နယ္ျခားေဒသက မွန္ကူကြက္ပံုရိပ္မ်ား (၇)

ျပင္ပ ေဆာင္းပါးရွင္ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက ထိုင္းႏိုင္ငံ Orchid Press က ထုတ္ေ၀တဲ့ အေမရိကန္လူမ်ဳိး၊ ဓာတ္ပံုဆရာ သတင္းေထာက္ ရစ္ခ်တ္ ဟမ္ဖရီစ္ ေရးသားထားတဲ့ "နယ္ျခားေဒသက မွန္ကူကြက္ပံုရိပ္မ်ား" (Frontier mosiac) ဆိုတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္း တင္ဆက္ေနပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ မဲေဆာက္ဆိုတဲ့ နယ္စပ္ၿမိဳ႔႔ကေလးအေၾကာင္း တင္ျပ ထားပါတယ္။ ဒြိဟပေဟဠိေတြနဲ႔ ၿမိဳ႔႕ကေလးလို႔ စာေရးသူက တင္စား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေသာတရွင္မိတ္ေဆြမ်ား ခင္ဗ်ား
စာေရးသူ ရစ္ခ်တ္-ဟမ္ဖရီစ္ ဆက္လက္ေဖာ္ျပတာကေတာ့ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က မဲေဆာက္ၿမိဳ႔ကေလးအေၾကာင္းပါ။ သူက ဒြိဟ ပေဟဠိေတြနဲ႔ ၿမိဳ႔႔ကေလးလို႔ တင္စားေဖာ္ျပပါတယ္။ သူက မဲေဆာက္ၿမိဳ႔ကေလးကို ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကတည္းက စၿပီးအႀကိမ္ႀကိမ္ ေရာက္ဖူးပါတယ္။ ဒီၿမိဳ႔အေၾကာင္း ေဖာ္ျပၾကတာေတြက မျပည့္စံုလွပံုကို သူက ေျပာပါတယ္။ Lonely Planet လို႔ေခၚတဲ့ ေက်ာပိုးအိတ္ခရီးသည္ေတြရဲ႔ ဧည့္လမ္းညႊန္စာအုပ္မွာ မဲေဆာက္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒစိုးမိုးမႈကင္းတဲ့ ပံုစံမ်ဳိး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီလိုလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။ မဲေဆာက္မွာ ဗဟိုအာဏာပိုင္ေတြရွိေနတာကို ပစ္ပယ္ ေဖာ္ျပထားသလို သူက ျမင္ပါတယ္။ တခါ ထိုင္းႏိုင္ငံအစိုးရ ဧည့္ခရီးသြားလမ္းညႊန္မွာ ေဖာ္ျပတာကလည္း မဲေဆာက္ဆိုတာ ေရွးၿမိဳ႔ေဟာင္းတခုျဖစ္ၿပီး၊ အခုအခ်ိန္တိုင္ ထင္ထင္ရွားရွားရွိေနတဲ့ ေရွးေခတ္က ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားမႈေတြကို ျမင္ႏိုင္ေသး တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မဲေဆာက္က ဗုဒၶဘာသာေစတီ ပုထိုးေတြက ၁၈ ရာစု ေလာက္က တည္ထားၾကၿပီး၊ မြန္-ရွမ္းလက္ရာ ေတြနဲ႔ ခမ္းနားသပၸါယ္ ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၃-ရာစုက ေမာင္ခ်ဳတ္ ဆိုတဲ့ မဲေဆာက္ၿမိဳ႔က ဆိုခိုထိုင္းဘုရင့္ ႏိုင္ငံကိုေတာင္ ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္ခဲ့ပါေသးတယ္။ တခါ မဲေဆာက္က တည္းခိုခန္းတခုက ေဖာ္ျပတဲ့မဲေဆာက္အေၾကာင္းမွာေတာ့ ေတာ ေတာင္ေတြ ပတ္လည္၀ိုင္းၿပီး၊ သဘာ၀ ေဂဟစနစ္နဲ႔ ေလ်ာ္ညီတဲ့ ခရီးသြားေတြ အားလပ္ရက္ လာသင့္တဲ့ေနရာ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ အေနာက္ပိုင္း ေဒသရဲ႔ ရတနာတပါးဆိုၿပီး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ရစ္ခ်တ္ေဖာ္ျပတာကေတာ့ မဲေဆာက္ၿမိဳ႔ကို အလည္ပတ္ တခဏေရာက္လာရင္ သိပ္မထူးျခားတဲ့ၿမိဳ႔ကေလးလိုပဲ ေတြ႔ရပါ လိမ့္မယ္။ ကေလးေတြက အျပာ၊ အျဖဴ၀တ္စံုေတြနဲ႔ အစိုးရေက်ာင္းကို သြားေနတာ ျမင္ရမယ္။ တခ်ဳိ႔ ထူးျခားတဲ့ေနရက္ ေတြမွာ က်ဳိင္းကိုင္တဲ့ မိန္းကေလးေနာက္မွာ ၊ ဘင္ခရာတီး၀ိုင္းနဲ႔ ၿမိဳ႔ထဲလွည့္လည္တာမ်ဳိး လည္း ျမင္ရမယ္။ မဂၤလာပြဲ၊ သာေရးနာေရး အခမ္းအနားကို ထံုးစံအတိုင္း က်င္းပေနတာ၊ ဘုန္းႀကီးရဟန္း ေတြနဲ႔ ဘာသာေရးပြဲေတြကိုလည္း သာမန္ပဲ ျမင္ရပါလိမ့္မယ္။ တခါတေလ အၾကမ္းဖက္မႈအနည္းငယ္ကလြဲလို႔ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ကိစၥ၊ ထူးျခားမႈမ်ဳိး ဘာမွမရွိသလို ျမင္ရ ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ မဲေဆာက္မွာ နည္းနည္းအေန ၾကာလာရင္ ဒီထက္နက္နက္ ပိုတူးဆြရင္ မဲေဆာက္ဆိုတာ တျခား ထူးျခားမႈေတြလည္း ရွိေနေသးတဲ့ ၿမိဳ႔ဆိုတာ ျမင္ရပါလိမ့္မယ္လို႔ ရစ္ခ်တ္ ဟမ္ဖရီစ္က ေရးပါတယ္။

သူတည္းေနတဲ့ Green Guesthouse တည္းခိုခန္းကေန ျမင္ရတာ ေတာင္ေပၚတန္း ရႈခင္းေတြသာမက၊ နံရံျမင့္ျမင့္ကာ ထားတဲ့ ႏွစ္ထပ္အေဆာက္အဦကိုလည္း ျမင္ရပါတယ္။ ရဲအခ်ဳပ္ေထာင္ပါ။ အဲဒီမွာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသားေတြ ခိုး၀င္လာတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတာပါ။ ေယာက္်ား၊ မိန္းမ၊ ကေလး အကုန္ရွိပါတယ္။ အခ်ဳပ္ခန္းေရွ႔မွာ ရဲ ၂ ေယာက္က စားပြဲေပၚေျခေထာက္တင္ထိုင္လို႔ တီဗြီၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ကို အခ်ဳပ္ခန္းခ ဘတ္ ၂၀၀ မေပးဘူးဆိုရင္ ရဲေတြက ရိုက္ႏွက္ညႇဥ္းပမ္းတာလည္း ခံၾကရပါတယ္။ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ ထိုင္းရဲေရွ႔ဒူးတုတ္ေနရတဲ့ ျမင္ကြင္းကိုလည္း သူ စိတ္မခ်မ္းသာစရာ ျမင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မဲေဆာက္မွာ ျမန္မာျပည္က လာေရာက္အေျခခ် အလုပ္လုပ္ေနၾက သူေတြ အမ်ားအျပား ရွိပါတယ္။ တရား၀င္ေရာ-တရားမ၀င္ပါ အမ်ားအျပားပါ။ ဒီမွာ စက္ရံုအမ်ားအျပားရွိၿပီး အဲဒီစက္ရံု ေတြမွာ တ၀မ္းတခါး လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၾကတာပါ။ အခန္႔မသင့္ရင္ ဖမ္းဆီးခံရ၊ ျပန္ပို႔ႏွင္ထုတ္ခံရတာေတြလည္း ရွိပါ တယ္။ တရား၀င္အရ မဲေဆာက္ေန လူဦးေရကို ၄၂,၀၀၀ လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီစာရင္းေတြမွာ ျမန္မာဖက္က လာေရာက္ အေျခခ်သူ သိန္းဂဏန္းေက်ာ္ကို ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္တာ မရွိပါဘူး။ အဲဒါအျပင္ မဲေဆာက္မွာ ေနလာတာ ၾကာရင္ ျမန္မာဖက္က သူလွ်ဳိဒလံေတြ၊ ကုန္သည္ေတြ၊ ရာဇ၀တ္မကင္းသူေတြ၊ ႏိုင္ငံျခား အဲန္ဂ်ီအိုလုပ္သားေတြ ရွိေန တာကို လည္း သတိျပဳလာပါလိမ့္မယ္။ မဲေဆာက္နဲ႔ သိပ္မေ၀းတဲ့ ေနရာမွာ လူစုလူေ၀း ေသာင္းခ်ီေနတဲ့ ျမန္မာစစ္ေျပးဒုကၡ သည္ စခန္းေတြ ရွိေနတာကိုလည္း သတိျပဳလာပါ လိမ့္မယ္။

တခါ မဲေဆာက္က စီးပြားေရးအရ အခ်က္အျခာျဖစ္လာဖို႔ အိပ္မက္ေတြနဲ႔ ရုန္းကန္ေနၾကပါတယ္။ အေရွ႔-အေနာက္စၾကၤန္ လမ္းမႀကီးဆိုၿပီး ဗီယက္နမ္ကေန- ျမန္မာႏိုင္ငံ ေမာ္လၿမိုင္အထိ တိုးရိုေပါက္ ကုန္သည္ လမ္းမႀကီးေပါက္လာဖို႔ ရည္ရြယ္ ထားၾကပါတယ္။ မဲေဆာက္နဲ႔ သိပ္မေ၀းတဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာနယ္စပ္ ျမ၀တီၿမိဳ႔ ရွိၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံကို ခ်စ္ၾကည္ေရးတံတားႀကီးနဲ႔ ဆက္သြယ္ထားပါတယ္။ တခါက ျမန္မာနဲ႔ခ်စ္ၾကည္ေရး- စက္ဘီး စီးပြဲ မဲေဆာက္မွာလုပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္စက္ဘီးသမား ေတြက ျမန္မာျပည္ထဲ အေ၀းႀကီး၀င္ခြင့္မရၾကပါဘူး။ စီစဥ္ေပးထားတဲ့ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ နယ္စပ္တေနရာေလာက္မွာဘဲ ျပန္ လွည့္လာၾကရတာပါ။ တကယ့္ ခ်စ္ၾကည္ ေရး-မိတ္ေဆြျဖစ္ဆိုတာလည္း အကန္႔အသတ္နဲ႔ စီစဥ္ေပးထားသေလာက္ ခ်စ္ ၾကည္ရတာပါလို႔ သူက သံုးသပ္ပါတယ္။

တခ်ဳိ႔က မဲေဆာက္ကို Wild West လို႔ဆိုၿပီး တခ်ိန္က အေမရိကန္ေကာင္းဘိြဳင္ေတြရဲ႔ အေနာက္ဖက္နယ္ေျမမ်ဳိး တင္စား ေဖာ္ျပၾကတာ ရွိျပန္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကန္ အေနာက္ဖက္ေဒသေတြမွာ ေသနတ္ကိုင္၊ ျမင္းစီး ၿပီး ဗိုလ္က်ေနတဲ့ ေကာင္းဘိြဳင္လူဆိုးေတြနဲ႔ သာမန္လယ္သမားေတြ တိုက္ခိုက္ၾကပံုကို ညႊန္းတာ၊ ဥပေဒမစိုးမိုးပံုကို ညႊန္း တာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ မဲေဆာက္မွာက ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြ ခ်ုပ္ကိုင္မႈက အျပည့္ရွိပါတယ္။ ျမင္းစီးေသနတ္ ကိုင္ ဗိုလ္က်ေနသူေတြလည္း မရွိပါဘူး။ ထိုင္းလူမ်ဳိးေတြက ကားစီးသြားလာေနၾကတယ္ဆိုတာေတာင္ အခ်ဳိ႔က ပစ္ကပ္ ကား အစုတ္နဲ႔ သြားလာေနၾကရတာပါ။ အႏွိမ္ခံဆိုလို႔ ျမန္မာျပည္က တရားမ၀င္လာေနၾကတဲ့ လူထုေတြပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီဥပမာက မဟုတ္ေသးဘူးလို႔ စာေရးသူက ျမင္ပါတယ္။ တခါ မဲေဆာက္က အေနာက္ဘာလင္လို ျမန္မာဖက္က ျပည္ေျပး၊ အတိုက္အခံေတြ ခိုလႈံရာေဒသလို႔ စာေရးသူက ေဖာ္ျပပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ မတူျခားနားတာက ဒီမွာက နယ္စပ္ကို နံရံႀကီးကာထားႏိုင္တာ မဟုတ္ဘဲ ျမစ္တဖက္ကူးရင္ ေပါက္ေနတဲ့နယ္စပ္ေနရာလို႔ ဆိုပါတယ္။

မဲေဆာက္မွာ အေနာက္ႏိုင္ငံက အဲန္ဂ်ီအိုလုပ္သားေတြလည္း အမ်ားအျပားရွိသလို၊ ျမန္မာအစိုးရဖက္က ေထာက္လွမ္းဖို႔ လႊတ္ထားသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ ျပင္သစ္က Soldier of fortune ေၾကးစား စစ္သားတဦးဖြင့္ထားတဲ့ Chez John ဆိုတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္မ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ သူလည္း သူ႔မိတ္နဲ႔သူပါ။ ဒါေပမယ့္ မနိတ္လွတာက သူ႔ဆိုင္မွာတခါ တေလ ပထမကမၻာစစ္ကာလ ဂ်ာမန္စစ္ခ်ီသီခ်င္းမ်ဳိး ဖြင့္ထား တတ္တာလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ ျမန္မာျပည္ဖက္ က ကုန္သည္ေတြလာေရာင္းတဲ့ မဲေဆာက္က ေက်ာက္ေစ်းတန္း၊ ျမန္မာသူပုန္ေတြ ေစ်း၀ယ္တတ္တဲ့ စစ္ယူနီေဖာင္း ခ်ပ္ ၀တ္တန္ဆာဆိုင္ေတြ၊ မူစလင္ အမ်ားစု ႀကီးစိုးတဲ့ မဲေဆာက္ေစ်းတန္း၊ ႏိုင္ငံျခားသားေတြမ်ားလာတာနဲ႔အမွ် တျဖည္းျဖည္း ၿမိဳ႔ႀကီးအသြင္ တေသြးတေမြးျဖစ္လာတဲ့ မဲေဆာက္အေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြရဲ႔ ျပခန္းကေလး အေၾကာင္း စသျဖင့္ကိုလည္း စာေရးသူက ေစ့စံုေအာင္ ေဖာ္ျပပါတယ္။

အဲဒါအျပင္ လူမသိသူမသိ လက္နက္ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္၊ အဲဒါအျပင္ အစီရင္ခံစာတခုအရ မဲေဆာက္အနား ဒီေကဘီေအပိုင္ ယာဘား မူးယစ္ေဆးစက္ရံု ၅၇ ခုရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း စသျဖင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ဒြိဟ ရုပ္ပံုေတြနဲ႔ လႈပ္ရွားရွင္သန္ေန တဲ့ ၿမိဳ႔ကေလးအေၾကာင္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေဖာ္ျပခဲ့ေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)