ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ ေျခရာေတြနဲ႔ျမစ္ (၂၂)။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး

ဦးသန္႔ျမင့္ဦးရဲ႔ ေျခရာေဖ်ာက္ျမစ္ (The River of Lost Footsteps) စာအုပ္မွာ "အျခား ေသာ စိတ္ကူးႏိုင္ငံေတာ္" ဆိုၿပီး ဆက္လက္တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ (ဖဆပလ) အစိုးရရဲ႔ ဒီမို ကေရစီကာလေတြ ေနာက္ပိုင္း အခ်ိန္ေတြနဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီး ေနာက္ပိုင္း အေျခအေနေတြကို တင္ျပထားပါတယ္။


ေသာတရွင္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား
၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လမွာေတာ့ တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ထဲ က်လုနီးနီး အေျခအေနမ်ဳိးကို ကယ္ဆယ္ ဖို႔လို႔ အေၾကာင္း ျပၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက စစ္အာဏာ သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ မတိုင္မီ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အရာရွိေတြရဲ႔ အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထဲကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုရဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရက ကာလတခုမွ် အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ရပါေသးတယ္။ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းဖို႔ အကဲစမ္းခဲ့တာ လို႔လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈ ေတြက ဘာျဖစ္လို႔ ျဖစ္လာရသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီ က်ရႈံးခဲ့ရသလဲ ဆိုတာ ျပန္ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။

လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးခါစ ႏိုင္ငံသစ္တခုအေနနဲ႔ ျပင္းထန္ႀကီးမားတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ကို ဆင္ႏႊဲခဲ့ရသလို၊ ၁၉၅ဝ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ေတြမွာလည္း တရုတ္ျဖဴတပ္ေတြရဲ႔ က်ဴးေက်ာ္မႈကို ခုခံတဲ့ စစ္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲခဲ့ရပါတယ္။ တရုတ္ျပည္ မွာ ကြန္ျမဴနစ္ တပ္နီ ေတာ္က အာဏာရလာၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ တရုတ္ျဖဴတပ္ေတြက စစ္ေျပးေရွာင္ရင္း ျမန္မာ့ ေျမထဲကို ၁၉၅ဝ ဇူလိုင္လ မွာ စတင္ က်ဴးေက်ာ္လာခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္ဝမ္ကြၽန္းနဲ႔ ေလယာဥ္ပ်ံ အဆက္အသြယ္ ေတြ ရွိလာတဲ့အျပင္၊ အေမရိကန္ေတြက စစ္သင္တန္း လာေပးေနတာလည္း ေတြ႔ေနၾကရပါတယ္။ ျမန္မာေတြ အျမင္မွာေတ့ာ တရုတ္ျဖဴတပ္နဲ႔ အေမရိကန္ ပူးေပါင္းလို႔ ျပည္ပ က်ဴးေက်ာ္မႈရန္ ၾကံဳေနရၿပီဆိုၿပီး သံုးသပ္ခဲ့ၾက ပါတယ္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလမွာ ျမန္မာအစိုးရက ကုလသမဂၢမွာ ဒီလို က်ဴးေက်ာ္မႈေတြကို တင္ျပၿပီး၊ တရုတ္ျဖဴ တပ္ေတြ ထိုင္ဝမ္ကို ဆုတ္ေပးဖို႔ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ ကလည္း ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ ေဆြးေႏြးပြဲ အႀကိမ္ႀကိမ္လုပ္ၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ တရုတ္ ျဖဴတပ္ ၂ဝဝဝ ျပန္ရုပ္သိမ္း ေပးဖို႔၊ တပ္တခ်ဳိ႔ လက္နက္ခ်ဖို႔ သေဘာတူညီခ်က္ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း လက္နက္ခ်လာတဲ့ လက္နက္ကလည္း မီးက်ဳိး ေမာင္းပ်က္ေတြ၊ ထိုင္ဝမ္ကို ေလယာဥ္နဲ႔ အသုတ္လိုက္ ျပန္ဆုတ္ခြာ ေနတဲ့သူေတြကို ၾကည့္ေတာ့လည္း မိန္းမ၊ ကေလးနဲ႔ တိုက္ခိုက္ေရးထဲ မပါသူေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာဖက္ကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ ကုလသမဂၢ ကို အားကိုးေနလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး၊ ကိုယ္တိုင္ရွင္းမွ ရေတာ့မယ္ဆိုတာမ်ဳိး ျမင္လာခဲ့ပါတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္မွာ ေန႔တဓူဝ ရံုးကန္တိုက္ပြဲဆင္ေနရတဲ့ အေျခအေနကေန၊ နည္းနည္းေအးလာတာနဲ႔ အမွ် ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ စစ္ရံုးခ်ဳပ္မွာ ရွိေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြက စစ္တပ္အင္အား တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ ေရရွည္ အတြက္ စစ္တပ္ကို ျပင္ဆင္စုဖြဲ႔ေရး ကိစၥေတြကို ၁၉၅၁ ခုႏွစ္က စလို႔ စဥ္းစားခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လံုးဝ ဥႆံု ႏိုင္ငံျခားစစ္ပြဲကို ၾကံဳရႏိုင္ တယ္၊ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ကို ျပင္ဆင္ဖြဲ႔စည္းမွရမယ္ ဆိုၿပီး စဥ္းစားခဲ့ၾကပါတယ္။

စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈလို႔ ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။ တရုတ္ျပည္က က်ဴးေက်ာ္ လာရင္ေတာင္ အနည္းဆံုး ၃-လၾကာ ခုခံစစ္ဆင္ႏိုင္ေအာင္၊ ေနာက္တခုက အေမရိကန္ႏိုင္ငံက လည္း ကုလသမဂၢ အလံ လႊင့္လို႔ က်ဴးေက်ာ္လာႏိုင္ေသးတယ္လို႔ တြက္ထားပါတယ္။ တရုတ္ျဖဴျပႆနာကေတာ့ ဒီလို ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္မႈေတြကို ျဖစ္လာေစဖို႔ ဖိတ္ေခၚေနတဲ့ ျပႆနာလို႔ သူတို႔ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။ ဦးႏု ကေတာ့ ႏိုင္ငံအားလံုးနဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူနဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ခန္႔ျငားေအာင္ တုတ္ႀကီးႀကီးေတာ့ ရွိထားရမယ္ဆိုတာကိုလည္း ျမန္မာ စစ္အရာရွိ ေတြက သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုသံုးသပ္ အၿပီးမွာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက တပ္ေတြ ဘယ္လို ဖြဲ႔စည္းထား သလဲ ဆိုတာကို ေလ့လာဖို႔၊ လိုအပ္တဲ့ စစ္ယႏၱ ယား ေနာက္ဆံုးေပၚ စစ္လက္နက္ေတြ ဝယ္ယူဖို႔ စစ္အရာရွိေတြကို အေရွ႔၊ အေနာက္ႏိုင္ငံ အသီးသီးကို ေစလႊတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေမၿမိဳ႔မွာလည္း ဆင္းဟတ္စ္၊ ဝက္စ္ပြဳိင့္၊ စိန္႔ဇာ (Saint Cyr) စစ္ေက်ာင္းေတြကို အတုယူ လို႔ ဗိုလ္သင္တန္းေက်ာင္း၊ ကာကြယ္ေရးစစ္တကၠသိုလ္ကို ထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေနာက္ခံကမၻာမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ေအးတိုက္ပြဲကိုလည္း ျပန္ျမင္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ အေမရိကန္-ဆိုဗီယက္ ဖက္ႏွစ္ဖက္ စလံုးက သူတို႔ၾသဇာလႊမ္းႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ပံ့ပိုးမႈေတြ ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ စစ္ရံုးခ်ဳပ္က ပိုလို႔ စနစ္တက် လည္ပတ္ႏိုင္သလို၊ ထိထိေရာက္ေရာက္လည္း စြမ္းေဆာင္လာႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အရပ္သား ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးက ထိန္းသိမ္းခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာလည္း ဟန္ေဆာင္မႈမွ်သာ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္၊ စစ္တပ္က ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးကိုလည္း တစ တစ ရလာခဲ့ပါတယ္။ စစ္တပ္ပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြလည္း ေနာက္ပိုင္း မွာ ေခါင္းေထာင္ထလာခဲ့ပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ထဲ ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့ တရုတ္ျဖဴက်ဴးေက်ာ္မႈ စစ္ဆင္ေရးမွာ ေအာင္ပြဲရခဲ့ေပမယ့္လည္း အျခားဆိုးက်ဳိး ေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ စစ္တပ္ေတြ အႀကီးအက်ယ္ တိုးခ်ဲ႔ခ်ထားမႈေတြ ျဖစ္လာေစၿပီး၊ စစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးနဲ႔ က်င့္သံုး အုပ္ခ်ဳပ္လာတာ၊ တဖက္မွာ ရွမ္းလူထုေတြအဖို႔လည္း စိတ္နာ က်ည္းစရာေတြ ျဖစ္လာခဲ့ ပါ တယ္။ အခ်ဳိ႔ရွမ္း ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရဖို႔ လႈံ႔ေဆာ္ ေတာင္းဆိုတာေတြ ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ျဖဴတပ္ အကြၽင္း အက်န္ ကူမင္တန္ေတြကလည္း ရွမ္းအမ်ဳိး သားေရး သူပုန္ထမႈကို သူတို႔အေရးအတြက္ မ်က္ႏွာဖံုး အျဖစ္ သံုးႏိုင္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္စည္းရံုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီကိစၥသာမက တရုတ္ျဖဴက်ဴးေက်ာ္မႈနဲ႔အတူ ဘိန္းကုန္ကူးမႈေတြ လည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စတင္လာပါ ေတာ့တယ္။

ဒီအခ်က္သာမက စာေရးသူ ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက လြတ္လပ္ခါစ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲေရး ေလွ်ာ့လ်ဲတဲ့ အေျခအေန ကို လည္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့အခါ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာတဲ့ ပန္ဒစ္ ေနရူးနဲ႔ အျခား ေခါင္းေဆာင္ ေတြက ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ အဆင္ျမင့္ပညာေတြ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္လာၾကတဲ့ အျပင္၊ ၁၉၃ဝ ခုႏွစ္ ကာလ ပိုင္းေတြ ကတည္း က အစိုးရလုပ္ငန္းေတြမွာ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ဖူးတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳရ ထားၾကပါၿပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းအပါဝင္၊ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက အသက္ ၃ဝ တန္းမွ်သာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ဘဝ ကေန ႏိုင္ငံေရးထဲကို ဝင္လာၾကတဲ့သူ ေတြ ျဖစ္လို႔ အစိုးရ အေတြ႔အၾကံဳလည္း အေတာ္ နည္းၾကပါတယ္။ တကယ္အစိုးရတခု ဘယ္လိုလည္ပတ္ သလဲဆိုတာ နားလည္သူ မရွိသေလာက္ပဲလို႔ စာေရးသူ ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။ အဲသည္အထဲမွာ ေျပာစရာရွိတာက ဦးတင္ထြဋ္ပါ။ ပညာတတ္တဦးျဖစ္တဲ့အျပင္ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနမွာလည္း အဆင့္ျမင့္ တာဝန္ယူခဲ့ဖူး သူပါ။ သူက ေနာက္ပိုင္းလြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ တို႔နဲ႔ လက္တြဲခဲ့ၿပီး၊ လြတ္လပ္ေရး ရတဲ့အခါ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ျဖစ္လာသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထူးထူးဆန္းဆန္း ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ လ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ခါစ ၉-လ အၾကာမွာပဲ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ႀကီးမွာ သူ႔ကားထဲကို လက္ပစ္ဗံုးနဲ႔ ပစ္သြင္းၿပီး လုပ္ၾကံ သတ္ျဖတ္တာကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိ သူ႔ကိုလုပ္ၾကံတာ ဘယ္သူဆိုတာ မေပၚေပါက္ခဲ့သလို၊ အခုအခ်ိန္အထိလည္း ဘယ္သူသတ္တယ္ဆိုတာ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ မေပၚလာခဲ့ပါဘူး။

အဲဒါအျပင္ အဲသည္အခ်ိန္က ငယ္ရြယ္မာန္တက္ေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေၾကာင္းကို အနည္းအက်ဥ္းေဖာ္ျပ ခဲ့ေသာ္ လည္း၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ကပ္သင့္ေစတဲ့ ဂိုဏ္းဂဏဝါဒနဲ႔ ဖဆပလ ပါတီအတြင္း အကြဲအျပဲေတြကို ေတာ့ ဒီစာအုပ္မွာ အနည္းအက်ဥ္း မွ်သာပဲ ေဖာ္ျပခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာပဲေျပာေျပာ လြတ္လပ္ ေရးရၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေအာက္ မွာ ကမၻာ့မိသားစုအလယ္ၾကား ဝင့္ºကြားထည္ဝါစြာနဲ႔ တာဝန္သိတဲ့ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ သူက သံုးသပ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ဘက္မလိုက္ လႈပ္ရွားမႈ၊ ဘန္ေဒါင္းမူ စသျဖင့္ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္ ႏိုင္ခဲ့တဲ့အျပင္၊ ေနာက္ပိုင္း ဦးသန္႔ကလည္း ကုလသမဂၢမွာ အေထြေထြအတြင္း ေရးမွဴးခ်ဳပ္တာဝန္အထိ တက္ယူႏိုင္ခဲ့ပါ တယ္။ ဦးႏုဦးေဆာင္တဲ့ ဒီမို ကေရစီ အစိုးရ လက္ထက္မွာလည္း အနည္းနဲ႔ အမ်ားဆိုသလို ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးေတြ ခံစားႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ စာေရးသူ ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက သံုးသပ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းက အဲသည္ေခတ္က အာရွတိုက္မွာေတာင္ အလြတ္လပ္ဆံုးလို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ စာနယ္ ဇင္းအခြင့္အေရးေတြ၊ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြကို အေျခခံ ၿပီး ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တပတ္ မွာေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အာဏာသိမ္းေနာက္ပိုင္း အေျခအေနကို ဆက္လက္တင္ျပ ပါမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ ႏိုင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)