ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲအတြက္ အလားအလာမ်ား (၁)

ျပင္ပ ေဆာင္းပါးရွင္ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက ပညာရွင္အမ်ား စုေပါင္းေရးသား ထားၾကတဲ့ စာတမ္းအစု "ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္း အလဲအတြက္ အလား အလာမ်ား" ဆိုတဲ့ စာအုပ္ေ၀ဖန္ခ်က္ကို အခုအပတ္ကစၿပီး တင္ဆက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ က အထူးသျဖင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္တကၠသိုလ္က တရုတ္ပညာရွင္ေတြရဲ႔ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြလည္း အမ်ားအျပား ပါ၀င္ပါ တယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ စာအုပ္မိတ္ဆက္ကို တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေသာတရွင္မိတ္ေဆြမ်ား ခင္ဗ်ား
ဒီတပတ္ကစလို႔ "ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲအတြက္ အလားအလာမ်ား" ဆိုတဲ့ စာအုပ္သစ္တအုပ္နဲ႔ စတင္မိတ္ဆက္ေပး ခ်င္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္က စကၤာပူႏိုင္ငံက Select Books ကုမၸဏီရယ္၊ ဂ်ာမန္က Konard Adenauer Stiftung အဖြဲ႔၊ တရုတ္ႏိုင္ငံက ယူနန္တကၠသိုလ္တို႔ ပူးေပါင္းထုတ္ေ၀ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာရွင္နယ္ပယ္က စာအုပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေၾကာင့္လည္း ျပင္ပမွာ ရွာေဖြ၀ယ္ယူဖို႔ ခက္ခဲမယ္ ယူဆတာေၾကာင့္ မိတ္ဆက္ေပးခ်င္ တာပါ။ အဲဒါအျပင္ဒီစာအုပ္အတြက္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံက ပညာရွင္အမ်ားအျပားကပါ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၀င္ေရာက္ ေ၀ဖန္ေရးသား ထားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပညာရွင္ေတြက ပိုၿပီးလြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚၾကသူေတြ ျဖစ္ေပမယ့္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံလည္းျဖစ္၊ စီးပြားေရး-ႏိုင္ငံေရးအရ မဟာ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဘယ္လိုစဥ္းစားေနၾကသလဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ တရုတ္ ႏိုင္ငံရဲ႔ မူ၀ါဒေတြက ဘာေတြရွိေန သလဲဆိုတာကို တေစ့တေစာင္း ေလ့လာၾကည့္ႏိုင္တဲ့ စာအုပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီစာအုပ္အဖြင့္မွာ ယူနန္တကၠသိုလ္ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ေလ့လာေရးဌာနက ပါေမာကၡ လီ ခ်န္ယန္းက အခု စာအုပ္ျဖစ္လာ ပံုကို မိတ္ဆက္ေပးထားပါေသးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သုေတသနျပဳမႈေတြ ပိုလိုအပ္တယ္လို႔ဆိုၿပီး၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ေဟာင္ေကာင္တကၠသိုလ္ လူမႈသိပၸံေရးရာဌာနက ပါေမာကၡခ်ဳပ္ အီယန္ ေဟာလီးေဒးက ႏိုင္ငံတကာ ဖိတ္ေခၚေဆြးေႏြးပြဲေတြ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစည္းအေ၀း ေတြကို ဂ်ာမာန္ႏိုင္ငံက KAD အဖြဲ႔က ေထာက္ပံ့ကူ ညီေပးခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။ ပထမအစည္းအေ၀းကို ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာမွာ ဘန္ေကာက္မွာ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယ အစည္းအေ၀းကိုေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ရွားမင္း (Xiamen) တကၠသိုလ္မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အခုစာအုပ္အျဖစ္ ထုတ္ေ၀ျဖစ္မယ့္ ေဆြးေႏြးပြဲကိုေတာ့ တရုတ္ ႏိုင္ငံ၊ ကူမင္းၿမိဳ႔က ယူနန္တကၠသိုလ္မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လမွာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာပါ။ ေဟာင္ေကာင္ တကၠသိုလ္ကလည္း ပူးေပါင္းၿပီး ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို စီစဥ္ခဲ့တာပါ။ ဒီအစည္းအေ၀းမွာ ပညာရွင္ေတြ တင္ျပခဲ့ ၾကတဲ့ ေလ့လာခ်က္စာတမ္းေတြကို စုၿပီး အခုလို ထုတ္ေ၀ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ တပ္မေတာ္က အိမ္ေစာင့္အစိုးရဆိုၿပီး ေခတၱထိန္းသိမ္းခဲ့တဲ့ကာလကို ျပန္တြက္ရင္ စစ္တပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ ႏွစ္-၅၀ ရွိလာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုတခါ စစ္အာဏာသိမ္းတာကေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ ဒီမိုကေရစီ ေရးအံုႂကြေတာင္းဆိုမႈေတြကို ေခ်မႈန္းၿပီးေတာ့ တက္လာတာပါ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ေရြး ေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးေပမယ့္လည္း စစ္တပ္က အႏိုင္ရ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ကို အာဏာလႊဲ မေပးခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီေနာက္မွာ ႏိုင္ငံတကာက ျပင္း ျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္မႈေတြနဲ႔အတူ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြ ကိုပါ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကာလၾကာရွည္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္ကို အခန္းက႑ တခုခုေတာ့ ေပးရမယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္လာၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြကေတာင္ တိုင္းရင္း သားေတြရယ္၊ သူတို႔ရယ္၊ စစ္တပ္ရယ္ ၃-ပြင့္ဆိုင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာပါ။ ကုလ သမဂၢ ကလည္း ျမန္မာျပည္ျပႆနာအတြက္ အထူးသံ ၂ ဦး ခန္႔ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ သူတို႔လည္း သြားလိုက္ျပန္လိုက္နဲ႔ မေအာင္ ျမင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ အေရွ႔ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြကလည္း အျပဳသေဘာဆက္ဆံေရးဆိုၿပီး ခ်ည္းကပ္ပါ တယ္။ အမွန္ အလုပ္မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈတခုတည္းနဲ႔လည္း အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ဖို႔ လမ္းေ၀းေန ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ သူမ်ားျပည္တြင္းေရးကို ၀င္မစြက္တဲ့မူကို ကိုင္စြဲထားလို႔ ျမန္မာျပည္အေရးမွာ လက္ေရွာင္ေနတယ္ ဆိုၿပီး ေနာက္ဆံုးေ၀ဖန္မႈေတြ သူ႔အေပၚ ပစ္မွတ္လို ပံုက်လာေနပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ အခုလို တရုတ္ပညာရွင္ေတြ သံုးသပ္ခ်က္ကို ဖတ္ၾကရမွာပါ။

ဒီစာအုပ္ကို အပိုင္း ၄-ပိုင္း ခြဲျခားထားပါတယ္။ တပိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ မူ၀ါဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္တြင္းမွာ အေျပာေတြက ဘာလဲ၊ လက္ေတြ႔အေျခအေနက ဘာလဲ သံုးသပ္ထားတဲ့ အခန္းပါ။ ဒုတိယ အခန္းမွာေတာ့ တရုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးကို ေလ့လာထားပါတယ္။ တတိယအခန္းမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ အာဆီယံ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႔ရဲ႔ အျပဳသေဘာဆက္ဆံေရးမူကို ေလ့လာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စတုတၳအခန္းမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အျခား အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြၾကားက ဆက္ဆံေရး ေရွ႔အလား အလာနဲ႔ ရုန္းမထြက္ႏိုင္တဲ့ မႏွစ္ၿမိဳ႔ဖြယ္ႏြံတြင္းထဲက်ေနတဲ့ အေျခ အေနမ်ဳိးကို တင္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြး ေရးသားၾကသူေတြထဲမွာေတာ့ ေဒးဗစ္ စတိုင္းဘာ့ဂ္၊ Lex Rieffel တို႔လို အေမရိကန္ ပညာရွင္ေတြ၊ Andrew Selth လို ျမန္မာျပည္ စစ္ေရး-လံုျခံဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေလ့လာေနသူ ၾသစ ေၾတလ် ပညာရွင္ေတြ၊ ဟန္ေညာင္ေ၀လို ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားေနသူေတြ၊ Derek Tonkin တို႔လို ၿဗိတိန္ သံအမတ္ ေဟာင္း၊ ပါဗင္ ခ်ာခ်ာ၀ါပုန္ပန္လို ထိုင္းသံ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြ၊ လာရီ ေဂ်ဂင္လို သတင္းေထာက္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ တရုတ္ပညာရွင္ေတြရဲ႔ သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာေတြကလည္း ဖက္စံုလွပါတယ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိစၥကေန၊ ျမန္မာျပည္မွာ အဏုျမဴ စီမံကိန္း တကယ္ ရွိေနသလား။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ေရွ႔အလားအလာ၊ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ သံုးသပ္ခ်က္၊ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႔ "ေတာင္ဖက္ေမွ်ာ္" မူ၀ါဒ၊ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး၊ အိႏိၵယ-တရုတ္-ျမန္မာ၊ တခါ တရုတ္-ျမန္မာ- အေမရိကန္ စသျဖင့္ ၃ ပြင့္ဆိုင္ ႏိုင္ငံ ျခားေရး မူ၀ါဒဇာတ္လမ္းေတြလည္း ပါ၀င္ပါေသးတယ္။ စာအုပ္ကို ယူနန္ တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ လီခ်င္ယန္းနဲ႔ ၀ီလ္ဟိမ္း ေဟာ့ဖ္မိစ္တာ (Wilhelm Hofmeister) တို႔က တည္းျဖတ္ ထားပါတယ္။ ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ လူအမ်ားက ပိုစိတ္၀င္ စားၾကမယ္ ယူဆတဲ့ တရုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရး အေၾကာင္း ေဆာင္းပါးေတြ စတင္တင္ျပပါရေစ။ အားလံုးၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)