ႏိုင္ငံသစ္ မနက္ျဖန္ (၁၂)။ ဒီကလပ္ကို အေခၚေတာ္ ရွိၿပီ။

မိေက်ာင္းအိုႀကီးလို႔ အမ်ားက ေခၚေနၾကတဲ့ သမၼတေဟာင္း ဘိုသာရဲ႔ ေနာက္ဆံုးေန႔ရက္ေတြ ေရာက္ လာခဲ့ပါ တယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သူ႔ရဲ႔ဝန္ႀကီးေတြက အနားယူဖို႔ အတင္းအက်ပ္ ေတာင္းဆို လာတာနဲ႔ ၾကံဳခဲ့ရပါ တယ္။ ဒီလို သမၼတဘိုသာႏႈတ္ထြက္ခဲ့ရတဲ့ကိစၥက အာဏာသိမ္းမႈလို႔လည္း ေျပာၾကပါတယ္။

ေသာတရွင္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား

၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚဝါရီလ ႏွလံုးေရာဂါခံစားရၿပီး အနားယူေနရာကေန ျပန္ေကာင္းလာတဲ့အခါမွာ သမၼတ ဘိုသာက အမ်ဳိးသားပါတီရဲ႔ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ကေန ႏႈတ္ထြက္ေပးမယ္၊ သို႔ေသာ္ အစိုးရအႀကီးအကဲ သမၼတ ရာထူးကိုေတာ့ ဆက္ယူထားမယ္လို႔ ေျပာလာပါတယ္။ ဒီလိုအျဖစ္မ်ဳိးက ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ သမိုင္းမွာ မရွိခဲ့ဖူးပါဘူး။ ပံုမွန္အားျဖင့္ အင္အားအႀကီးဆံုးပါတီ ေခါင္းေဆာင္က အစိုးရအဖြဲ႔ အႀကီးအကဲ တာဝန္ကို ယူၾကရစျမဲပါ။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ သမၼတ ဘိုသာေနာက္ပိုင္း ပါတီကို ဆက္လက္ဦးေဆာင္ဖို႔ လ်ာထားသူ ၄ ေယာက္ရွိတဲ့အထဲ က အက္ဖ္-ဒဗလ်ဴ-ဒီကလပ္ကို ပါတီဝင္ေတြက ပါတီဥကၠ႒အျဖစ္ ဆႏၵေပး ေရြးခ်ယ္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဘိုသာ ကေတာ့ သမၼတအျဖစ္ ဆက္လက္ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါ တယ္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ၾသဂုတ္လ (၁၄) ရက္ေန႔မွာေတာ့ သမၼတ ဘိုသာ ႏႈတ္ထြက္ေပးလိုက္ရတဲ့ အစည္းအေဝး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ အစည္းအေဝးကို သမၼတဘိုသာက ေဒါသတႀကီးနဲ႔ ေခၚဆိုခဲ့တာပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္း ဇမ္ဘီယာသမၼတက ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံကို အလယ္လာၿပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္ ဒီကလပ္နဲ႔ ေတြ႔ဖို႔စီစဥ္ထားတာကို သူ႔ကို အသိမေပးရ ေကာင္း လားဆိုၿပီး စိတ္ဆိုးေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဒီကလပ္ဦးေဆာင္တဲ့ ပါတီေခါင္းေဆာင္ ဝန္ႀကီး (၁၅) ဦးက သမတဘိုသာကို အံတုေဆြးေႏြးဖို႔ ျဖစ္လာရပါ ေတာ့တယ္။ အစည္းအေဝးမွာ ၃ နာရီၾကာ မုန္တိုင္းထန္သလို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကရၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သမၼတဘိုသာအေနနဲ႔ လက္ေလွ်ာ့ၿပီး ႏႈတ္ထြက္ေပးရဖို႔ အေျခအေန ဆိုက္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဘိုသာကို အစဥ္တစိုက္ ရပ္တည္ေထာက္ခံခဲ့ၾကတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ၊ ဝန္ႀကီးေတြကေတာင္ သူႏႈတ္ထြက္သင့္တယ္လို႔ တင္ျပ လာခဲ့ၾကပါၿပီ။

သမၼတ ဘိုသာက "သတၱိေၾကာင္တဲ့ ေကာင္ေတြ။ မင္းတို႔ ဒီပံုဒီနည္းလုပ္တာဟာ ငါ့ ေကာင္းက်ဳိးအတြက္၊ ငါ့က်န္းမာေရး အတြက္ လုပ္တယ္ေတာ့ လာမေျပာၾကနဲ႔။ သတၱိရွိရင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အာဏာလိုခ်င္ရင္ လိုခ်င္တယ္ ေျပာၾက။ မင္းတို႔ လာတဲ့ပံုက အျပံဳးနဲ႔ လာတိုက္တြန္းတယ္။ လက္ထဲမွာေတာ့ ဓါးေျမာင္ကိုယ္စီ ကိုင္ထားၾကတဲ့ ပံုျဖစ္ေနတယ္။" လို႔ သူ႔စိတ္ထဲ ခံစားေနရတာေတြကို ထုတ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ သမၼတဘိုသာရဲ႔ အခန္းက႑ ျပည္ဖံုးကားလည္း ခ်သြားပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ၁၉၈၉ ေဖေဖၚဝါရီလမွာ ဒီကလပ္က အမ်ဳိးသားပါတီေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၿပီး ေတာင္ အာဖရိက ႏိုင္ငံရဲ႔ သမၼတျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သူရဲ႔ သမၼတအျဖစ္ ေျပာတဲ့ အဖြင့္မိန္႔ခြန္း၊ တနည္း သမၼတသစ္ က်မ္းသစၥာ က်ိမ္ဆိုပြဲမွာ ေျပာတဲ့ ၃၅ မိနစ္တာ မိန္႔ခြန္းဟာ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံရဲ႔ သမိုင္းကို ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သမၼတ အက္ဖ္-ဒဗလ်ဴ-ဒီကလပ္ အေၾကာင္းကို သိတဲ့ သူေတြက သူဘာေၾကာင့္ ဒီလိုထူးထူးျခားျခား ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ရတယ္၊ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့ရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ျပန္ၿပီးလည္း စူးစမ္း ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဒီကလပ္က ေရွးရိုးစြဲဝါဒီလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဘာသာေရးအရ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈမွာေတာင္ ေတာင္ အာဖရိက ႏိုင္ငံရဲ႔ ဘာသာေရးေက်ာင္းေတာ္ဂိုဏ္း ၃ ခုအနက္က လူနည္းစုကိုးကြယ္တဲ့ စည္းကမ္း တင္းက်ပ္လွတဲ့ ဂိုဏ္းကို ကိုးကြယ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကလပ္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ၁၈ဝ ဒီဂရီ ေျပာင္းျပန္လွည့္ခ်ဳိး ေျပာင္းလဲတာမ်ဳိး မလိုလားေၾကာင္း ေျပာင္ပဲ ဖြင့္ေျပာခဲ့တာ ေတြ ရွိပါတယ္။

သမၼတသစ္ ဒီကလပ္အဖို႔ သေဘာထား ေျပာင္းလဲခဲ့ရတဲ့ အေပၚ လႊမ္းမိုးသက္ေရာက္မႈ ရွိႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကို လူအခ်ဳိ႔က ခန္႔မွန္းေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ပထမတခ်က္က သူတို႔ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ဖို႔ စဥ္းစားခဲ့ၾကစဥ္ ယခင္ ဖြဲ႔စည္းပံု ေရးဆြဲေရးေကာ္မရွင္ေတြ မွာ သူပါဝင္ ခဲ့ရပါတယ္။ အဲသည္မွာ လႊတ္ေတာ္ ၃ ရပ္ကိစၥေတြ၊ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ ဟုမ္းလင္းေခၚတဲ့ ျပည္နယ္ ၁ဝ ခုကိစၥေတြ စဥ္းစားခဲ့ရဖူးပါတယ္။ စဥ္းစားပံုက ေႁမြလိမ္ေႁမြေကာက္ႏိုင္ၿပီး၊ ျပႆနာေတြကလည္း အမယ္ဘုတ္ သူ႔ခ်ည္ခင္ ဆိုသလိုပါ။ သည္အေနအထားမွာ တခုခုေတာ့ ျပတ္ျပတ္သားသား လုပ္မွရေတာ့ မယ္ဆိုၿပီး ခုလို ဆံုးျဖတ္လာပံုရတယ္လို႔ က်န္သူေတြက ခန္႔မွန္း ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္အင္ပိုင္ယာႀကီးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ေစခဲ့တဲ့ ေဂၚဘာေခ်ာ့ဖ္ရဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္က တခ်ိန္လံုး ေအအဲန္စီ (ANC) နဲ႔ ေတာင္အာဖရိက ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႔ လႈပ္ရွားမႈကို ေမာ္စကိုက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့ တယ္လို႔ အေၾကာက္လြန္ေနခဲ့တာပါ။ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႔ ေျခထိုးသပ္လွ်ဳိမႈလို႔လည္း လူျဖဴ အုပ္စိုး သူေတြဖက္က ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုေတာ့ ဒီလိုအေျခအေန မရွိေတာ့ပါဘူး။

ဒါတင္မကပါဘူး။ ပါတီေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဒီကလပ္တာဝန္ယူေနရစဥ္မွာ ႏိုင္ငံျခားခရီးေတြ သြားခဲ့ရၿပီး၊ ၿဗိတိန္၊ ဂ်ာမဏီ၊ အီတလီ၊ ေပၚတူဂီ၊ မိုဇမ္ဘစ္၊ ဇမ္ဘီယာ၊ ဇိုင္ယာႏိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔လည္း အျမင္ဖလွယ္ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ အားလံုးက အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္သင့္ၿပီ။ မဟုတ္ရင္ ပိုလို႔ အထီးက်န္လာမယ္ဆိုတာ ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ စစ္ေအးတိုက္ပြဲ နိဂံုးခ်ဳပ္လို႔ တင္းမာမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတုန္း၊ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာ လမွာ နမီးဘီးယားႏုိင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးေပးဖို႔ ညိႇႏိႈင္းသေဘာတူညီ ႏိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ ကိစၥပါ။ နမီးဘီးယား ေဒသကေတာ့ ယခင္ ဂ်ာမနီရဲ႔ ကိုလိုနီျဖစ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီးရဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္အရ ေတာင္ အာဖရိက ႏိုင္ငံက ၇၅ ႏွစ္ၾကာ ေစာင့္ ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေပးထားေပးဖို႔ သေဘာတူညီခ်က္ရွိခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံပါ။ အခုေတာ့ လြတ္လပ္ေရး ျပန္ေပးဖို႔ ျဖစ္လာၿပီး ယခင္တေလွ်ာက္လံုး သူပုန္ထခဲ့ျပီး၊ ေတာင္အာဖရိက အစိုးရက ႏွစ္ေပါင္း (၃ဝ) ၾကာ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ရတဲ့ ဆြာပို (SWAPO) အဖြဲ႔က ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရၿပီး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ အာဏာလႊဲေပး ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္ရင္ မၿငိမ္ မသက္ျဖစ္လာမယ္၊ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈ ေတြ ျဖစ္လာမယ္ ဆိုတဲ့ လူျဖဴအစိုးရရဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ကိုလည္း ေလွ်ာ့က်ေစခဲ့တာ အမွန္ပါပဲ။

တဖက္မွာလည္း ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားပိတ္ဆို႔မႈ၊ ဖိအားေတြရဲ႔ သက္ေရာက္မႈလည္း ရွိႏိုင္ပါေသးတယ္။ တိုင္းျပည္တြင္းမွာ တရုန္းရုန္းနဲ႔ ဆူပူမႈေတြ အေတာမသတ္ႏိုင္တာကလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာ ကိစၥတခု ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ဒီကလပ္ရဲ႔ အေတြးအေခၚ ေျပာင္းလဲလာမႈမွာ ဘာသာေရးကလည္း တနည္းတဖံု ပတ္သက္မႈ ရွိတယ္လို႔ နီးစပ္သူေတြက ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ သမၼတသစ္ ဒီကလပ္ကိုယ္၌က အခုကိစၥဟာ သူ႔ကို ဦးေဆာင္ဖို႔ ဘုရားသခင္ က တာဝန္ေပးခဲ့ တာလို႔ ယံုၾကည္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွာေတာ့ သူက အေျပာင္းအလဲတခုကို ဖန္တီး ေပးခဲ့ပါၿပီ။

ေနာက္အပတ္မွာေတာ့ မၿပီးျပတ္ေသးတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးခရီးကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ ႏိုင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)