မီးလွ်ံ နဂါး (၁)

တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ဆိုရမလားပဲ။ မေန႔ညက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ပ္ ၅၀၀၀ တန္ေငြစကၠဴအသစ္ ထုတ္ေ၀ေတာ့မယ္ ဆိုတာ ေၾကညာတာ ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ ၾသစေၾတလ်ႏိုင္ငံ မက္ကိြဳင္းယားတကၠသိုလ္က စီးပြားေရးပညာရွင္ ပါေမာကၡ ေရွာင္ တာနဲ (Sean Turnell) ေရးသားထားတဲ့ "နဂါးမီးလွ်ံ" ဆိုတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္းေျပာမွာပါ။ စီးပြားေရး ပညာရွင္ကေရးထားတာ ဆိုေတာ့ သိုင္း စာအုပ္ေတာ့ မျဖစ္တန္ဘူး ထင္ပါတယ္။ သူက ျမန္မာျပည္ရဲ႔ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ေငြေၾကးစနစ္အေၾကာင္းကို တင္ျပထားၿပီး၊ အရာရာကို ထိလိုက္ရင္ မီးကြၽမ္းသြားေစတဲ့ နဂါးလိုမ်ဳိး အစိုးရမူဝါဒေတြက စီးပြားေရးစနစ္၊ အရာကိစၥ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေလာင္ကြၽမ္းပ်က္စီးေစတဲ့ သေဘာကို တင္စားထားတာပါ။

ေသာတရွင္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား။
၂ဝ ရာစုဆန္းစကာလမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေရွ႔ေတာင္အာရွမွာ အခ်မ္းသာဆံုးႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၁ ရာစု ဆန္းစ ကာလမွေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံတခု ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုအစြန္းတရား ႏွစ္ဖက္ၾကားမွာ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ကေတာ့ ေခတ္သစ္ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ သမိုင္းေၾကာင္းလို႔ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။

ဒီကာလၾကားထဲမွာ ဖိႏွိပ္ခံရတဲ့သမိုင္းေတြ ရွိခဲ့သလို၊ ျပန္လြတ္လပ္ ပြင့္လင္းတဲ့ကာလေတြလည္း ရွိခဲ့၊ တခါ ျပန္ ဖိႏွိပ္ခံရ တာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရးအရ ျပဳျပင္တည္ေဆာက္တာေတြလည္း ရွိခဲ့၊ မြမ္းမံျပင္ဆင္တာ ေတြလည္း ရွိခဲ့ သလို၊ ၿပိဳက်ပ်က္စီးရတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ စီမံကိန္းေတြ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲခဲ့ၾကတာ ရွိသလို၊ ကေမာက္ကမ အေျခအေနေတြ ၾကံဳခဲ့ရတာလည္း ရွိပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ျပည့္လွ်မ္းေတာက္ပေနတဲ့သမိုင္း ေတြရွိသလို၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ စံုးစံုးျမဳပ္ စိတ္ပ်က္ဖြယ္သမိုင္းေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကာလေတြ ၾကားမွာ ျမန္မာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ ေရရွည္တည္တံ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္တိုးတက္မႈေတြ ျဖစ္ေစဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အေဆာက္အဦ ယႏၱယားစနစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကတာ မေတြ႔ရဘူးလို႔ စာေရးသူ ေရွာင္တာနဲက စာအုပ္အဖြင့္ကို စေရးခဲ့ပါတယ္။ သူဆိုလိုတာကေတာ့ တကယ္အလုပ္ျဖစ္တဲ့၊ ေလ်ာ္ ကန္ သင့္ျမတ္တဲ့ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ စနစ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ ေငြေၾကးစနစ္ သမိုင္းေၾကာင္းကို ေသခ်ာေလ့လာထားတဲ့ စာအုပ္ကို ပါေမာကၡေရွာင္တာနဲ က "မီးလွ်ံနဂါး" လို႔ နာမည္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီနာမည္ကို သူဘယ္က ယူသလဲဆိုတာကေတာ့ စာအုပ္တေနရာ မွာ ေဖာ္ျပ ထားတဲ့ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္က ကရင္လယ္သမားတေယာက္ရဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဘဏ္ကိစၥ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ကို ထြက္ဆိုတင္ျပခ်က္က ယူထားတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္က ခ်စ္တီးၿမီရွင္ေတြရဲ႔ ကိစၥ ကို အဲသည္လယ္သမားက တင္ျပရင္း ေျပာတာကေတာ့ "ခ်စ္တီးဘဏ္ ေတြက မီးလွ်ံနဂါးလို ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ထိသမွ်ေျမကြက္ေတြအားလံုး ျပာက်ကုန္ရတယ္။" လို႔ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေျပာစကားကေနပဲ အခုစာအုပ္ ေခါင္းစဥ္ကို ထုတ္ယူခဲ့ပံုရပါတယ္။

စာေရးသူ တြဲဘက္ ပါေမာကၡေရွာင္တာနဲကေတာ့ ၾသစေၾတလ်ႏိုင္ငံ မက္ကြိဳင္းယားတကၠသိုလ္က စီးပြားေရး ပညာရွင္ တဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သူက အရင္က ၾသစေၾတလ်ဗဟိုဘဏ္မွာ တာဝန္ယူခဲ့ဖူးၿပီး၊ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီတကၠသိုလ္မွာပဲ သူ႔လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြနဲ႔အတူ (Burma Economic Watch) ဆိုတဲ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး အေၾကာင္း ေလ့လာသံုးသပ္ ေနတဲ့အဖြဲ႔တခုကို ဖြဲ႔ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒီစာအုပ္အတြက္ကို ႏိုင္ငံအေတာ္ မ်ားမ်ားက၊ တကၠသိုလ္အမ်ားက စာၾကည့္တိုက္၊ ေမာ္ကြန္းတိုက္ေတြမွာ သြားေရာက္ေလ့လာ ခဲ့ရပါတယ္။

ဒီစာအုပ္မွာ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေငြေၾကးစနစ္၊ ေငြေခ်းစားတဲ့သူေတြအေၾကာင္း၊ အေသးစား ေငြေခ်းလုပ္ငန္းေတြ အေၾကာင္းကို ေလ့လာတင္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ဒီစာအုပ္မွာ အဓိကအားျဖင့္ သမိုင္းေၾကာင္း အစီအစဥ္အရ ကိုလိုနီေခတ္ဦးကာလကေန အခုေခတ္ကာလအထိ ေငြေၾကးစနစ္ ျဖတ္သန္း ေျပာင္းလဲခဲ့ပံုေတြကို တင္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္ဦးကာလ ခ်စ္တီးေတြရဲ႔ေခတ္၊ ေနာက္ပိုင္း ကိုလိုနီစနစ္အတြင္းမွာပဲ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးလုပ္တဲ့ကိစၥေတြ၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ ဂ်ပန္ေတြဝင္လာၿပီးတဲ့ကာလ၊ ေနာက္ေတာ့ လြတ္လပ္ေရးကာလ၊ မဆလ ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္လက္ထက္၊ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၈၈ အာဏာသိမ္း ၿပီး လက္ရွိကာလ ဘဏ္ေတြရဲ႔ အေျခအေနနဲ႔ ေငြေၾကးစနစ္ေတြ အေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပထားပါတယ္။ ဒီ အခ်က္ေတြကို ေသခ်ာေလ့လာရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ တခုခုေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥကို ေျပာျပေနတယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔ စီးပြားေရး အေျခအေန၊ ဘဏ္ေတြ အေျခအေနက က်ဆင္းေနရတာလဲ စတဲ့အေျဖကို ေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႔ဆက္ရမယ့္ ခရီးလမ္းအတြက္လည္း အေထာက္အကူျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လို႔ စာေရး သူက ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။

ေငြေၾကး ဘ႑ာေရးစနစ္ေတြက တိုင္းျပည္တခု ဖြံ႔òဖိးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးလွတယ္ဆိုတာ အမ်ားက လက္ခံ ထားၾကတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ စီးပြားေရးေတြးေခၚပညာရွင္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ အာဒမ္စမစ္တို႔ကာလ ၁၈ ရာစုကတည္းက လက္ခံထားၾကတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အင္စတီက်ဴးရွင္း ယႏၱယားေတြ က ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ေဆာင္က်ဥ္း ေပးႏိုင္ပါတယ္။ လူေတြ စုေဆာင္းမိလာေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဲသည္ စုေဆာင္းေငြေတြကို အသံုးက်တဲ့ ေနရာေတြမွာ ျပန္လည္ အသံုးျပဳႏိုင္ေစေအာင္ ဖန္တီးေပးပါတယ္။ ဘာတာ စနစ္ ကုန္ဖလွယ္မႈ အေျခအေနမွ်မဟုတ္ဘဲ ၾကားခံကုန္ဖလွယ္တန္ဖိုး အေနနဲ႔လည္း ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ တခါ လူတဦးခ်င္းရဲ႔ စုေဆာင္းမႈေတြကေန ပိုႀကီးမားတဲ့ အတိုင္းအဆနဲ႔ ျပန္လည္ရင္းႏွီးျမ‡ဳပ္ႏွံမႈေတြ ျဖစ္လာေစဖို႔ စုေဆာင္းမိလာေစပါတယ္။ လူေတြကို တီထြင္ဖန္တီးလိုစိတ္၊ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈေတြလည္း ျဖစ္ ေပၚလာေစပါတယ္။ လူေတြရဲ႔စုေဆာင္းမႈနဲ႔ လိုအပ္ရင္ ေခ်းယူရရွိႏိုင္တဲ့ အေႂကြးစနစ္ေတြလည္း ျဖစ္ေပၚေစပါ တယ္။ လူေတြ ဝယ္ယူစားသံုးရာမွာ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔ေစၿပီး၊ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြ ၾကံဳရတဲ့အခါမွာ လည္း အာမခံခ်က္ ရွိေစပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ႏိုင္ငံတို႔ရဲ႔ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝမႈပါ ျဖစ္ေစတယ္ ဆိုတာ အာဒမ္ စမစ္ တို႔ကာလ ကတည္းက ေျပာဆိုၫႊန္ျပထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက အခုအခ်ိန္အထိ ခိုင္မာ ေလ်ာ္ကန္တဲ႔ ေငြေၾကးယႏၱယားေတြ ခ်ဳိ႔တဲ့ေနတုန္းပါ။ ဒီကိစၥေတြကို စာေရးသူက ကာလအပိုင္းအျခားအလိုက္ ေလ့လာ ေထာက္ျပထားခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေငြေၾကးဘ႑ာေရးစနစ္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ စာအုပ္စာတန္းက အနည္းအက်ဥ္းမွ်သာပဲ ရွိတဲ့ အထဲက အခုစာအုပ္က စာအုပ္ေကာင္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႔ႏိုင္ငံျခား ပညာရွင္ေတြေရးတဲ့ ျမန္မာေငြေၾကး နဲ႔ ဒဂၤါးမ်ားအေၾကာင္း စသျဖင့္ စာအုပ္အနည္းငယ္ ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ စီးပြားေရးပညာရွင္ ဦးထြန္းေဝ ေရးသားတဲ့ ၁၉၅၃ ထုတ္၊ ျမန္မာ့ေငြေၾကးနဲ႔ အေႂကြးခရက္ဒစ္စနစ္ စာအုပ္ ရွိပါေသးတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ တခါ ျပန္လည္တည္းျဖတ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဦးထြန္းေဝရဲ႔စာအုပ္က မူဝါဒခ်မွတ္သူေတြကို အၾကံျပဳ တင္ျပႏိုင္ေအာင္ ခ်ည္းကပ္ေရးသားပံုမ်ဳိး ျဖစ္ၿပီး၊ ပါေမာကၡ ေရွာင္တာနဲ စာအုပ္ကေတာ့ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာမႈ ဆန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း သူ႔စာအုပ္ရဲ႔ အကန္႔အသတ္ေတြ ကိုလည္း စာေရးသူက မခြၽင္းမခ်န္တင္ျပထား ပါေသးတယ္။ ပထမအခ်က္က ဒီသမိုင္းက ၁၈၈၅ ၿဗိတိသွ်ေတြ ကိုလိုနီ သိမ္းပိုက္ခ်ိန္က စတာျဖစ္လို႔၊ ျမန္မာ ဘုရင္ေတြေခတ္က ေငြေၾကး ေခ်းေငြစနစ္ေတြအေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ သိၾကတဲ့အတိုင္း အရင္ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလက စာရင္းဇယားေတြကို အတိအက် ကိုးကားႏိုင္ၿပီး အခုအေျခအေနမွာ ျမန္မာျပည္က ကိန္းဂဏန္းစာရင္းဇယားေတြက အေတာ့္ကို ေရွ႔ေနာက္မညီ ပံုပ်က္ပန္း ပ်က္ျဖစ္ေနေတာ့ ဘက္မမွ်တဲ့ အေနအထားပါလို႔ ဆိုထားပါတယ္။

စာေရးသူက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကမၻာေက်ာ္ေလာက္တဲ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ ေပၚထြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ဥပမာ ဦးထြန္းေဝ၊ ေဒါက္တာလွျမင့္၊ ေဒါက္တာျမေမာင္၊ ေဒါက္တာခင္ေမာင္ၾကည္၊ ေဒါက္တာဖင္ဒေလ စသျဖင့္ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႔ ဦးေႏွာက္ အၾကံဉာဏ္ေတြကို ေနရာေပးမခံရ၊ အသံုးခ်မခံရဘဲ အာဏာ ရွိသူေတြက ခ်ယ္လွယ္ေန ၾကတဲ့ ဝမ္းနည္းဖြယ္ အေနအထားကိုလည္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ ဒီစာအုပ္က တင္ျပခ်က္ေတြကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)