ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အာဏာရွင္စနစ္၊ ကေသာင္းကနင္း အေျခအေနႏွင့္ ၿပိဳယြင္းက်ဆင္းေနမႈ (၁၁)။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အစၥလမ္မစ္ ပညာေရး

ၾသစေၾတလ်အမ်ဳိးသား တကၠသိုလ္က ထုတ္ေဝတဲ့ "ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အာဏာရွင္စနစ္၊ ကေသာင္းကနင္း အေျခ အေနနဲ႔ ၿပိဳယြင္းက်ဆင္းေနမႈ" စာအုပ္ကို တင္ျပေနပါ တယ္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္၊ သံဃာေတာ္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြကို သံုးသပ္ ေဖာ္ျပထားတဲ့ စာေရးသူအမ်ားရဲ႔ ေဆာင္းပါးေပါင္းစံု စာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ မဒရာစီ အစၥလမ္ဘာသာေရးေက်ာင္း ပညာေရးစနစ္အေၾကာင္းကို တင္ျပထားတဲ့ မိုဟာမက္ မိုဟီ ယူဒင္ မိုဟာမက္ ဆူေလမန္ရဲ႔ ေဆာင္းပါးကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။

ေသာတရွင္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား။
ဒီေဆာင္းပါးက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ အစၥလမ္ဘာသာေရးေက်ာင္းေတြ၊ တနည္းေျပာရရင္ မဒရာစာ လို႔ ေခၚေနတဲ့ ေက်ာင္းေတြအေၾကာင္းကို တင္ျပထားတာပါ။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံထဲက မူစလင္ေတြရဲ႔အေၾကာင္း၊ သူတို႔ ဘာသာေရး ေက်ာင္းေတြရဲ႔ အေၾကာင္းကို လူသိနည္းလွပါတယ္။ က်ေနာ္ေတာင္မွ ဒီေဆာင္းပါးဖတ္ရေတာ့မွ ပိုလို႔ ဗဟုသုတ ရလာပါတယ္။ အခုေဆာင္းပါးအေၾကာင္း မေျပာခင္ မိတ္ေဆြတို႔ကိုလည္း နည္းနည္းေမးခြန္း ထုတ္ပါရေစ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူစလင္ ဗလီ ဘယ္ႏွစ္ခုေလာက္ရွိႏိုင္တယ္ ယူဆသလဲ၊ မူစလင္ပညာေရးကို သင္ ေနတဲ့ေက်ာင္းေတြ ဘယ္ေလာက္ ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းပါသလဲ။ ေမးၾကည့္ပါရေစ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူစလင္ဘာသာ ကိုးကြယ္သူ အေရအတြက္က အခ်ဳိ႔ေတြက စုစုေပါင္းလူဦးေရရဲ႔ ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုၾကေပ မယ့္ အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ကိန္းဂဏန္းေတြ၊ စီအိုင္ေအက ကိန္းဂဏန္းေတြမွာေတာ့ လူဦးေရရဲ႔ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ပဲ ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ားစုကိုးကြယ္ၾကတာကေတာ့ ဟာနာဖီဂိုဏ္း က ဆြန္နီဘာသာ ျဖစ္ၿပီး၊ လူနည္းစုကေတာ့ ရွီယိုက္ဘာသာကို ယူၾကပါတယ္။ ပညာရွင္ေတြအဆိုအရ မူစလင္ ဘာသာကိုးကြယ္မႈက အာရပ္သေဘၤာသား ကုန္ကူးသူေတြကတဆင့္ ေအဒီ ၇၁၂ မွာ ရခုိင္ကမ္းရိုးတန္းကို ေရာက္လာတယ္ ဆိုပါတယ္။ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားကို မူစလင္ဘာသာ ေရာက္တာနဲ႔ တခ်ိန္တည္းေလာက္ ပါပဲ။ ေနာက္တခါ သာလြန္မင္းလက္ထက္မွာ ဖမ္းမိတဲ့မူစလင္ေတြကို ဗမာျပည္အလယ္ပိုင္းေဒသကို ေျပာင္းေရႊ႔ အေျခခ်ေစခဲ့တာလည္း ရွိပါတယ္။ မင္းတံုးမင္းလက္ထက္မွာ နန္းေတာ္ ထဲမွာေတာင္ ဗလီေဆာက္ခြင့္ေပးၿပီး ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ေပးခဲ့သလို၊ သီေပါဘုရင္လက္ထက္အထိတိုင္ ရွိခဲ့ပါတယ္။

စာေရးသူ မိုဟာမက္ မိုဟီယူဒင္ မိုဟာမက္ ဆူေလမန္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္က မူစလင္ အုပ္စုေတြကို ေယဘုယ် ၄-မ်ဳိးခြဲျခားပါတယ္။ တခုက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအပါအဝင္ျဖစ္တဲ့ ပန္းေသးအုပ္စု၊ ဒုတိယတခုက ဗမာလူမ်ဳိးစစ္စစ္ မူစလင္၊ တတိယကေတာ့ အိႏိၵိယႏြယ္ဖြားက ဆင္းသက္လာတဲ့ မူစလင္နဲ႔ စတုတၳအုပ္စုကေတာ့ ‘ဇာေဘဒီ’ လို႔ေခၚတဲ့ အိႏိၵိယမူစလင္အေဖနဲ႔ ျမန္မာအေမက ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔အုပ္စု ကြဲသလို ႏိုင္ငံအတြင္းရွိေနတဲ့ လူမ်ားစုဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကလည္း ကြာျခားၾကတယ္ ဆိုပါတယ္။

ခုနက ေမးခြန္းကို ျပန္ေကာက္ရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစၥလမ္ဘာသာကိုးကြယ္သူ ၈ သန္းနီးပါး ရွိတယ္လို႔ မူစလင္ ေတြက ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနကထုတ္တဲ့ သာသနာေရာင္ဝါထြန္းေစဖို႔ စာအုပ္ မွတ္တမ္း အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၾၶြဘာသာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက ၅ ေသာင္းေက်ာ္၊ ခရစ္ယာန္ခ်ပ္ေက်ာင္းက ၃၂ဝဝ ေက်ာ္၊ ဗလီက ၂၂ဝဝ ေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အစၥလမ္ဘာသာေရးသင္ေက်ာင္းက ၇၅၉ ခု ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။ ဒီေဆာင္းပါးက အခုဒီ ‘မဒရာစာ’ ေက်ာင္းေတြရဲ႔အေၾကာင္း တင္ျပထားတာပါ။

အစိုးရက ပညာေရးက႑မွာ ျဖည့္ဆည္းအားေပးမႈ ခ်ဳိ႔ယြင္းေနခ်ိန္မွာ အစၥလမ္ဘာသာသင္ ေက်ာင္းေတြက လည္း ဒီကြက္လပ္မွာ ဝင္ၿပီးေနရာယူ ျဖည့္ၾကပါတယ္။ အစၥလမ္ကိုးကြယ္သူေတြထဲက မရွိဆင္းရဲကေလးေတြ၊ အျခား ကေလးေတြကို ဒီေက်ာင္းမွာ ပညာသင္ၾကားေစပါတယ္။ ‘မဒရာစာ’ လို႔ေခၚတဲ့ အစၥလမ္ဘာသာေရး သင္ေက်ာင္းေတြမွာ ၁ဝ ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ၾကာ သင္ၾကားၾကရပါတယ္။ အကယ္၍ ၁ဝ-တန္းအဆင့္ေအာင္ရင္ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ပါကစၥတန္စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေက်ာင္းဆက္တက္ခ်င္ရင္လည္း ရတယ္ဆိုပါတယ္။ အခ်ဳိ႔ ေတြကေတာ့ အာရပ္ႏိုင္ငံေတြထိ ပညာသင္ဖို႔ သြားႏိုင္ၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းတက္တဲ့ အသက္အရြယ္ကေတာ့ အတိအက် မရွိပါဘူး၊ ၇-ႏွစ္ေလာက္ကစလို႔ သင္ၾကားၾကပါတယ္။ ပထမ ၂-ႏွစ္၊ ၄-ႏွစ္ေလာက္အထိ ကိုရမ္ က်မ္းကို အာဂံုေဆာင္ၾကရပါတယ္။ ဒီလို အာဂံုေဆာင္ ႏိုင္ရင္ေတာ့ ဒီကေလးကို ဟာဖစ္ဇ္ (hafiz) လို႔ ေခၚပါ တယ္။ ဘာမွ အဓိပၸါယ္ နားလည္စရာ မလိုပါဘူး။ ေနာက္တဆင့္ ေမာ္လဝီ (mawlawi) အဆင့္ကို တက္တဲ့ အခါ အာရပ္ဘာသာစကား၊ အစၥလမ္ တရားျဖတ္ထံုးေတြ၊ ကိုရမ္က်မ္းရဲ႔ အနက္အဓိပၸါယ္ ဘာသာျပန္ေတြကို ေလ့လာရပါတယ္။ ဒီလို ၁ဝ-တန္းအဆင့္ေလာက္ ေအာင္ျမင္ရင္ေတာ့ သူ႔ကို ေမာ္လဝီလို႔ ေခၚပါတယ္။ သူတို႔ က တေန႔ကို ၅-ခါ ဝတ္ျပဳရပါတယ္။ ျမန္မာ မူစလင္ေတြမွာ ယံုၾကည္ေနမႈတခုကေတာ့ ကိုရမ္က်မ္းကို မိသားစု ထဲမွာ အာဂံုေဆာင္ႏိုင္သူတဦးရွိရင္ သူ႔မိသားစု ၁ဝ-ဦးကို ငရဲမီးကေန ကယ္တင္ႏိုင္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ေန ေတာ့ ဘာသာေရး ယံုၾကည္သူ မိသားစုဝင္ေတြကလည္း သူတို႔ကေလးေတြကို ဒီေက်ာင္းေတြကို ပို႔လႊတ္ၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းအားလံုးက ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစားပါ။ အမ်ားစုက ေယာက္်ားေလးေတြခ်ည္း ရွိတဲ့ေက်ာင္း ျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ မိန္းကေလးေတြကိုလည္း လက္ခံလာပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းေတြမွာ အာရပ္သဒၵါကို မယူမေနရ သင္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သခ်ၤာသိပၸံ ေခတ္ပညာ မသင္ရပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းအခ်ဳိ႔ေက်ာင္းေတြကေတာ့ အဂၤလိပ္ ဘာသာကို ထည့္သင္လာပါတယ္။ အဲသည္ေတာ့လည္း မဒရာစာေက်ာင္းက ဆင္းတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ အစိုးရ လုပ္ငန္းေတြမွာ အလုပ္ရေလ့ မရွိပါဘူး။ ေက်ာင္းၿပီးတဲ့သူေတြက တာဘလိုက္ (tabligh) လို႔ ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ရက္ ၄ဝ ခရီးလွည့္လည္ၿပီး သာသနာျပန္႔ပြားေရး လုပ္ရတာလည္း ရွိပါေသးတယ္။

ဒီေက်ာင္းေတြမွာ သင္တဲ့သင္ခန္းစာေတြက အျခားအိႏၵိယတိုက္ငယ္မွာ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အတိအက်မတူရင္ ေတာင္ ဆင္တူနီးပါး ျဖစ္ပါတယ္။ ဖတ္စာအုပ္ ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာေတာ့ သင္ၾကားတဲ့ဆရာေတြအလိုက္ အနည္းငယ္ ကြဲျပားတတ္ပါတယ္။ သင္ၾကားတဲ့ အေျခခံဘာသာရပ္ကိစၥကလည္း သမိုင္းနဲ႔ပါ။ ဗမာမူစလင္ ေက်ာင္းေတြရဲ႔ ညီလာခံကို ၁၉၂၉ ခုႏွစ္က လုပ္ရာမွာ အစၥလမ္ေက်ာင္းအားလံုးမွာ အူရဒုူဘာသာစကား နဲ႔ သင္ၾကားဖို႔ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းတခုကေတာ့ ျမန္မာဘာသာနဲ႔သင္ရင္ အစၥလမ္ဘာသာေမွးမွိန္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ညီလာခံတက္တဲ့ ဗမာမူစလင္ေတြက သူတုိ႔အခက္အခဲကို တင္ျပခဲ့ ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ျပင္းထန္ ႏိုးၾကားလာၾကၿပီး ၁၉၃၇ ပါလီမာန္လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဥေရာပတိုက္သားနဲ႔ အိႏၵိယကိုယ္စားလွယ္ေတြ ကန္႔ကြက္တဲ့ၾကားက ဗမာစကား ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဗမာမူစလင္ေတြကလည္း ဗမာမူစလင္ လြတ္လပ္ေရးအသင္းကို ဖြဲ႔စည္းၿပီး ဗမာလူမ်ဳိး တို႔လူမ်ဳိး၊ ဗမာစာသည္ တို႔စာ၊ စသျဖင့္ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ တင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဗမာမူစလင္ ႏိုးၾကားေရးအသင္း၊ ဗမာ မူစလင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ႏိုးၾကားေရးအသင္းေတြဖြဲ႔လို႔ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူရင္ သူတို႔က တမ်ဳိး တဘာသာအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခံရေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အဲသည္အခ်ိန္က ဗမာ မူစလင္ ေတြအားေကာင္းခဲ့တဲ့ ေပ်ာ္ဘြယ္၊ ရမည္းသင္း၊ မိတၳီလာ၊ ေရႊဘို စသျဖင့္ေဒသေတြမွာေတာ့ ဗမာ လို ဘာသာ ျပန္ဆို သင္ၾကပါတယ္။ က်န္တဲ့ ရန္ကုန္၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ရခိုင္၊ ဧရာဝတီတိုင္းမွာ ရွိတဲ့ေက်ာင္းေတြမွာေတာ့ အဓိက အူရဒူ ဘာသာစကားနဲ႔သာ သင္ၾကားၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းတဲ့အခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူနည္းစု ဘာသာ၊ လူမ်ဳိးေတြဆိုရင္ တနည္း တဖံု ဖိႏွိပ္ခံရတတ္ေပမယ့္ မူစလင္ေက်ာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရက သူတို႔ေက်ာင္းသင္ခန္းစာေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေစတာ၊ အစိုးရ ပညာေရးစနစ္ သင္ရိုးညႊန္းတန္းထဲ ထည့္သြင္းစည္းရံုးတာမ်ဳိးကို မလုပ္ပါဘူး။ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ မေလးရွားႏိုင္ငံေတြက ဒီလို အစိုးရပညာေရးစနစ္ထဲ ေပါင္းေစတာေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္အစိုးရက တခါတေလ ဒီေက်ာင္းေတြက မူစလင္အုပ္စုေတြၾကား ျပႆနာေပၚလာရင္ ပိတ္ပစ္ေစတာမ်ဳိး ေတာ့ ရွိပါတယ္။ မာဒရာစာ စာသင္ေက်ာင္းေတြက ဘာေတြလုပ္ခြင့္ရွိတယ္၊ ဘာေတြ လုပ္ခြင့္မရွိဘူး စသျဖင့္ ျပတ္ျပတ္သားသား ျပဌာန္းထားမႈ မ်ဳိးလည္း မရွိပါဘူး။ ဥပေဒေတြက အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ေျပာင္းေနသလို၊ အစိုးရက အုပ္စုေပါင္းစံုကို အလြတ္မေပး ေစာင့္ၾကည့္ေနတာမ်ဳိးေတာ့ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စက္တင္ဘာ ၁၁ အေမရိကန္ မွာ တာလီဘန္တို႔ တိုက္ခိုက္မႈ ေနာက္ပိုင္းမွာ မဒရာစာေက်ာင္းေတြက အစြန္းေရာက္အယူေတြ သင္ၾကားေနတယ္လို႔ ေဝဖန္ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိလာၿပီးေနာက္ပိုင္း တင္းက်ပ္မႈေတြေတာ့ ပိုလာပါတယ္။ အဲဒါ အျပင္ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ရာေနရာ၊ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခြင့္၊ မူစလင္ သတင္းမီဒီယာ၊ စတာေတြ မရွိတာေၾကာင့္ မူစလင္ေက်ာင္းေတြမွာ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြကိုလည္း အခု ေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။

ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက က်န္းမာေရးအေျခအေန၊ နယ္စပ္နဲ႔ ေရႊ႔ေျပာင္းေျပးေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ ေတြရဲ႔ က်န္းမာေရးအေျခအေန ေလ့လာခ်က္ေတြကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ၾက ပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)