ၀င္လာၾက တာပါ။ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက တခ်ိန္အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ လက္ေအာက္မွာ သူတို႔အေပၚ ျပဳမူဆက္ဆံပံုက အခု ဗမာ အမ်ားစု အစိုးရလက္ထက္ ထက္ သာတယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ တခါ ဗဟိုအစိုးရက ခြင့္ျပဳထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အက်ဳိး စီးပြား အခြင့္အေရးေတြက မမွ်တဘူး။ သူတို႔နစ္နာခံစားေနၾကရတယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တခ်ိန္က သမၼတ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ စ၀္ေရႊသိုက္က တခါက ပါလီမာန္အစည္းအေ၀းတခုမွာ အခုလို သူတို႔တိုင္းရင္းသားေတြ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြ ခ်ဳိ႔တဲ့ေနရမယ့္ အေျခအေန ႀကိဳသိခဲ့မယ္ဆိုရင္ သူပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္မထိုးခဲ့ဘူး ဆိုတာ မ်ဳိး ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ အစိုးရလက္ထက္ ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္ ျပန္ေရးဆြဲေတာ့ တိုင္းရင္းသား ေတြအႀကိဳက္ ျပည္နယ္ေတြ တိုးခ်ဲ႔ဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့တာမ်ဳိး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ တပါတီစနစ္ေအာက္မွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသေဘာထက္စာရင္၊ တျပည္ေထာင္စနစ္ပံုစံသြားေနလို႔ ပဋိပကၡေတြက မေျပလည္သြားခဲ့ပါဘူး။ နယ္စပ္က စစ္ပြဲေတြမွာလည္း ပိုဆိုးေစတာက စစ္တပ္က တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ ညႇဥ္းပမ္းဖိႏွိပ္ မႈ မ်ဳိးစံု ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၉ ေနာက္ပိုင္းမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ၿပီး တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြ အခ်ဳိ႔ကို ထိန္းသိမ္း ႏိုင္ေပမယ့္၊ အခုအခ်ိန္တိုင္ တိုင္းရင္းသားဘာသာ စာေပ သင္ၾကားခြင့္၊ ယဥ္ေက်းမႈကိစၥေတြ လြတ္လပ္စြာ မလုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ေသးဘဲ ရွိေနပါေသးတယ္။ နိဂံုးအေနနဲ႔ကေတာ့ စစ္အစိုးရကလည္း သူ႔အာဏာကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေန ဆဲ၊ တခါ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ အုပ္စု ေတြၾကားမွာလည္း သံသယႀကီးေနၿပီး၊ ယံုၾကည္မႈက အေတာ့္ကိုနည္းေနပါေသးတယ္။ အခု ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္းမွာ ခ်က္ခ်င္း ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို မေရာက္ႏိုင္ေပမယ့္၊ ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာ ေကာင္းပါရဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထားၾကသူ ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခအေနသစ္ေအာက္မွာ အခုအင္အားစုေတြ က ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ ခ်ည္းကပ္ၾက မလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္ရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ခဲ့ေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)