ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ ေျခရာေတြနဲ႔ ျမစ္ (၃)

ေသာတရွင္မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား

ဦးသန္႔ျမင့္ဦးရဲ႔ ေျခရာေဖ်ာက္ျမစ္ The River of Lost Footsteps စာအုပ္မွာ ပထမအခန္း ကို ပါေတာ္မူခန္း၊ အဂၤလိပ္ စစ္တပ္ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ ကိုလိုနီျပဳခဲ့တဲ့အခန္းနဲ႔ စခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလိပ္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဟယ္ရီ ပရင္ဒါဂတ္စ္ ဦးေဆာင္တဲ့ အဂၤလိပ္တပ္ေတြက လြယ္လြယ္နဲ႔ မႏၱေလး နန္းေတာ္ကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းကို အရင္တပတ္က က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။

အဲသည္အခ်ိန္မွာ အင္းဝေရႊနန္းေတာ္ထဲက အေျခအေနကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ သီေပါဘုရင္က မေမြးရေသးတဲ့ ရင္ေသြးနဲ႔ မိဘုရား ေခါင္ႀကီးရဲ႔ က်န္းမာေရး ကို စိုးရိမ္လို႔ေနပါတယ္။ နန္းေတာ္ထဲက မွဴးမတ္ အခ်ဳိ႔ကေတာ့ သူ႔ကို စစ္ေဘးရန္ ကေန ေရွာင္တိမ္းဖို႔ တိုက္တြန္းၾကသူလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်ဳိ႔ တပ္မွဴးေတြကေတာ့ ဧရာဝတီ ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္မွာ ခံတပ္ေတြလည္း ပိုမိုခိုင္မာေအာင္ ျပင္ဆင္ေဆာက္ လုပ္ထားၿပီးၿပီ၊ ေရႊနန္းယဥ္သာ ေရယာဥ္ ေတာ္နဲ႔ ေလွငယ္ေတြကို ေရမွာ ျမဳပ္လို႔ ျမစ္ေၾကာင္းကိုလည္း ပိတ္ဆို႔ထားမယ္၊ ေရႊနန္းေတာ္ရဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာေတြကလည္း ေရျမဳပ္မိုင္းေတြကို မၾကာခင္မွာ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေတာ့မယ္၊ ေအာင္ပြဲရေစရမယ္လို႔ ကတိေပးၾကသူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ အမွန္မွာေတာ့ အင္းဝေရႊနန္း ေတာ္ က တပ္ေတြက ရွမ္းျပည္နယ္က ပုန္ကန္ထႂကြေနတဲ့ နယ္စားၿမိဳ႔စားေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ အေရး တပ္ေတြပို႔လႊတ္ထားရတာနဲ႔ အေတာ္ဝန္ပိေနပါၿပီ။ ကင္းဝန္မင္းႀကီး အပါအဝင္ အခ်ဳိ႔ေသာ အမတ္ေတြကေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြကို ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္းၿပီး ေက်ေအး ႏိုင္တာ အေကာင္းဆံုးလို႔ ေျဖာင္းျဖေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုရင္က ဒီလို အမတ္ႀကီးေတြေရာ ယံုၾကည့္လို႔ ရပါ့မလား ေဝခြဲ မရျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလိပ္တပ္ ေတြရဲ႔ မီးသေဘၤာေတြနဲ႔အတူ ျမင္းကြန္းမင္းသားပါလာတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြက လည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္စရာ လမ္းကေတာ့ သိပ္မ်ားမ်ား စားစား မရွိလွပါဘူး။

တကယ္ေတာ့ အသက္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္မွာ သီေပါမင္းကို နန္းတင္ခဲ့တာက ကင္းဝန္မင္းႀကီး ဦးေကာင္းနဲ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ လိုစိတ္ ရွိၾကတဲ့ ဥေရာပ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ပညာသင္လာဖူးၾကတဲ့ မွဴးမတ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သီေပါဘုရင္က အားနည္း ေပ်ာ့ညံ့တဲ့ ဘုရင္ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး၊ သူကို ဘုရင္တင္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကိစၥေတြ လုပ္ႏိုင္ေကာင္းရဲ႔ အျမင္နဲ႔ တင္ခဲ့တာပါ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကမၻာ့အေျခအေနအရ အခ်ိန္က မရွိလွ ေတာ့ဘူး။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ႏိုင္ရင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအတြက္ တနည္းတဖံု ကယ္တင္ႏိုင္ေကာင္းရဲ႔လို႔ ေတြး ထင္ခဲ့ၾကသူ အုပ္စုပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ဘုရင့္ အႏြယ္ေတာ္ ေတြဖက္က တင္းမာတဲ့သေဘာထားေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ခုခံဆန္႔က်င္ၾကတာကို သူတို႔ ေလွ်ာ့တြက္မိၾကပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ သူတို႔အုပ္စုလည္း စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ေနၾကရတဲ့ အေျခအေနပါ။

စစ္ပြဲကေတာ့ လာေနပါၿပီ။ စစ္ပြဲမွာ ဘယ္လိုရလဒ္ျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ ဘယ္သူကမွ စိတ္ကူးယဥ္မေနၾကပါဘူး။ ေကာင္း ေကာင္းသိေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရွိတာနဲ႔ အေကာင္းဆံုး ျပင္ဆင္မယ္လို႔သာ ဆံုးျဖတ္ထားၾကတာ ပါ။ ခုခံစစ္အတြက္ စစ္ေၾကာင္း ၃ ခု ခြဲထားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္သူႀကီးေတြနဲ႔အတူ စစ္သား တစ္ေသာင္းခြဲ ေလာက္၊ သူတို႔နဲ႔အတူ ဥေရာပ တိုက္သား စစ္အၾကံေပးနဲ႔ သင္တန္းဆရာ တခ်ဳိ႔လည္း ရွိေနၾကပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးစစ္ပြဲ ထိေတြ႔မႈ ကေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြ သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ ေအာက္ျမန္မာျပည္က ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၄ ရက္ စအထြက္မွာပဲ ၾကံဳရပါတယ္။ သီေပါမင္းရဲ႔ စစ္ မင္းႀကီး တုိင္းတားမင္းႀကီးရဲ႔ သမက္ ဦးေဆာင္တဲ့ တပ္ေတြနဲ႔ အဂၤလိပ္ ဖက္က ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဂ်ာ့ဝိႈက္ဦးေဆာင္တဲ့ တပ္ေတြ ေတြ႔ၾကပါတယ္။ ပထမ ခံတပ္က ခဏနဲ႔ပဲ က်သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယခံတပ္မွာေတာ့ အျပင္းအထန္တိုက္ပြဲျဖစ္ၾကၿပီး ျမန္မာ စစ္သား တရာေက်ာ္က်သလို၊ အဂၤလိပ္ဖက္ကလည္း လူငယ္ဒုဗိုလ္တေယာက္ က်ခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ပရင္ဒါဂတ္စ္ က ျမန္မာေတြ ဒီေလာက္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခုခံတာေတြ႔ေတာ့ အံ့ၾသခဲ့ရတယ္ ဆိုပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း သိမ္းပိုက္ရ လိုက္တဲ့ ခံတပ္မွာ ျမန္မာဘုရင္ဖက္က အီတလီစစ္အၾကံေပးေတြ က်န္ခဲ့တဲ့ ေျမပံုေတြအရ ေနာက္ ထပ္ခံတပ္ေတြ တည္ထားပံု ေျမပံုစနစ္ေတြကို ရသြားခဲ့ပါတယ္။

ဒီေနာက္ပိုင္း စစ္ပြဲေတြကေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြအတြက္ အလြယ္တကူ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလိပ္သေဘၤာေတြ ပုဂံကို ေက်ာ္လာၿပီ ၾကားေတာ့ သီေပါဘုရင္က အဆိုးဆံုးကို တြက္ထားပါၿပီ။ စစ္ဝန္ႀကီး တိုင္းတားမင္းႀကီးကို ဆင္အစီး ၅ဝ နဲ႔ နတ္ရွင္ေရြး ကိုယ္ရံေတာ္ တပ္ေတြကို ျပင္ခိုင္းပါတယ္။ ကင္းဝန္မင္းႀကီးက မႏၱေလးမွာရွိေနတဲ့ ျပင္သစ္သံကိုယ္စားလွယ္ ကို ခ်ဥ္းကပ္ေတာ့လည္း အဂၤလိပ္ေတြ ဘာေတာင္းေတာင္း လိုက္ေလ်ာလိုက္ပါေတာ့ လို႔ အေၾကာင္းျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေရတပ္သေဘၤာေတြ အင္းဝခံတပ္ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာ ဘုရင္ရဲ႔ မီးသေဘၤာ ရတနာရည္မြန္ ေဒါင္းအလံနဲ႔ အလံျဖဴလႊင့္လို႔ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။

ေက်ာက္ေျမာင္းၿမိဳ႔စားနဲ႔ ဝက္မစြတ္ၿမိဳ႔စားက ဘုရင့္ကိုယ္စား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ အဂၤလိပ္ေတြ ေတာင္းဆို ခ်က္ကို လိုက္ ေလ်ာပါမယ့္ အေၾကာင္း ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပရင္ဒါဂတ္စ္က ျမန္မာသံအဖြဲ႔ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လက္ခံ ေတြ႔ေသာ္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ပယ္ခ်ပါတယ္။ သီေပါဘုရင္ ကိုယ္တိုင္ လက္နက္ခ် ကိုယ့္ကိုယ္ကို အပ္ႏွင္း လာဖို႔ သာ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူက ႏိုဝင္ဘာ ၂၄ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီကို ေနာက္ဆံုး ရာဇသံ ေပးခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုး ပါေတာ္မူျဖစ္ရတဲ့ အေျခအေနက ဘယ္လိုအခမ္းအနားမွ မရွိ တိတ္ဆိတ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ေရွ႔ေျပး အဂၤလိပ္ဗိုလ္ ကာနယ္ စေလဒင္ေရာက္လာၿပီးတဲ့ ညပိုင္းမွာ ျမန္မာဘုရင္စနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက အဆံုးသတ္ခဲ့ ပါၿပီ။ ဘုရင့္ကိုယ္ရံေတာ္ ေတြလည္း ထြက္ေျပးကုန္ၾကပါၿပီ။ ဘုရင့္ မိဘုရားရဲ႔ ေမာင္းမကိုယ္ လုပ္ေတာ္ ၃ဝဝ ထဲကလည္း ၁၇ ဦးသာ က်န္ပါေတာ့ တယ္။ ေနာက္တေန႔မွာေတာ့ ေက်ာ္မိုးတံခါးက ထြက္လို႔ ၃ မိုင္ခရီး ေလာက္ရွိမယ့္ ေဂါဝိႏၵဆိပ္ကမ္းကို ဘုရင္နဲ႔ မိသားစု ေတြ၊ ဝန္ႀကီး အခ်ဳိ႔ကို သာမာန္လွည္းနဲ႔ပဲ ေခၚေဆာင္သြား ခဲ့ပါတယ္။ သီေပါဘုရင္ကေတာ့ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ ႏႈတ္ဆိတ္ ေနခဲ့ပါ တယ္။ ေနာက္ဆံုး သူးေရမီးသေဘၤာ ေပၚကို တင္ေဆာင္ၿပီးေခၚသြားတဲ့ အခ်ိန္က စလို႔ သီေပါမင္းဟာ ျမန္မာျပည္ ကို ျပန္မေရာက္ႏိုင္ ေတာ့ဘဲ အၿပီးအပိုင္ ခြဲခြါခဲ့ရပါေတာ့တယ္။

အဲသည္အခ်ိန္ကစလို႔ ဆီးဘန္းနီဆရာေတာ္ရဲ႔ ကဗ်ာတပုဒ္ကလို "ထီးသုဥ္း နန္းသုဥ္း ၿမိဳ႔သုဥ္းသုည သုဥ္းသံုးဝ ျဖင့္ သုဥ္းရျပန္ လွစ္ သုညေခတ္၀ယ္ လူျဖစ္ရေလ တို႔တေတြသည္ ေသေသာ္မတည့္ ေၾသာ္ေကာင္း၏" ဆိုတာမ်ဳိး သူ႔ကြၽန္ဘဝ ေရာက္ခဲ့ရပါ ေတာ့တယ္။ သီေပါဘုရင္ရဲ႔ ေနာက္ဆံုးခရီးကို ျမင္လိုက္ရသူ အမ်ားအျပားက ငိုယိုၾကပါတယ္။ လမ္း တေလွ်ာက္မွာလည္း ဒူးတုပ္လို႔ ႏႈတ္ဆက္ၾကပါတယ္။ ဒီလို ပါေတာ္မူအျဖစ္အပ်က္ကို ျမင္လိုက္ရသူေတြအထဲမွာ ေနာက္ပိုင္း လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲ ဝင္ စာဆိုဖခင္ႀကီး ျဖစ္လာမယ့္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းကလည္း ကေလးဘဝအေနနဲ႔ မေမ့ႏိုင္ေအာင္ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို လြယ္လြယ္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ မ်ဳိးခ်စ္ေတြရဲ႔ ပုန္ကန္ထႂကြမႈေတြကို မၿပီးမစီးႏိုင္ ဆက္ၾကံဳၾကရပါေတာ့တယ္။ ဒီလိုအေျခအေနကို စာေရးဆရာ ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက ယခုေခတ္ အီရတ္က အေျခအေန ေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ေရးခဲ့ပါ ေသးတယ္။ အထက္ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ ၿဗိတိသွ် အတြင္းဝန္က ေကာ္မရွင္နာ မင္းႀကီးဆီကို ပို႔တဲ့စာ တပိုဒ္ကိုလည္း ညႊန္းလို႔ ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါေသးတယ္။ "လူတခ်ိဳ႔ေတြ ေတြးထင္ထားၾကသလို ဒီႏိုင္ငံက လူေတြက မင္းဆိုး မင္း ညစ္ေတြလက္က ကယ္တင္ခဲ့သူေတြဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔ကို မႀကိဳဆိုၾကေလဖူး" တဲ့။

ေနာက္တခန္းမွာေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေႏွာင္းကာလေတြကို သူက ေက်ာ္လႊားေဖာ္ျပၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စဥ္းစား ဖြယ္ ေမးခြန္းေတြကို ေမးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္။ အားလံုးၿငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)