နယ္ျခားေဒသက မွန္ကူကြက္ပံုရိပ္မ်ား (၁၈)

ျပင္ပ ေဆာင္းပါးရွင္ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက ထိုင္းႏိုင္ငံ Orchid Press က ထုတ္ေ၀တဲ့ အေမရိကန္လူမ်ဳိး၊ ဓာတ္ပံုဆရာ သတင္းေထာက္ ရစ္ခ်တ္ ဟမ္ဖရီစ္ ေရးသားထားတဲ့ "နယ္ျခားေဒသက မွန္ကူကြက္ပံုရိပ္မ်ား" (Frontier mosiac) ဆိုတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္း တင္ဆက္ေနပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ဆိုေပမယ့္ ရွမ္းျပည္နယ္ နယ္စပ္ ဖက္က အေၾကာင္းေတြကို တင္ျပထားတာ စာအုပ္ေနာက္ဆံုးပိုင္းအျဖစ္ တင္ဆက္လိုပါတယ္။

ေသာတရွင္မိတ္ေဆြမ်ား ခင္ဗ်ား
စာေရးသူ ရစ္ခ်တ္-ဟမ္ဖရီစ္ရဲ႔ စာအုပ္ေနာက္ဆံုးပိုင္းကို ဒီတပတ္မွာ တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က လူေတြရဲ႔ ပံုရိပ္လႊာ ေတြကို အခန္းလိုက္တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ လူတဦးခ်င္း၊ သို႔မဟုတ္ ဇာတ္လိုက္ တေယာက္-ႏွစ္ေယာက္ကို တင္ၿပီး သူေဖာ္ျပခ်င္တဲ့ ပံုရိပ္ေတြကို တို႔ထိျပခဲ့ပါတယ္။ ပန္းခ်ီကားခ်ပ္ႀကီးတခုကို ေဆးေရာင္စံုဆြဲသလို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ စာေရးသူက ရစ္ခ်တ္က နယ္စပ္မ်ဥ္းဆိုတာမ်ဳိး တိက်ျပတ္သားတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ၊ နယ္စပ္ေဒသလိုမ်ဳိး ပိုလို႔ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ေဒသ သေဘာပိုေဆာင္တယ္ဆိုၿပီး ထိုင္း-ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားက နယ္စပ္ေဒသကို တင္ျပသြား တာပါ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ဖတ္ရသေလာက္ ျမန္မာျပည္ဖက္က ဇာတ္ေကာင္ေတြကိုပဲ အေလးထား တင္ျပထား တာ ေတြ႔ရၿပီး၊ ထိုင္း လူမ်ဳိးဇာတ္ေကာင္ေတြ မျမင္ရသေလာက္ပါပဲ။ သူတို႔က အျဖည့္ခံသေဘာေလာက္ပဲ ဒီစာအုပ္မွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ တကယ္ ေတာ့ ျမန္မာနယ္စပ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြက ထိုင္းလူမႈအဖြဲ႔အစည္း ကို ထိခိုက္သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိေနသလို၊ ဒီဖက္ က ထိုင္းလူမ်ဳိးေတြလည္း သက္မဲ့မွ မဟုတ္တာ၊ ခံစားခ်က္ ေတြ၊ တုံ႔ျပန္မႈေတြ ရွိေနမွာ အေသအခ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို တုံ႔ျပန္တဲ့ ထိုင္းလူမ်ဳိးေတြရဲ႔အျမင္ကိုေတာ့ စာေရးဆရာက ထိေတြ႔ေဖာ္ျပထားတာ မရွိပါဘူး။ သူက စာအုပ္ က႑အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မဲေဆာက္-ျမ၀တီ ေဒသကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ရေနာင္း-ေကာ့ေသာင္းဖက္၊ မြန္ေဒသဖက္ အေၾကာင္းကို အနည္းငယ္သာ ေဖာ္ ျပထားၿပီး၊ အခု ေနာက္ဆံုးပိုင္းေတြမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ဖက္ နယ္စပ္ေဒသ အေျခအေနေတြကို စာေရးသူက တင္ျပထားပါတယ္။

သူက ထိုင္းႏိုင္ငံဖက္က မဲဆိုင္ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ပထမဦးဆံုးေရာက္ဖူးပါတယ္။ SSA (ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္) က ဗိုလ္မွူး ႀကီး ယြတ္ဆတ္လုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတခုအတြက္ ေရာက္တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ပဋိပကၡ အေရး အထူးတင္းမာေနတဲ့အခ်ိန္ပါ။ သူက အဲဒီေနာက္ပိုင္းလည္း ထပ္ေရာက္ပါတယ္။ မဲဆိုင္ ကေန-ျမန္မာဖက္အျခမ္း တာခ်ီလိတ္ ဒီကမွတဆင့္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ဖက္ေဒသအခ်ဳိ႔ကို သြားေရာက္လည္ ပတ္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြ ေဖာ္ျပခဲ့ပါ တယ္။ သူက ရေနာင္း-ေကာ့ေသာင္းနယ္စပ္အေၾကာင္း ေဖာ္ျပေတာ့ ထိုင္းဖက္ကို လက္ပိုက္ၿပီး စိုးမိုးၾကည့္ေနတဲ့ ဘုရင့္ ေနာင္ ရုပ္ထုအေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခု တာခ်ီလိတ္ ၿမိဳ႔မွာလည္း အလားတူ ဘုရင့္ေနာင္ရုပ္ထုႀကီးကို ျမန္မာ အစိုးရဖက္က တည္ထားပါတယ္။ ထိုင္းဖက္ကလည္း အခုအခါမွာ ၁၆ ရာစုေလာက္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္လည္ေတာ္လွန္ ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ျပန္လည္ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ နရီစူ၀မ္ဘုရင္ ရုပ္ထုကို တည္ထားပါတယ္။ သူကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ကို လွည့္လို႔ မ်က္ႏွာမူေနပါတယ္။ ဒီရုပ္ထုကို တည္ဖို႔အၾကံေပးသူကေတာ့ ထိုင္း အမွတ္ (၃) တပ္မေတာ္ ရဲ႔ တပ္မွူး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ၀တၱနာ ခ်ဳိင္းပါ။ စာေရးသူရစ္ခ်တ္ နယ္စပ္ကို ေရာက္တဲ့ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တုန္းက အဲဒီေဒသလံုျခံဳေရး အတြက္ တာ၀န္က်ေနတဲ့ တပ္မွူးပါ။ အဲဒီကာလက နယ္စပ္အေရး တင္းမာေနရာမွာ ျမန္မာဖက္က မဲဆိုင္ၿမိဳ႔ထဲ လက္နက္ ႀကီးေတြနဲ႔ ပစ္ခ်တာရွိသလို၊ ထိုင္းႏိုင္ငံကလည္း ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ေတြသံုးၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ေတြကို ပစ္ခတ္ တာအထိ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ တခါ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ ေမလမွာ ဘုရင့္ေနာင္ရုပ္ထုကို ဗံုးခြဲတာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ အရုပ္ေျခတဖက္ ျပတ္ခဲ့ရပါေသးတယ္။ ဘယ္အုပ္စုကမွ သူတို႔လုပ္တာလို႔ ထုတ္ေျပာတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာက နယ္စပ္ေဒသမွာ အမ်ဳိး သားေရးကိစၥေတြ၊ သမိုင္းေတြ၊ ရုပ္ထုေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသေဘာေတြက ရွိေနပါေသး တယ္။

သူက နယ္စပ္မွာ ျမန္မာျပည္ထဲ၀င္၊ ဗီဇာတိုးရင္ သက္တမ္း ၂-ပတ္ ေနထိုင္ခြင့္ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ တာခ်ီလိတ္ ကေန ေျမာက္ပိုင္း တိုင္းရင္းသားေဒသေတြကို သြားလည္ပတ္ခြင့္လည္း ရခဲ့ပါေသးတယ္။ သူက နယ္စပ္လမ္း ေတြက အခုလို နယ္စပ္မွာသာ ရပ္မေနဘဲ၊ တႏိုင္ငံနဲ႔ တႏိုင္ငံ ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔၊ ကုန္သြယ္ဖို႔ ျဖစ္လာသလို၊ တရုတ္ ႏိုင္ငံ၊ အိႏၵိယ၊ အေရွ႔ ေတာင္ အာရွကို ဆက္သြယ္ႏိုင္ၾကမယ့္၊ ေပၚေပါက္လာမယ့္ အေရွ႔-အေနာက္၊ ေတာင္-ေျမာက္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းမ ႀကီးေတြရဲ႔ အလားအလာကိုလည္း တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူေရာက္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္က တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အင္အားစု ေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရယူထားႏိုင္လို႔ ေအးခ်မ္းေနတဲ့အခ်ိန္၊ တခ်ိန္က စစ္ျဖစ္ရာ ေဒသေတြမွာလည္း နယ္ေျမဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရးကိစၥေတြ အေတာ္အတန္ လုပ္ေဆာင္လာႏိုင္တ့ဲ အခ်ိန္ပါ။ တခ်ိန္က တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ တစံုတရာ ခြင့္ျပဳထားၿပီး၊ ၿမိဳ႔ျပအသြင္ကို တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလာေနပါၿပီ။ သူေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ၀တပ္ဖြဲ႔ပိုင္ ဟံုပန္း ကုမၸဏီက ေဖာက္ထားတဲ့ လမ္းမ ႀကီးေတြ ေတြ႔ရသလို၊ ၀တပ္ဖြဲ႔ေတြပိုင္တဲ့ ကားေတြကိုလည္း NW-SW (ေတာင္ပိုင္း၀ ေဒသ၊ ေျမာက္ပိုင္း ၀ ေဒသ) စတဲ့ အစိုးရ တရား၀င္ထုတ္ေပးထားတာ မဟုတ္တဲ့ ကားနံပတ္ျပားေတြနဲ႔ ေတြ႔ရတာကို လည္း ေဖာ္ျပပါေသးတယ္။ အဲဒီပံုရိပ္ေတြနဲ႔အတူ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႔ သမိုင္းေၾကာင္း တစိတ္တေဒသ၊ အဲဒါနဲ႔အတူ ရွိေနတဲ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြအေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႔အဖြဲ႔ေတြက လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ေမွာင္ခိုလုပ္ငန္း၊ မူးယစ္ ေဆး၀ါး လုပ္ငန္း၊ လိင္ ေရာင္း၀ယ္တဲ့လုပ္ငန္း၊ လူကုန္ကူးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြအေၾကာင္းကိုလည္း စာေရးသူက သူျမင္ရသေလာက္ ထိေတြ႔ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။

သူေရာက္ခဲ့တဲ့ မုန္းလားေဒသမွာဆိုရင္ ကာဆီႏိုရံုေတြ၊ ဟိုတယ္ေတြ၊ ထိုင္းက "မ်ားတို႔" ရဲ႔ကပြဲေတြ၊ တရုတ္နဲ႔ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရး အေျခအေနေတြကိုလည္း တင္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒီေနရာက တခ်ဳိ႔ေဒသေတြက ႏိုင္ငံ တကာက အခ်ဳိ႔ ေမွာင္ခိုအင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြမွာ Sex guide (လိင္ခရီးအတြက္ လမ္းညႊန္) ဆိုၿပီး၊ လိင္ကုန္ကူးတဲ့ကိစၥေတြအတြက္ ေဖာ္ျပထားတာ သူဖတ္ရပံု ကိုလည္း စာေရးသူက ေဖာ္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။ ေဒသရဲ႔ NDAA အဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ စိုင္းလင္း နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔တို႔ ႏႈတ္ ဆက္ေနၾကပံု ဆိုင္းပုတ္ႀကီးကို ျမန္မာ-တရုတ္-အဂၤလိပ္စာသားေတြနဲ႔ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ လည္း အေၾကာင္းလည္း ဓာတ္ပံု မွတ္တမ္းအမ်ား အျပားနဲ႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါေသး တယ္။ အခုေတာ့လည္း သူေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အေျခ အေနက ရာဇ၀င္လို ျဖစ္ေန ရျပန္ ပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲမွာ တဖန္ တိုက္ပြဲ ေတြ ျပင္းထန္ေနသလို၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကလည္း တရား၀င္ ပ်က္ ျပားသလို ျဖစ္ေနခဲ့ပါၿပီ။ တခ်ိန္က တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေျပလည္ခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔လည္း အိမ္အက်ယ္ ခ်ဳပ္ က်ခံေနရ တဲ့ဘ၀ပါ။ အနာဂတ္မွာ လမ္းမႀကီးေတြနဲ႔ တႏိုင္ငံ ဆက္သြယ္၊ ကုန္ကူးႏိုင္ၾကမယ့္ အေနအထား ေတြလည္း အခုတိုင္ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္း၊ တည္ၿငိမ္ဖြံ႔ၿဖိဳး စည္ပင္တဲ့ ေဒသေတြ ျဖစ္ ေကာင္းပါရဲ႔၊ ႏိုင္ငံခ်င္းလည္း ခ်စ္ၾကည္ ကူးလူးဆက္ဆံႏိုင္တဲ့ လမ္းမႀကီးေတြလည္း ေပၚေပါက္လာေကာင္းပါ ရဲ႔လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ား။

ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ စာအုပ္သစ္တအုပ္နဲ႔ စတင္မိတ္ဆက္ေပးဖို႔ စဥ္းစားထားပါတယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)