ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ ေျခရာေတြနဲ႔ျမစ္ (၂၃)။ က်ားၿမီးဆြဲရျခင္း

ဦးသန္႔ျမင့္ဦးရဲ႔ ေျခရာေဖ်ာက္ျမစ္ (The River of Lost Footsteps) စာအုပ္မွာ ေနာက္ တခန္းကို "က်ားၿမီး ဆြဲရျခင္း" ဆိုၿပီး ဆက္လက္တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီး ေနာက္ပိုင္း အေျခ အေနေတြကို တင္ျပထား ပါတယ္။

ေသာတရွင္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား
၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လမွာေတာ့ တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ထဲ က်လုနီးနီး အေျခအေနမ်ဳိးကို ကယ္ဆယ္ ဖို႔လို႔ အေၾကာင္း ျပၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက စစ္အာဏာ သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျပန္ ၾကည့္ရင္ ေဒသ အတြင္းမွာ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ ျဖစ္ခဲ့ တာက ျမန္မာတႏိုင္ငံတည္း မဟုတ္ဖူးလို႔ စာေရးသူက သံုးသပ္ျပပါတယ္။ ေတာင္ ကိုရီးယား မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပတ္ခ်ဳံဟီး ဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အာဏာသိမ္း အစိုးရရွိေနၿပီး၊ ပါကစၥတန္မွာ ဖီးလ္ မာရွယ္ အာယြတ္ခန္ အစိုးရ၊ အိမ္နီးခ်င္းထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဖီးလ္မာရွယ္ ဆီရစ္ ဌာနာရတ္ရဲ႔ စစ္ အစိုးရ စသျဖင့္ ရွိေနၾကပါတယ္။ ၾကည့္ေလရာမွာ စစ္အာဏာသိမ္း အစိုးရေတြခ်ည္းလိုလို ျဖစ္ေနၿပီး၊ အားက် စရာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရ ဆိုလို႔ မရွိ သေလာက္ပဲလို႔ ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက သံုးသပ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဝမ္းနည္းစရာ ေကာင္းတာကေတာ့ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္မွာ က်န္တဲ့ႏိုင္ငံေတြက ေျပာင္းလဲေနေပမယ့္၊ က်ေနာ္တို႔ က်န္ႏိုင္ငံကေတာ့ ဒီအတိုင္း က်န္ေနရတဲ့ အျဖစ္ပါပဲ။

ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အာဏာသိမ္းၿပီးခ်ိန္မွာ သိပ္ပံုမက်လွတဲ့ "ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္" နဲ႔ "လူနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္တို႔ရဲ႔ အညမည" ဆိုတဲ့စာတမ္း ၂ ေစာင္ကို လမ္းၫႊန္သေဘာတရားအျဖစ္ အာဏာသိမ္း ေကာင္စီက ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီသေဘာတရားစာတမ္းေတြက ဘယ္လိုျဖစ္ေနေန အတြင္းသေဘာ ကေတာ့ ဦးေနဝင္းရဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသား မုန္းတီးစိတ္နဲ႔ အာဏာခံုမင္ တပ္မက္မႈကို ဖုံးကြယ္ေပးဖို႔ အေပၚယံျပယုဂ္ အျဖစ္ အသံုးခ်ခဲ့တယ္လို႔ စာေရးသူက ဆိုပါတယ္။

အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ စစ္အစိုးရက တလြဲတေခ်ာ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ခ်က္က အမ်ားသားပါ။ အာဏာသိမ္းၿပီး သိပ္မၾကာခင္ မွာပဲ ကြၽမ္းက်င္သူ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြ၊ အထက္တန္း ပညာရွင္ေတြ၊ တက္ခႏိုခရက္လို႔ေခၚတဲ့ ပညာရွင္ေတြဖက္ကို ပစ္မွတ္ လွည့္လာခဲ့ပါတယ္။ အာဏာသိမ္းၿပီး လပိုင္းအတြင္းမွာပဲ သမိုင္းဝင္ေက်ာင္းသား သမဂၢ အေဆာက္အဦးကို ဗံုးခြဲၿဖိဳခ်ၿပီး၊ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြကိုလည္း ႏွိပ္ကြပ္ပိတ္ပင္ခဲ့ပါတယ္။ ပညာတတ္ေတြကို မယံုသကၤာ စိတ္ကဲ ေနတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္လည္း ကိုလိုနီေခတ္ လက္က်န္ ေသခ်ာေလ့က်င့္ထားတဲ့ ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းေတြ၊ အရာရွိႀကီးေတြ ကိုလည္း ျဖဳတ္ထုတ္ ရွင္းပစ္တာေတြ စလာခဲ့ပါတယ္။ ဒါတင္မက ျမန္မာ ႏိုင္ငံထဲရွိေနတဲ့ အေနာက္တိုင္း အကူအညီ ေပးေရး ေအဂ်င္စီက အၾကံေပးေတြ၊ အာရွေဖာင္ေဒးရွင္း၊ ဖို႔ဒ္ ေဖာင္ ေဒးရွင္း စသျဖင့္က ႏိုင္ငံျခားသား ပညာရွင္ေတြ ကိုလည္း ႏွင္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာလူငယ္ ရာေပါင္းမ်ားစြာကို အေနာက္တိုင္း ႏိုင္ငံေတြဆီ ပညာေတာ္သင္ လႊတ္ေပးဖို႔ ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ ဖူးလ္ ဘရိုက္ စေကာ္လာရွစ္ စသျဖင့္ ပညာေရး အကူအညီေတြကိုလည္း ရပ္ဆိုင္းလိုက္ပါတယ္။ ဒီေန႔ အခ်ိန္မွာ ဝါရွင္တန္၊ အီတလီႏိုင္ငံ ဘိုလြန္းဂါး၊ တရုတ္ႏိုင္ငံ နန္ကင္း စသျဖင့္မွာ ဌာနခြဲေက်ာင္းေတြရွိေနတဲ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ဂြၽန္ေဟာ့ပ္ကင္းတကၠသိုလ္ (John Hopkins University) က အဲသည္ အခ်ိန္က ရန္ကုန္မွာလည္း အဆင့္ျမင့္ ႏိုင္ငံတကာေလ့လာေရးေက်ာင္းခြဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းကိုလည္း စစ္အစိုးရက ပိတ္ပစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်-အေမရိကန္သံရံုးေတြက အဂၤလိပ္ ဘာသာ သင္ သင္တန္း ေတြကိုလည္း ပိတ္ပင္ေစခဲ့ပါတယ္။ စစ္ဝါဒ စစ္စစ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စတင္က်င့္သံုးလာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရင္ ရႏိုင္ ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကိုလည္း ဗီဇာပိတ္ပင္လို႔ တိုင္းျပည္အတြင္း ဝင္လာခြင့္ကို စတင္ပိတ္ပင္ခဲ့ပါတယ္။

အဲသည္အခ်ိန္ကဆိုရင္ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ဟာ ကမၻာေက်ာ္ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြျဖစ္တဲ့ ပန္ အန္ (Pan Am)၊ ဘီအိုေအစီ (BOAC)၊ ေနာ့္သ္ ဝက္စ္ (Northwest)၊ ျပင္သစ္အဲယား (Air France)၊ ေကအယ္လ္အမ္ (KLM) စသျဖင့္ ေလေၾကာင္း လိုင္းေတြရဲ႔ ေဒသဆံုခ်က္ျဖစ္ေနခဲ့ပါ တယ္။ စကၤာပူ၊ ဘန္ေကာက္ သြားလိုသူေတြေတာင္ ရန္ကုန္မွာ တေထာက္နားၿပီး ခရီးဆက္ခဲ့ၾကရတဲ့ အေျခ အေနပါ။ ဒီအခြင့္အေရး ကိုလည္း လက္လႊတ္လို႔ တိုင္းျပည္ကို တံခါးပိတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ အလြဲအေခ်ာ္ကိစၥအျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ စစ္အစိုးရက လမ္းလြဲေရြးခ်ယ္ခဲ့တာကေတာ့ တိုင္းျပည္ထဲက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းငယ္ေတြက အစ ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္မၾကာခင္မွာပဲ ဒီေနရာေတြမွာ အစိမ္းေရာင္ ေပၚ အျဖဴနဲ႔ေရးထားတဲ့ ျပည္သူ႔ဆိုင္ဆိုတာေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ ကြမ္းယာဆိုင္၊ အိမ္ဆိုင္ကအစ လုပ္ငန္း အေသး အဖြဲေတြအထိ ျပည္သူပိုင္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါ တယ္။ အက်ဳိးဆက္ကေတာ့ ေၾကာက္ခမန္းပါပဲ။ စနစ္တက် အုပ္ခ်ဳပ္ စီမံခန္႔ခြဲသူေတြ မရွိတဲ့ အေျခအေနမွာ အာဏာသိမ္းၿပီး ၅ လ အၾကာ၊ ၾသဂုတ္လမွာေတာ့ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းေတြက ထုတ္လုပ္မႈရဲ႔ ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း က်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းလည္း အဆမတန္တိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္တခါမွာေတာ့ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ဦးေနဝင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းက အိႏၵိယႏြယ္ဖြား မိသားစုေတြ၊ အဂၤလိပ္ ကျပား မိသားစုေတြကို ႏွင္ထုတ္တဲ့ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အိႏၵိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပန္ဒစ္ေနရူးက ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံ ေရးကိုၾကည့္လို႔ အိႏၵိယႏြယ္ဖြား မိသားစုေတြကို ျပန္လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ေလယာဥ္၊ သေဘၤာေတြ လႊတ္ေပး ၿပီး ႀကိဳတဲ့ အထိ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အခ်ဳိ႔မိသားစုေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္တာ ကာလၾကာျမင့္ၿပီ ျဖစ္တဲ့အျပင္၊ ျမန္မာ စကားကလြဲလို႔ အျခားစကားေတာင္ မေျပာၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒီလိုႏွင္လိုက္တဲ့အထဲမွာ ေအာင္ျမင္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္၊ ေရွ႔ေန၊ ဆရာဝန္၊ ေက်ာင္းဆရာ အမ်ားအျပား လည္း ႏိုင္ငံက ထြက္ခြာသြားၾကရပါတယ္။ အာဏာ ရွင္ အီဒီအာမင္ရဲ႔ ယူဂန္ဒါမွာလည္း အလားတူ အိႏၵိယန္း ေတြကို ႏွင္ခဲ့ပါတယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး ပိုလို႔ ထိခိုက္သြားရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလိုနီအေမြ အျဖစ္ ကြၽင္းက်န္ေနတဲ့ အိႏၵိယႏြယ္ဖြား၊ တရုတ္ႏြယ္ဖြားေတြကို ေကာင္းစြာ ေပါင္းစည္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ မေလးရွားလို လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမွာေတာ့ ပိုလိုျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တိုးတက္ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္လို႔ စာေရးသူ က ယွဥ္ျပပါတယ္။

ဒီလို မူဝါဒအမွားေတြေအာက္မွာ တိုင္းျပည္အေျခအေနက အလွ်င္အျမန္ပဲ ယုတ္ေလ်ာ့က်ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီကို စစ္တပ္ထဲက ဗိုလ္ေတြ၊ အၿငိမ္းစားယူၿပီးတဲ့ စစ္တပ္အရာရွိေတြ၊ သူယံုၾကည္ ႏိုင္တဲ့ လက္ဝဲႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ ပါတီအစည္းအေဝးတခု မွာေတာ့ အကယ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာသာ စားစရာ ေပါႂကြယ္ဝမေနခဲ့ရင္၊ လူေတြ ငတ္ၿပီးေသႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး ျပည္သူပိုင္သိမ္းတဲ့ လုပ္ငန္းရဲ႔ အမွားေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္က ျပည္သူ႔ဆိုင္ေတြမွာ လူထုေတြက ခြဲတမ္းနဲ႔ တန္းစီရတာ၊ ပုဆိုးတထည္ရဖို႔ တန္းစီရတာေတြ ျဖစ္လာေနပါၿပီ။ ဦးေနဝင္းက လာလည္တဲ့ စကၤာပူဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လီကြမ္ယူ လာလည္တဲ့ အခါမွာ သူေတာ့ က်ားၿမီးဆြဲမိသလို ျဖစ္ေနၿပီ၊ လႊတ္လို႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ ေတာ့ပါဘူး၊ အျခားေရြးခ်ယ္စရာလမ္းလည္း မရွိေတာ့ဘူးလို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာခဲ့ ပါတယ္။ သူ႔ေဘးမွာ ပတ္လည္ဝိုင္းေန တာကလည္း စစ္တပ္အရာရွိေဟာင္းေတြနဲ႔ မသိနားမလည္တဲ့ အရပ္ သားအရာရွိေတြမွ်သာပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့လည္း သူက က်ားၿမီးကို ဆက္ဆြဲတဲ့လမ္းကိုပဲ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏုရဲ႔ လက္က်ာအင္အားစုေတြက သူပုန္ထၾကသလို၊ တိုင္းရင္းသား သူပုန္ထမႈေတြ ကလည္း ပိုလို႔ က်ယ္ျပန္႔လာပါတယ္။ တရုတ္ျပည္က ဝါဒေရးရာအရ အကူအညီေပးတဲ့အေနနဲ႔ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီကို ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့အခါ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ဖက္မွာ ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္ထမႈကလည္း ပိုလို႔ ႀကီးထြားလာခဲ့ပါတယ္။ သည္လို အေျခအေနေတြေအာက္မွာ ျပည္တြင္းမွာ ရံဖန္ရံခါ ဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ လံုးခ်ာ လည္လာရင္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ဒီမိုကေရစီ လူထုအံုႂကြမႈႀကီး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဦးေနဝင္းကိုယ္တိုင္ လည္း ႏိုင္ငံေရးက အနားယူခဲ့ရသလို၊ သူ တည္ေထာင္တဲ့ မဆလ ပါတီလည္း တခန္းရပ္ ဇာတ္သိမ္းခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္အာဏာ သိမ္းအစိုးရနဲ႔ ၾကံဳရ ျပန္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဒီကာလေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကမၻာ့မိသားစုရဲ႔ အဖြဲ႔ဝင္ အိမ္သားေကာင္း တေယာက္အေနနဲ႔ စြမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္ ဆိုရင္ ေတာင္မွ တကယ့္ကို အနိမ့္ဆံုးကာလ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုလည္း မဟန္၊ သူမ်ားလည္း မကူႏိုင္ခဲ့တဲ့ ဘဝပါ။ ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ ဒီေန႔ကာလ ျပႆနာေတြနဲ႔ သူ႔ရဲ႔ေမးခြန္းေတြကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ ႏိုင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)