ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊအေၾကာင္း (အပိုင္း-၈)

ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ (Silkworm Books) စာအုပ္တိုက္က ထုတ္ေဝၿပီး၊ ဘင္နဒစ္ ေရာ္ဂ်ာစ္ (Benedict Rogers) ေရးသားထားတဲ့ "ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊအေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မင္းဆိုးမင္းညစ္တဦးကို မ်က္ႏွာဖုံးခြာၾကည့္ျခင္း" ဆိုတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္းကို တင္ဆက္ေနပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ကာလတဝိုက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊ ျဖတ္သန္းခဲ့ရပံုအေၾကာင္းကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။

ေသာတရွင္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက ဧရာ၀တီတိုင္း (အေနာက္ေတာင္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္မွာ) တိုင္းမွူး ျဖစ္လာေတာ့ အသက္ ၅၀ ပဲရွိပါေသး တယ္။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္မွာ တိုင္းမွဴးျဖစ္လာခဲ့ တာပါ။ တိုင္းမွဴး မျဖစ္ခင္ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ တပ္မ (၈၈) မွူးတာ၀န္ယူစဥ္ ကာလ ကတည္းက ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီမွာ လိုအပ္ခ်က္အရ ဗဟိုေကာ္မီတီ၀င္ ျဖစ္ေနခဲ့ပါၿပီ။ စာေရးသူ ဘင္ ေရာ္ဂ်ာ က အဲဒီအခ်ိန္က ေတြ႔ဆံုတဲ့သူေတြကို ေမးျမန္းၿပီး ေဖာ္ျပထားတာကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက စစ္သားတေယာက္ျဖစ္ရ တာ ဂုဏ္ယူေနတဲ့သူ ျဖစ္သလို၊ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကိုလည္း အေတာ္ ယံုၾကည္သူလို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီကာလက တိုင္းကို စစ္ေဆးတဲ့ေနရာမွာ လမ္းတံတား၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို အေတာ္စိတ္၀င္စားတယ္။ ဧရာ၀တီတိုင္း အတြင္းမွာ ခရီးလမ္းပန္းေခ်ာေမြ႔ေစေရးအတြက္ အေတာ္လည္း စိတ္ထက္သန္ျပင္းျပတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူက တေနရာ မွာ မိန္႔ခြန္းေျပာရင္ ၂-နာရီ ေလာက္ၾကာေအာင္ မနားတန္း ေျပာတတ္တယ္လို႔လည္း နီးစပ္တဲ့သူေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူနဲ႔ နီးစပ္ဖူးသူ အျခားတဦးေျပာတာကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊဆီကေန တိုင္းျပည္က ဘယ္လိုအေျခအေန ျဖစ္ ေနတယ္။ ေရွ႔ကို ဘယ္လိုျပဳျပင္ေဆာင္ရြက္ၾကရင္ ေကာင္းမယ္ဆိုတဲ့ စကားမ်ဳိး မၾကားခဲ့ရဘူးလို႔ေတာ့ ဆိုပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ နီးစပ္သူေတြ ေျပာၾကတာက အဲဒီအခ်ိန္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက ဗုဒၶဘာသာကို ေလးေလးနက္နက္ကိုးကြယ္ယံု ၾကည္ေပမယ့္ သူ႔ရဲ႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ အဲသလို ဘာသာ ေရးကိစၥေတြ၊ နကၡတ္ေဗဒင္ေတြ လႊမ္းမိုးမႈ ရွိခဲ့ ပံု မရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအေျခအေနမွာေတာ့ အရင္ကနီးစပ္ဖူးသူေတြ ေျပာသမွ်နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဖက္ခ်ည္းပဲ ၾကားေနျမင္ေနရပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ သူ႔ရဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ေဗဒင္ အခါေပးဆရာေတြရဲ႔ လႊမ္းမိုးမႈ အမ်ားအျပားရွိ ေနတယ္ ဆိုၾကသလို၊ လူသူ အမ်ားေရွ႔လည္း မိန္႔ခြန္း ေပးခဲလွပါတယ္။ တိုင္းျပည္လူထုကိုယ္ေတာင္ သူက (နအဖ) အဖြဲ႔ ဥကၠ႒အေနနဲ႔ တိုင္းျပည္ အေျခအေန တင္ျပေျပာဆိုတာ မရွိသေလာက္ပါပဲ။ အရင္က လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး တိုးတက္ ေစဖို႔ ဆိုၿပီး ထက္သန္ခဲ့တဲ့ ဧရာ၀တီတိုင္းကိုလည္း နာဂစ္မုန္တိုင္းၾကံဳရစဥ္က လူေတြ အေျမာက္အမ်ားေသေၾက ပ်က္စီး ရတာေတာင္ ပစ္ထားခဲ့ပါတယ္။ အာဏာေၾကာင့္ ဒီလို ေျပာင္းလဲသြားခဲ့တာလားလို႔ ေမးစရာ ရွိလာ ပါတယ္။

ေနာက္ေတာ့ တိုင္းမွူးဘ၀ကေန ၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွာ ဒု-စစ္ဦးစီးအရာရွိခ်ဳပ္နဲ႔ ဒု-ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး အျဖစ္ ခန္႔အပ္ တာ၀န္ေပး ခံရပါတယ္။ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ ရာထူးတိုးျမႇင့္ခံရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ၀ီကီပီးဒီယား လို႔ေခၚတဲ့ အြန္လိုင္း စာမ်က္ႏွာနဲ႔ အခု စာေရးသူ ဘင္ေရာ္ဂ်ာ စာအုပ္ထဲက အခ်က္အလက္တခ်ဳိ႔ ကြဲလြဲေနပါတယ္။ ဘင္ေရာ္ဂ်ာက ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ ဒု-ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပး ခံရတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီအခ်ိန္က ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထု အေရးေတာ္ပံု ႀကီး ျဖစ္ဖို႔ ႏွစ္အနည္းငယ္အလို၊ တိုင္းျပည္မွာလည္း ဆင္းရဲမြဲေတ မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံကို ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနိမ့္ဆံုး ႏိုင္ငံ (LDC) အျဖစ္ သြတ္သြင္း ေၾကညာခံရတဲ့အခ်ိန္၊ ၂၅-က်ပ္၊ ၃၅-က်ပ္၊ ၇၅-က်ပ္တန္ ေတြကို တရားမ၀င္ ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္ေတာ့ လူေတြလည္း ဆင္းရဲမြဲေတၿပီး အစိုးရကို အလြန္အမင္း မေက် မနပ္ျဖစ္ေနခ်ိန္ပါ။

အဲဒီအခ်ိန္က ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ပါ။ ၁၉၈၈ လူထုအံုႂကြမႈႀကီး ျဖစ္လာေတာ့ ၿဖိဳခြဲေခ်မႈန္းဖို႔ စစ္ ဆင္ေရးကိစၥေတြကို တာ၀န္ယူရတဲ့ေနရာမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက အဓိကေနရာက ပါ၀င္ခဲ့ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြအတြက္ မီးပြားအျဖစ္ အစပ်ဳိးခဲ့တဲ့ မတ္လ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဆႏၵျပပြဲေတြကို ေခ်မႈန္းတဲ့ေနရာမွာ တံတားျဖဴအနီးမွာ စစ္တပ္က ေက်ာင္းသားေတြကို ၿဖိဳခြဲေခ်မႈန္းခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္က အေတာ့္ကို ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္လွပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြကို ေနာက္ပိုင္း မွာ ဦးေအာင္ႀကီးက ဦးေန၀င္းဆီကို ေရးတဲ့စာ ေတြမွာ ထည့္ေဖာ္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။ ေက်ာင္းသားျပည္သူေတြက ၿငိမ္းခ်မ္း စြာ ဒီမိုကေရစီေတာင္းေနတာကို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီး ၿဖိဳခြင္းေခ်မႈန္းခဲ့တဲ့ေနရာမွာ လူေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ေသေၾက ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။ အခ်ဳိ႔ကလည္း ေသဆံုးသူဟာ ေသာင္းဂဏန္းအထိ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ၾကပါတယ္။ အတိအက် မသိရေပမယ့္ ဒု-ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးနဲ႔ ဒု-စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တာ၀န္ယူခဲ့ရတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊအဖို႔ ဒီကိစၥေတြမွာ လက္ေသြးစြန္းခဲ့ရမွာ မလြဲပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ အာဏာသိမ္းတယ္ ဆိုတာဟာလည္း ဦးေန၀င္းက မီးစိမ္းျပၿပီး အာဏာသိမ္းခိုင္းလိုက္လို႔ ေဆာင္ရြက္ၾကတာဆိုၿပီး လူအမ်ားက ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။

အာဏာသိမ္းတဲ့ကာလကေတာ့ အာဏာရွင္ေဟာင္းႀကီး ဦးေန၀င္းက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေစာေမာင္နဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးမွူးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွူးႀကီးခင္ညြန္႔ကို အဓိက ဦးေဆာင္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗိုလ္ခင္ညြန္႔က တပ္ ပိုင္းဆိုင္ရာမွာ တိုင္းမွူး/တပ္မမွူးအျဖစ္ ဦးေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ မဟုတ္ေလေတာ့ အဓိက ထိပ္တန္း ေနရာမ်ဳိး ယူလို႔ မရပါဘူး။ အဲဒီ ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊကေတာ့ အာဏာသိမ္းေကာင္စီ [ႏိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ (န၀တ)] မွာ ဒု-ဥကၠ႒အျဖစ္ ပါလာပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္က အာဏာသိမ္းေကာင္စီကို လံုး၀ထိန္းခ်ဳပ္ထားခ်င္ပံုရပါတယ္။ စစ္အစိုးရ အတြင္းက သတင္းေတြအရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊက ႏိုင္ငံေရးဆန္တဲ့ တာ၀န္ယူမ်ဳိးခ်င္တယ္။ အဲသည္လို တာ၀န္အတြက္ လည္း ၂ ခါေလာက္ ေတာင္းဆိုဖူးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျငင္းပယ္ခံရပါတယ္။

ေနာက္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပေပးတဲ့အခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရပါတယ္။ စစ္အစိုးရက သူတို႔လိုလားတဲ့ ပါတီ အႏိုင္ရမယ္လို႔ တြက္ ထားတာ လြဲသြားခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္က အႏိုင္ရပါတီကို အာဏာလႊဲေပးၿပီး တပ္ကိုျပန္မယ္လို႔ ေျပာခဲ့၊ ကတိေပး ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းဒီကတိကို ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။ သူလည္း စိတ္ေဖာက္ ျပန္ပ်က္စီးတဲ့ ဒဏ္ကိုခံရၿပီး ရူးသြပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခ်ဳိ႔ လူေတြကေတာ့ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ တမင္သက္သက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ကို ေဆးထိုးၿပီး ရူးေအာင္လုပ္တာ၊ ဒီလိုလုပ္ၾကံမႈမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊနဲ႔ ဗိုလ္ခင္ညြန္႔က ပူးေပါင္းၾကံစည္ခဲ့တယ္လို႔ေတာင္ စြပ္စြဲမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ၁၉၉၂ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေစာေမာင္ကို က်န္းမာေရးေၾကာင့္ အနားေပးလိုက္ရပါတယ္။ ဗိုလ္ခင္ညြန္႔က တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ဆိုရင္ ငယ္ရြယ္ေနလို႔ ထိပ္ပိုင္းေနရာကို မယူႏိုင္ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက (နအဖ) စစ္အစိုးရရဲ႔ အာဏာအရွိဆံုး ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

(နအဖ) စစ္အစိုးရ တက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔နဲ႔ သြားေတြ႔ဖူးတဲ့ သံအမတ္ႀကီးတဦး ေျပာျပတာကေတာ့ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲ မွာ အဓိက ဦးေဆာင္စကားေျပာၾကတဲ့သူေတြက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္နဲ႔ ခင္ညြန္႔ပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက အဲဒီ အစည္းအေ၀းမွာ ရွိေနေပမယ့္ ျပံဳးျပံဳးႀကီးနဲ႔ပဲ ေခါင္းတညိမ့္ညိမ့္ လုပ္ေနပါတယ္။ ဘာတခြန္းမွ ၀င္မေျပာဖူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ (န၀တ) ဥကၠ႒ ျဖစ္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ၀န္ႀကီးေတြအားလံုး ညေက်ာင္းတက္ၾကရပါေတာ့တယ္။ ညေက်ာင္းဆိုတာက ညပိုင္းမွာေခၚၿပီး သူ႔ရဲ႔ စဥ္းစား ခ်က္၊ အယူအဆေတြ ေဟာေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းေတာ့ ဘယ္သူက အဓိကအာဏာ ရွိတာလည္း ဆိုတာကို ျပသတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ စစ္အစိုးရ အတြင္းထိပ္ပိုင္း အာဏာရလာၿပီးတဲ့ေနာက္ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို တင္ျပပါမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)