ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ ေျခရာေတြနဲ႔ ျမစ္ (၉)။ ျမန္မာဘုရင္သစၥာခံ ႏိုင္ငံျခားသား အမႈထမ္းမ်ား

ဦးသန္႔ျမင့္ဦးရဲ႔ ေျခရာေဖ်ာက္ျမစ္ (The River of Lost Footsteps) စာအုပ္မွာ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႔ ၁၅ ရာစုကာလ အေျခအေနေတြကို သူက "မင္းသားမ်ားနဲ႔ ပင္လယ္ ဓါးျပမ်ား" ဆိုၿပီး နာမယ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဆိုလို တာကေတာ့ အဲသည္အခ်ိန္ ထီးၿပိဳင္နန္းၿပိဳင္ ရွိေနၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္က ၿမိဳ႔ျပေတြရယ္၊ ျပည္ပက ေရာက္လာတဲ့ ေပၚတူဂီ ပင္လယ္ဓါးျပ အုပ္စုေတြ၊ ေၾကးစားစစ္သားေတြကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ အဲသည္ ကာလ ျမန္မာျပည္ေရာက္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအေၾကာင္း တင္ျပပါမယ္။

ေသာတရွင္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား

အဲသည္ ၁၅ ရာစုကာလနဲ႔ေႏွာင္းပိုင္းရာစုမ်ားကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ကမၻာနဲ႔အေတာ္ကူးလူး ဆက္ဆံခဲ့ၾကတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါ တယ္။ အခု ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ ေတာ္ေတာ္ႀကီး ဂလိုဘယ္လိုက္ ေဇးရွင္းထဲကို ဝင္ခဲ့တဲ့ ပံုရပါတယ္။ ျမန္မာဘုရင္၊ မြန္ဘုရင္ေတြဆီမွာ အမႈထမ္းတဲ့ ေပၚတူဂီ ေသနတ္စစ္သား၊ အေျမာက္စစ္သားေတြ ရွိသလို၊ ပါရွားလူမ်ဳိးေလးသည္ေတာ္ေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏွစ္ေပါင္း-ရာေက်ာ္ ျမန္မာမင္းေတြနဲ႔ သီးျခား လြတ္လပ္ ေနခဲ့တဲ့ ထီးနန္းျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ေျမာက္ဦးမွာလည္း ေပၚတူဂီကုန္ သည္ေတြ၊ ဒတ္ခ်ကုန္သည္ေတြ၊ ဘုရင္ထံ အမႈထမ္းတဲ့ အာဖဂန္၊ ပါရွန္ေလးသည္ေတာ္ေတြ၊ ရိုနင္လို႔ ေခၚတဲ့ ဆရာအႀကီး အမွဴး မရွိတဲ့ ဂ်ပန္ဆာမူရိုင္း ကိုယ္ရံေတာ္ေတြ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားေတြက ေျမာက္ဦး နန္းေတာ္ကို ဒုတိယ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႔ေတာ္လို႔ေတာင္ တင္စား ေခၚေဝၚခဲ့ ၾကပါတယ္။ ကုန္သြယ္ေရးအရဆိုရင္လည္း ပင္လယ္ေရေၾကာင္းကတဆင့္ အေတာ္ႀကီး ေရာင္းဝယ္ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့ ၾကတဲ့အျပင္ အဲသည္ေခတ္က ကြၽန္ကုန္ ကူး ေရာင္းဝယ္မႈေတြမွာပါ ျမန္မာ-ရခိုင္ ဘုရင္ ေတြက ပါဝင္ပတ္သက္ ေနခဲ့ၾက တယ္ ဆိုပါတယ္။

ဘုရင့္ေနာင္ အင္ပိုင္ယာကို စတင္ စုစည္းစဥ္ကာလ အေစာပိုင္းမွာကတည္းက မုတၱမကို ခံတပ္ျပဳေနတဲ့ ေပၚတူဂီ ေၾကးစား စစ္သား ေပါင္လိုဆီဇာကို တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းခဲ့ရပါေသးတယ္။ ေပၚတူဂီေတြထဲကလည္း ကမၻာသစ္ရွာတဲ့သူ၊ ခ်မ္းသာ ႂကြယ္ဝ ခ်င္သူေတြဟာ ကမၻာအႏွံ႔ေျခဆန္႔ေနၾကပါတယ္။ ပိုလို႔အေရးႀကီးတာ ကေတာ့ ၁၄၉၄ မွာ ပုတ္ရဟန္းမင္းႀကီး အလက္ဇန္းဒါး ၄ က သူရဲ႔ ကက္သလစ္ဘုရင္ေတြအတြက္ နယ္ေျမ ခြဲေဝေပးတဲ့ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါ အဝင္ အာရွ၊ အာဖရိက တိုက္ေတြကို ေပၚတူဂီဘုရင္ အီမန္ ႏ်ဴယယ္ထံ ေပးအပ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ေပၚတူဂီေတြက အိႏၵိယက ဂိုအာ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႔ ကို သိမ္းပိုက္ၿပီး မေလးကြၽန္းက မလကၠာမွာလည္း ကုန္သြယ္ေရးဌာနခြဲေတြ ဖြင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲသည္ အခ်ိန္က ကမၻာႀကီးရဲ႔ ပင္လယ္ေရလမ္းေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ေနရာေတြကို သိမ္းပိုက္ထား ခဲ့သလို၊ ကမၻာႀကီးရဲ႔ ႂကြယ္ဝ ေနတဲ့ မင္းေနျပည္ေတာ္အပိုင္းေတြက ေဝစုလာခြဲၾကတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ ဘုရင္ေတြက ေပၚတူဂီေတြနဲ႔ အေတာ္ အကြၽမ္းတဝင္ ရွိေနခဲ့ၾကၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာေတြက ေပၚတူဂီ ေတြကို ဖာရင္ဂီ လို႔ေခၚၾကပါတယ္။ အာရပ္ စကားကတဆင့္ ဆင္းသက္လာၿပီး မိတ္ေဆြလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါ တယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ တပင္ေရႊထီးကို မူးယစ္ေသစာနဲ႔ ဖ်က္ဆီးခဲ့တဲ့ အမည္မွတ္တမ္းမရွိခဲ့တဲ့ ဖာရင္ဂီ တဦး လည္း ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။ သူက ေပၚတူဂီ မလကၠာအေျခစိုက္စခန္းကေန မေလးဆူလတန္ေစာ္ဘြားေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ ေနတဲ့ အာေခ်းေဒသကို တိုက္ဖို႔ၾကံပါ တယ္။ စစ္သေဘၤာအမ်ားအျပားနဲ႔ လူ ၃ဝဝ ေစလႊတ္ၿပီး သိမ္းေစခဲ့ေပ မယ့္လည္း ေလာဘႀကီးလွတဲ့ သူ႔အၾကံက အလုပ္မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ေတာ့ သူက မုတၱမကို ထြက္ေျပးလာခဲ့ ရပါတယ္။ အဲဒီကမွတဆင့္ တပင္ေရႊထီးဘုရင္ရဲ႔ နန္းေတာ္ကို ေရာက္လာခဲ့တာ ပါ။ တပင္ေရႊထီးက ေခတ္မီ ေသနတ္ေတြ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ဖာရင္ဂီကို အေတာ္အေရးေပး ခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။ သူကလည္း ဥေရာပအစာေတြ ခ်က္ျပဳတ္ ေကြၽးေမြးသလို၊ ဘုရင္ကလည္း အမဲလိုက္ရာမွာအတူတူ စသျဖင့္ မိတ္ေဆြလို အေရးေပး ဆက္ဆံခဲ့ တယ္ ဆိုပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တစတစ ဘုရင္တပင္ေရႊထီးလည္း ဝိုင္အရက္ေတြ၊ အျခားေသစာေတြနဲ႔ သတိလစ္ ဟင္းခဲ့ရပါေတာ့တယ္။

ဒါ့အျပင္ ဘုရင့္ေနာင္က ရဲေဘာ္ရဲဘက္လို၊ မိတ္ေဆြလို အားကိုးခဲ့ရတဲ့ ေပၚတူဂီစစ္သည္ ဂါလီစီယံအေၾကာင္း လည္း က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူကလည္း အနယ္နယ္ ပင္လယ္ဓါးျပ လုပ္လာခဲ့၊ ဘုရင္အဆက္ဆက္ေအာက္ အမႈထမ္းခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆံုး ဘုရင့္ေနာင္လက္ေအာက္မွာ သစၥာခံျမဲေနခဲ့တဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာျပည္မွာ ဘုရင္လာလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့လို႔ ႏွိမ္နင္းခဲ့ရတဲ့ ငဇင္ကာလို ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ငဇင္ကာ ဆိုတာကေတာ့ လူေကာင္းလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ သူ႔အမည္ရင္းက ဖိလစ္ဒီ ဘရစ္တို ျဖစ္ပါ တယ္။ သူက ဆယ္ေက်ာ္သက္ ကေလးဘဝထဲက ေလွသားအျဖစ္နဲ႔ ဆင္းရဲလြန္းတဲ့ ေပၚတူဂီကေန ခ်မ္းသာရာ ခ်မ္းသာေၾကာင္းရွာဖို႔ ၃ ဆင့္ရြက္သေဘၤာနဲ႔ ထြက္ခြါပါတယ္။ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းခရီးမွာ နယ္ပယ္ အေတာ္ႏွံ႔ စပ္လာခဲ့ၿပီး တိုက္ရည္ခိုက္ရည္ ျပည့္ဝခဲ့သူလည္း ျဖစ္လာခဲ့ ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ရခိုင္ဘုရင္ထံကို ေရာက္လာ ခဲ့ပါတယ္။ သူက ရခိုင္ဘုရင္ထံမွာ ေသနတ္တပ္ဗိုလ္အျဖစ္နဲ႔ တိုက္ပြဲ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လိုက္ပါတိုက္ခိုက္ခဲ့ပါ ေသးတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ရခိုင္ဘုရင္က ဒီကေန႔ ရန္ကုန္အနီးက တညင္ကို စားဖို႔ေပး ပါတယ္။ သိပ္မၾကာပါဘူး။ သူက ၿမိဳ႔ရိုး၊ ခံတပ္ေတြေဆာက္ၿပီး လူသူစုေဆာင္း ပါေတာ့တယ္။ အဲသည္အခ်ိန္က ေပၚတူဂီေတြက ဂိုအာနဲ႔ မလကၠာမွာသာ ခံတပ္ေတြရွိေနၿပီး ျမန္မာကမ္းရိုးတန္းမွာ အေျခစိုက္ လြတ္ေနတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ အကယ္၍ ျမန္မာဆိပ္ကမ္းမွာ အေျခစိုက္စခန္းတခုရွိလာခဲ့ရင္ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ေရလမ္းတခုလံုးကို စိုးမိုး မိၿပီလို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဘုရင့္ေနာင္လြန္ၿပီး ကာလ အင္းဝနန္းေတာ္မွာ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာဘုရင္ကလည္း ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚ ေဒသတခ်ဳိ႔ကိုသာ စိုးမိုးႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနပါ။

ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ေတာ့ ငဇင္ကာက ရခိုင္ဘုရင္ကို ေမ့လိုက္ပါၿပီ။ ဂိုအာမွာ ရွိေနတဲ့ ဘုရင္ခံကို ေငြေၾကး၊ လူသူ၊ လက္နက္ ေတာင္း ပါ ေတာ့တယ္။ သူလိုတာလည္း အကုန္ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မဟာမိတ္ရွာတဲ့ အေနနဲ႔ သူ႔သား ဆိုင္မြန္ဆိုသူကို မုတၱမ စား ဘုရင္ သမီးနဲ႔ လက္ဆက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာမင္းသားထဲက နတ္ရွင္ေနာင္ကိုလည္း သူက မိတ္ေဆြအျဖစ္ရခဲ့ ပါေသးတယ္။ ငဇင္ကာက ဘုရားေတြၿဖိဳဖ်က္ အေျမာက္သြန္း လုပ္တာေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ဘုရင့္ေနာင္ရဲ႔ ေျမးေတာ္သူ အေနာက္ဖက္လြန္မင္းက ငဇင္ကာရဲ႔ တညင္ခံတပ္ေခ်မႈန္းရဖို႔ ျဖစ္လာပါ ေတာ့တယ္။ သူက ဧရာဝတီျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသတခုလံုးကို ျပန္လည္စိုးမိုးေရးမွာ ငဇင္ကာက ကန္႔လန္႔ခံေနပါ တယ္။ ျမန္မာ့ေျမကို လာ က်ဴးေက်ာ္ ထားလို႔ ျမန္မာဘုရင္ေတြက မႏွစ္ၿမိဳ႔သလို ကုန္သြယ္လမ္းမွာ ကန္႔လန္႔ခံ အခြန္အေကာက္ယူေနလို႔ ကုန္သည္ေတြ ကလည္း မႀကိဳက္ၾကပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ တခ်ီတည္းအၿပီးသတ္ ေခ်မႈန္းဖို႔ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

အေနာက္ဖက္လြန္မင္းက တိုက္ေလွအစင္း ၄ဝဝ ေက်ာ္နဲ႔ ဧရာဝတီအတိုင္း စုန္လာခဲ့ပါ တယ္။ ငဇင္ကာနဲ႔အတူ သူ႔တပ္သားက ၃ဝဝဝ ေလာက္ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဝိုင္းပတ္မိၿပီး ရိကၡာ၊ ခဲယမ္း ကုန္ခမ္းလုျဖစ္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ငဇင္ကာက ဂိုအာဘုရင္ခံဆီကေန စစ္ကူေတာင္းဖို႔ ႀကိဳးစားပါေသး တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဝိုင္းပတ္ထားတာကို ေဖာက္ထြက္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ ပါဘူး။ ငဇင္ကာက ေတာင္းဆုိခ်က္တခ်ဳိ႔ လက္ခံရင္ လက္နက္ခ်မယ္လို႔ နံရံမွာ စာေရးကမ္းလွမ္းပါတယ္။ ျမန္မာဘုရင္က လက္မခံပါဘူး။ ၃-ည ၃- ရက္တိုင္တိုင္ ဆက္တိုက္ၿပီး တညင္ကို ျပန္ရပါတယ္။ ျမန္မာစစ္သားေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား အသက္ဆံုး ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ငဇင္ကာကိုေတာ့ တံက်င္လွ်ဳိသတ္ခဲ့ၿပီး၊ သူ႔ဇနီးကိုေတာ့ ကြၽန္အျဖစ္ထည့္ ေရာင္းခဲ့တယ္ ဆိုပါ တယ္။ က်န္ေပၚတူဂီစစ္သားေတြကိုေတာ့ အင္းဝကို ဖမ္းေခၚသြားၿပီး ဘုရင့္ကိုယ္ရံေတာ္တပ္မွာ ေသနတ္ စစ္သည္၊ အေျမာက္ စစ္သည္အျဖစ္ အမႈထမ္းေစခဲ့ပါတယ္။

စာေရးသူ ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ေရာက္လို႔ မႏၱေလးအထက္ပိုင္းက မူးျမစ္ဝွမ္းမွာ ရွိတဲ့ ဖာရင္ဂီ ေခၚ ဘုရင္ဂ်ီရြာေတြကို သြားၾကည့္ျဖစ္ေအာင္ သြားခဲ့ပါေသးတယ္။ ဗုဒၾၶြဘာသာဘုရားပုထိုးေတြ ၾကားမွာ ရိုမန္ကက္ သလစ္ ဘုရားေက်ာင္းေတြနဲ႔ မ်က္လံုးျပာျပာ၊ အသားနီစပ္စပ္ရြာေတြကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီရြာေတြကို ေရာက္တယ္ ဆိုတာနဲ႔ပဲ ဒီသူေတြဟာ တခ်ိန္က ျမန္မာျပည္မွာ အေျခခ်ခဲ့ၾကတဲ့ ဥေရာပတိုက္သား အမ်ဳိး အႏြယ္ေတြဆိုတာ တန္းသိႏိုင္ တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုေတာ့ ထန္းပင္ေတြၾကားမွာ တဲအိမ္၊ သစ္သားအိမ္ ေတြနဲ႔ လယ္ယာကိုင္းကြၽန္း လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာစကားအျပင္ ႏိုင္ငံျခားဘာသာ စကားလည္း မေျပာမဆို တတ္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒီေန႔ေတာ့သူတို႔က ျမန္မာေတြ ျဖစ္ေန ၾကပါၿပီ။

ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ ၁၈ ရာစု အေလာင္းဘုရား ဦးေအာင္ေဇယ်ကာလ အေျခအေနေတြ ဆက္လက္ တင္ျပပါမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)